Popsterren en een circus
Twee tentoonstellingen
Claude Vanheye en Frits Gerritsen

foto: © Claude Vanheye en Frits Gerritsen

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen.

Klik hier voor meer informatie
of om het boekje te bestellen
.

view counter
foto: © Claude Vanheye en Frits Gerritsen

Famous popstars in Amsterdam

Een fotograaf zei me eens dat een portret pas interessant is als je aan de geportretteerde kunt zien hoe hij of zij geleefd heeft, wat voor vak ze hebben, wat voor mens ze zijn. En net als bij een echte ontmoeting weet je, als je naar een portret kijkt, meteen of je iemand mooi of aardig vindt. De foto kan ook intrigerend zijn door de omgeving om iemand heen, en, als we meer informatie krijgen, zeg maar een verhaal erbij, zijn we geneigd milder te oordelen en meer belangstelling op te brengen. Maar vind je een foto ook goed omdat er een beroemde popstar op staat?

In een rommelwinkeltje in de Jordaan zag ik een foto van een jongen met afro-kapsel, en een keurig jasje met dubbele rij knopen. Leuke foto, in zwart-wit, genomen daar in de buurt bij de Lauriergracht, op de hoek van een straatje vol met geparkeerde auto’s langs het smalle trottoir. Aan die auto’s zie je dat het een foto van jaren geleden is, en eigenlijk ook wel aan de wat verlegen kijkende jongeman, in wie je de heel jonge en toen nog onbekende Michael Jackson kunt herkennen.
foto: © Claude Vanheye en Frits GerritsenDezelfde foto, groter formaat, hangt in het Amsterdam Museum, op de tentoonstelling ‘Famous Popstars’, een selectie van de fotografie die Claude Vanheye de afgelopen veertig jaar maakte. Veel belangstelling is er voor de foto van een langharige heer in witte pyjama, met zijn eveneens langharige vrouw aan de eettafel; hippieachtige verschijningen in een klassiek interieur, maar vooral een interessante foto omdat het John Lennon en Yoko Ono zijn. Vanheye mocht foto’s maken tijdens hun lunch. De foto’s die iedereen kent hangen er ook: John en Yoko tijdens hun Bed-In for Peace in het Hilton-hotel in 1969, inclusief een waarop fotograaf Claude zelf te zien is, naast dat bed, tussen alle andere fotografen. Met het verhaal erbij hoe het zo kwam dat hij de volgende dag bij de lunch mocht langskomen.
Claude Vanheye raakte bevriend met aankomende en bekende popsterren die hij vanaf de jaren zeventig in zijn studio in de Hazenstraat fotografeerde. Zo maakte hij niet alleen foto’s voor publiciteit en platenhoezen, maar in de relaxte sfeer van zijn studio, ook veel ongeposeerde portretten. Leuk om te zien, een reis door de popmuziek vanaf de jaren zeventig tot nu toe. Gestoken scherpe glamourfoto’s maar ook ongedwongen opnamen van bijvoorbeeld Mick Jagger, Frank Zappa bij het Lieverdje op het Spui, en Tom Waits in de Hazenstraat. Dat was op Koninginnedag in 1977, toen liepen wij daar ook in de drukte.
Is een foto interessant omdat je de locaties in de stad herkent, of omdat degene die erop staat bekend is? In sommige gevallen is dat zeker een, misschien wel oneigenlijke, reden voor waardering. Want gek genoeg zijn in mijn ogen de beste portretten die van figuren van wie ik de muziek waardeer. Niet erg objectief dus, maar niet vreemd, volgens breinonderzoekers.

