Advertentie
Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!
Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen.
Klik hier voor meer informatie
of om het boekje te bestellen.
Bij de traditionele pluimveevriendelijke hanenkraaiwedstrijden (er liep ook een partij-voor-de-dieren-achtige mevrouw rond die dacht dat de hanen met elkaar op de vuist zouden moeten) liep iemand te fotograferen. Naar bleek de dochter van de dochter van een van mijn vrienden die met haar opa mee was gekomen. Zoals door haar trotse moeder werd uitgelegd, zij was naast haar studie ook door journalistiek gefascineerd en door fotografie en zij gaf zich daar dan ook ongebreideld aan over.
Aanstormende talenten?
Wij leven in een wereld met 'aanstormende talenten', zoals de diverse foto-opleidingen ons vanuit marketingtechnische overwegingen willen doen geloven. Deze dame paste geheel niet in het plaatje. Zeer weloverwogen het juiste moment afwachtend, bijna onopvallend, ontstonden er beelden. Later keek ik even mee op het schermpje. Mooi close, emoties vastleggen van de aanwezigen, van het hele kleine jongetje dat trots een grote haan meesjouwt, bijna zo groot als hij zelf, terwijl hij het reusachtige kraaibeest met een liefdevol-dromerige blik in de ogen voorzichtig over de veren streelt.
Op dat moment moest ik denken aan de driftig ratelende camera's van jonge digitale fotografen, die na de intense sessie het postorgastisch trauma beleven dat een met beelden volgekotst scherm hen biedt. 'Vreselijk, hier staat-ie op met van die leuke lichtjes in de ogen maar met een scheve bek. Die andere is beter maar daar zit het brilmontuur net voor de pupil. En op deze zijn die ogen weer zo donker. Maar ik sjop er wel even een lichtje in...' En deze overwegingen maal honderd. Tja, het geheugenkaartje is geduldig en 1000 beelden kosten net zo veel als 0. Één middagje fotograferen, twee dagen voor het scherm.
Ik keek de jongedame aan en maakte de opmerking dat zij zo 'rustig' werkte, geen kaartjes volschoot. “Maar ik heb dit ook moeten leren. Ik deed een hele leuke fotocursus. Daar kregen wij boeiende opdrachten, maar mochten hiervoor maximaal 5 keer per dag op de knop drukken, het kaartje werd gecontroleerd...”
En ieder beeld raak? “Ja hoor, wij leerden dat je jezelf zo meer op het onderwerp kunt kunt richten en met met grotere aandacht werkt. En ik zag het ook aan de foto's die ik daar begon te maken. Je moet de beslissing vooraf nemen en niet achter je scherm de toevalstreffers eruit zoeken.”
Het nieuwe filmpje
Op dat moment realiseerde ik mij dat er in de fotografie niets is veranderd. Of zoals mijn vriend en collega Maarten Binnendijk altijd stelt, “Digitaal is gewoon een nieuw filmpje, niets anders.” Inderdaad, de 'filmchemie' is veranderd, verder eigenlijk niets: nullen een eentjes in plaats van zilverkorrels.
Wij waren vroeger gedwongen spaarzaam te werken op film. Op kleinbeeldfilm wilde het nog wel enigszins, maar op rol- dan wel vlakfilm en zeker op 8x10” was het toch zeker anders. Je werkte met meer aandacht, het materiaal was kostbaar.
Ook Bert Verhoeff ('met twee ff's' graag) had het tegenover leerlingen over fotografie, focussen op dat wat je fotografeert, het tijdstip waarop je op de knop drukt zelf bepalen: 'In het moment fotograferen.'
Marketingdictatuur der techniek en babies
Nu schiet mij het verhaal van de ouwe rot Guus de Jong, nu dik tachtig jaar, te binnen. In zijn archief vind je alles over Ajax, veel over de Tour, gelardeerd met wat Willy Alberti en andere Jordanese legendes. “Met Willy Alberti ging ik altijd vissen.” Guus kocht direct bij het uitkomen in 1980 een nieuwe Nikon F3.
“Dat klereding had een motordrive waarmee je 5 beelden per seconde kon draaien en er paste ook een 250 opnamen-achterwand op. Kaasje voor Guusje. Het weekend daarop moest ik een atletiekwedstrijd doen, da's kat in 't bakkie dacht ik. Ja mooi niet. De kunst is om de finish van een atleet te fotograferen precies op het moment wanneer-ie door het lint heen breekt. Dan kom je met een plaat thuis. Maar nu? Lau loene, één foto was nét voor het lint en de andere nét er achter. Het juiste beeld stond op het smalle streepje tussen de twee foto's in, ik kon de hele film gewoon wegdonderen. Ik heb het kreng in zijn geheel bovenin de linnenkast gesodemieterd en er nooit meer naar omgekeken. Ga maar kijken, hij ligt er vast nog wel. Je mag 'm hebben, misschien leuk voor babyfotografie...”
GSM professional
Onlangs liep ik tegen een Franse persfotograaf op, zijn naamkaartje ben ik kwijtgeraakt. Hij fotografeert 80% van zijn werk met zijn gsm. “Wat zal ik met al die zware apparatuur in de Metro, om daarna weggestuurd te worden omdat ze 'geen fotografen er bij willen.' Nu werk ik rustig en onopvallend, met heel weinig moeite en ik kan mij gemakkelijk op mijn beeld concentreren. Niemand die informeert of ik wel toestemming heb. En ik kom met 16 megapixel-foto's thuis die bruikbaar zijn voor pers en andere doeleinden. Laatst heb ik er zelfs foto's mee geschoten voor een advertentiecampagne, modefotografie. De art-director likte er kwijlend de vingers bij af: “Dit is nu echt eigentijds...”
Of Frank Doorhof die tijdens een sessie op Professional Imaging werd aangesproken op 'fout gedrag'. “Je fotografeert met een amateurcamera!” Frank reageerde onbewogen: “Ik ben professioneel fotograaf. Ik kan met íedere camera fotograferen.” Later stelde hij de retorische vraag: “Is het de camera die de foto maakt..?”
Nog steeds schrijven met licht
Fotografie is niet veranderd. Er zijn wel meer keuzes bij gekomen. Meer camera's. Praktische camera's, voor op je helm bij bungee-jumpen. Maar uiteindelijk is er maar een ding belangrijk. Ongeacht de middelen die je gebruikt. Of het met 80 megapixelgeweld is of met een schoenendoos met speldenprik. Belangrijk is dat éne, vakkundig gemaakte beeld dat je neerzet, dat een eigen verhaal verteld, het beeld waarmee je jezelf onderscheidt van de grauwe massa van beeldschijters: de topper.
Geweldig dat dit allemaal kan. Door beheersing van de techniek je kunnen bevrijden uit het keurslijf van diezelfde techniek.
Ik werd heel erg blij van deze ontmoeting met deze prille, jonge fotografe in de dop. Die mij liet zien dat er, wanneer je het over beeld hebt, feitelijk weinig is veranderd. En het allerleukste? Alles mag. Gelukkig. Er is geen beeldmaakdictatuur...