Onder redactie van Mr. Kitty van Boven
Inmiddels ligt er een wetsvoorstel auteurscontractenrecht dat beoogt de positie van auteurs en artiesten te versterken. Hieronder valt onder meer de mogelijkheid van de auteursrechthebbende om de licentieovereenkomst in gespecificeerde gevallen te ontbinden.
Al eerder verscheen een rapport van de hand van professoren Hugenholz (IViR) en Senftleben (VU) getiteld ‘Fair use in Europe. In search of flexibilities?’ waarin de flexibilisering van het auteursrecht in het licht van Europese wetgeving is onderzocht.
Zowel het wetsvoorstel auteurscontractenrecht alsmede het rapport van Hugenholz en Senftleben zijn onderwerp van gesprek. Momenteel wordt gezocht naar oplossingen voor de vele gebruiksmogelijkheden van auteursrechtelijk beschermde werken die er momenteel zijn. De geldende auteursrechtwetgeving stamt uit 1912 en is daarmee niet in alle situaties meer toereikend voor de huidige praktijk.
In Engeland is in het kader van de hervorming van de auteursrechtwetgeving een voorstel gedaan dat inhoudt dat auteursrechtelijk beschermd materiaal in bepaalde situaties mag worden gebruikt zonder toestemming van de auteursrechthebbende en zonder dat hiervoor een licentievergoeding is verschuldigd. Wanneer de auteursrechthebbende niet kan worden achterhaald dan mag een auteursrechtelijk beschermde foto openbaar worden gemaakt indien er voldoende onderzoek is gedaan om de auteursrechthebbende te achterhalen.
Advertentie
Aan de ene kant kan deze hervorming worden verklaard door het feit dat in social media afbeeldingen met een razendsnel tempo worden gedeeld via fotodiensten als Twitpic, Instagram en Yfrog. Al eerder berichtte ik over de zaak waarin de Franse fotograaf Morel een foto openbaar maakte via Twitter, waarna de fotodienst zijn foto vervolgens verder exploiteerde omdat zij daartoe op basis van hun algemene voorwaarden gerechtigd zouden zijn.
Aan de andere kant valt sterk af te vragen of een dergelijke ontwikkeling binnen het Engelse rechtsstelsel wenselijk is. In Nederland bestaat de mogelijkheid om bij onduidelijkheid over de identiteit van de auteursrechthebbende een beroep te doen op de Stichting Foto Anoniem. Wanneer bij onduidelijkheid over de identiteit van de maker –bijvoorbeeld door verspreiding van foto’s via social media- de gebruiker het recht verkrijgt een foto zonder verdere voorwaarden te gebruiken, wordt mijns inziens grote afbreuk gedaan aan het recht van de auteursrechthebbende. Dit zorgt voor rechtsonzekerheid en dat is niet wenselijk.
Ondertussen verscheen op 27 april 2013 een artikel in BN de Stem waarin de krant aankondigt dat ze in de toekomst streng op zullen treden tegen inbreuken op hun auteursrechten. ‘Het maken van teksten, illustraties en foto’s is een tijdrovend en kostbaar proces’ zo meldt de krant. De krant meldt daarnaast de tarieven en voorwaarden voor het gebruik van foto’s en tekst. Deze aankondiging staat weer in contrast met de Engelse ontwikkelingen om auteursrechtelijk beschermde werken juist vrijer toegankelijk te maken.
Het is nog even wachten op de definitieve inhoud van onder meer het wetsvoorstel auteurscontractenrecht, maar het valt sterk af te vragen of de vrijheid die het Engelse wetsvoorstel inhoudt wenselijk is. Niet alleen de rechtsonzekerheid die een dergelijke constructie met zich meebrengt, maar ook de uitholling van de inhoud van het auteursrecht zou een consequentie kunnen zijn. Met de Engelse constructie kunnen inbreukmakers zich namelijk verschuilen achter fotodiensten of social media waarin een foto van een auteursrechthebbende zonder diens toestemming openbaar is gemaakt, en welke foto vervolgens conform de algemene voorwaarden van die fotodiensten vrijelijk verspreid mag worden door die fotodiensten.