De werelden van Frits Gerritsen

foto: © Claude Vanheye en Frits GerritsenIn de Melkweg Galerie zag ik bijna op het laatste moment de foto’s van Frits Gerritsen. Hier gelukkig niet alléén beroemde showfiguren, alleen een paar Nederlandse bekenden uit de jaren vijftig – expres huiselijk bedoeld gefotografeerd (Annie MG Schmidt in de keuken) en in meer zwieriger poses (keurig uitziende zangers en dansers). Gerritsen was een veelzijdiger fotograaf: ‘De werelden van Frits Gerritsen’ heet deze samen met de beroepsvereniging GKF georganiseerde tentoonstelling.
Inderdaad een man die zich in vele werelden bewoog, en die met humor alles om zich heen kon bekijken. Zelfs in de tragedie van de Watersnoodramp ziet hij lichtpuntjes; een door meer dan kniehoog water wadende soldaat, stralend vertederd lachend naar de in doeken gewikkelde baby die hij in zijn armen draagt. Daarnaast hangt een foto van grinnikende dames in klassiek Zeeuwse klederdracht, de emaille koffiekan voor hen op tafel. Wat ongelovig kijk ik naar het fotobijschrift: ‘Watersnoodramp 1953, Vrijwilligers Leger des Heils’. Maar dat moeten de vrouwen met de strak witte kapjes op toch echt zijn, en ze gniffelen licht genegeerd, verlegen naar beneden kijkend, om die stadse fotograaf die hen op de foto wil zetten.
foto: © Claude Vanheye en Frits GerritsenFrits Gerritsen was niet alleen die sociaal bewogen fotograaf, maar hij maakte ook mode- en reclamefotografie, in de keiharde nieuwe kleuren van die tijd. De opgepepte modellen met die te optimistische of olijke blik in de ogen lijken nu onechte wezens, die ze waarschijnlijk toen ook al waren. Maar de knipoog van de fotograaf is nog duidelijk aanwezig.
Maar veruit mijn favoriet is die grote foto van het circus die Gerritsen in 1964 maakte voor het weekblad Revue. Die foto is een soort kinderdroom. En dan vooral een zeer gedetailleerde, haarscherpe dagdroom. Op een open terrein aan de rand van de stad is het circus neergestreken, de ronde tent in het midden, daaromheen de woonwagens van de circusartiesten, die met al hun dieren en in hun prachtige kostuums voor de tent poseren. Op een van de vier olifanten zit de clown naar ons te zwaaien, en links in beeld het spannendste: een grote kooi met wel zéven grote witte beren, de onverschrokken dompteur er midden tussen. Er staat een kooiwagen met leeuwen, er zijn kamelen, op een van de dressuurpaarden staat een dansende dame, acrobaten op een stellage vormen een levende toren en op de voorgrond waar het terrein aan een straat met bushokje grenst, staan heren en dames in livrei, waardig poserend. En achteraan staan die uit de Gouden Boekjes weggereden vrachtauto’s met neuzen als speelgoedberen, waar de grote circustent in vervoerd wordt, en die tot reisdromen aanzettende sleeën waarachter de circuswagens worden gespannen, op weg naar het zuiden van Frankrijk. En dan wil ik mee!

  1. ‘Famous popstars in Amsterdam’ van Claude Vanheye, t/m 4 november 2012, Amsterdam Museum. www.amsterdammuseum.nl.
     
  2. Om de vorig jaar overleden fotograaf Frits Gerritsen te eren lanceert de GKF een nieuwe prijs: De GKF - Frits Gerritsenprijs. Het is niet bedoeld als wedstrijd, maar de beroepsvereniging wil hiermee aandacht geven aan mensen en/of organisaties die met fotografie een duidelijk maatschappelijk belang nastreven. In oktober 2012 zal de winnaar bekend worden gemaakt.
    ‘De werelden van Frits Gerritsen’ was in 2012 te zien in de Melkweg Galerie, Amsterdam. www.melkweg.nl.

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen. Omdat een prijs afhankelijk is van de ervaring, uitrusting en specialisatie van de fotograaf moeten deze prijzen als een gemiddelde worden beschouwd voor hetgeen door afnemers voor fotografie moet worden betaald. Verder bevat dit herziene werkje een link naar de Algemene Voorwaarden Dupho, informatie over licenties, ISO-normen, IPTC metadata en aanlevering van digitale beeldbestanden. Niet alleen voor de fotograaf van nut, maar ook voor de beeldinkoper.

Klik hier voor meer informatie of om het boekje te bestellen.

view counter