Jurriaan NijkerkOnze twee recente juridische blog's over 'Fotografie voor krokettenprijzen' betroffen de particulieren plaatsingsrechten voor beelden uit de archieven van Hollandse Hoogte (HH) en het ANP. Eenmalige plaatsingen op websites door particulieren kunnen via een obscure site 'EerlijkeFoto.nl' verkocht worden voor prijzen van plusminus € 3,50. De reden is dat ANP en HH menen dat zo het misbruik door jattende particulieren tegen is te gaan, tezamen met de vrome verwachting dat deze dan ook gaan betalen.
In de LinkedIn-groep Fotografenondernemen ontstond zo een heuse discussie, aangezwengeld door Lars Boeing, directeur van de Fotografenfederatie. Merkwaardig is overigens dat op de site van de Fotografenfederatie, fotografenondernemen.nl, hier over niets terug te vinden is. Hoewel het er aanvankelijk op leek dat andere media er geen aandacht aan konden of wilden besteden verscheen er deze week een artikel in Villa Media dat ik u niet wil onthouden. Ziehier de link.
Wat sommigen zich niet schijnen te realiseren, iets dat dreigt onder te sneeuwen door de enorme woordenbrij, is het gegeven dat het beknibbelen op de prijs al zo oud is als de mensheid, ik citeerde dit in de laatste blog. Persoonlijk stel ik mijzelf de vraag waarom ANP en Hollandse Hoogte als enige in Europa zoveel moeite doen voor een inflatoire prijs voor de particulier, waarvoor je bij inbreuk niet eens kunt procederen. Die particuliere inbreukmaker is niet gek, die lacht zich bij voorbaat rot. Dat kan ieder weldenkend mens zich zonder veel moeite voorstellen, zeker na minimaal het Voortgezet Kleuteronderwijs met succes te hebben doorlopen.
In een intern mailtje van Joep Bär, onze administratie- en IT man, geeft hij commentaar op de uitspraak van Louis Zaal, directeur en eigenaar van Hollandse Hoogte:
De volgende uitspraak in "Foto’s voor krokettenprijzen verstandig?" in Villa Media is fantastisch:
Directeur Zaal gelooft niet in de gang naar de rechter in individuele gevallen. “Als eenmaal iets op internet staat, dan ben je de zeggenschap erover kwijt. Dat is gewoon een gegeven, of je het daar mee eens bent of niet. Laat onverlet dat we moeten blijven optreden tegen misbruik door commerciële partijen.”Hier staat dat de foto's die (on-)eerlijkefoto.nl op zijn site heeft staan ter verkoop dus gewoon gejat mogen worden. Ik zal het wel verkeerd lezen...
Gezien de jurisprudentie en recente uitspraken gedaan in inbreukzaken betreffende internetpublicaties moet ieder weldenkend mens vanaf de zijlijn welhaast tot de conclusie komen dat Zaal de plank compleet misslaat. Het merkwaardige is dat Louis Zaal zichzelf in een andere passage tegenspreekt:
Dan kan een dief later voor de rechter nooit meer klagen dat er geen betaalbare alternatieven zijn om blogs en websites mee op te fleuren. Een fotograaf zal bij een gang naar de rechter sterker in zijn schoenen staan.
Dit terwijl hij vurig heeft betoogd dat je de zeggenschap kwijt bent wanneer iets op het internet staat (lees: is gejat).
Nu kan niemand mij wijs maken dat er zowel bij ANP, bij HH of bij de Fotografenfederatie domme mensen aan het roer staan. Er zouden dus, redelijkerwijs gesproken, mogelijk andere belangen kunnen spelen bij de voorvechters van deze prijsstelling, waarmee ANP en HH middels buikspreekpop Eerlijke Foto.nl de 'publicatierechten voor de kleine man' trachten uit te venten.
Maar misschien is de argumentatie van hen die vóór de krokettenprijzen zijn toch terecht en zal het initiatief van ANP en Hollandse Hoogte wellicht navolging krijgen. Bijvoorbeeld door de Bovag-bedrijven die speciaal aan de particulier auto's voor een tientje gaan aanbieden omdat deze particulier 'het liefst niets betaalt.
De protesten uit de hoek van (ervaren) fotografen, opmerkingen vanuit een auteursrechtenorganisatie', de opmerkingen van bekende deskundige auteursrechtspecialisten, bij naam bekend bij PhotoNmagazine, worden in de discussie op LinkedIn door de directeur van de Fotografenfederatie simpel naar dromenland verwezen:
Prijzen zijn laag en als ik de bureaus mag geloven zullen ze de komende tijd opnieuw verder dalen. Zowel professionele als particuliere markt. Het licentiesysteem voor auteursrecht zoals we dat al jaren kennen en dat altijd geld heeft opgebracht loopt op haar laatste adem voor wat betreft de prijzen. Slechts weinigen kunnen nog de hoge prijzen vragen die ze altijd kregen voor een plaatsing.
De vraag is of je de bureaus, die uiteraard in hun eigen belang spreken, wel móet geloven. Verderop in de discussie stelt Boering:
Je moet begrijpen dat wij de juristen en advocaten naast ons bureau hebben zitten en dat we er via korte lijnen mij overleggen. Zij zijn de specialisten en hebben het juridische inzicht. We moeten ophouden wild om ons heen te roepen dat we meteen naar de rechter moeten rennen.
De Fotografenfederatie heeft echter, mede namens deze verenigingen nog steeds niets van zich laten horen. Lars Boering, aan wie door ervaren persfotograaf en oud-verenigingsbestuurslid Wim Hendriks in de discussie op Fotografenondernemen drie vragen werden gesteld, moest hier toegeven dat de door hem gestipuleerde mening niet noodzakelijkerwijs die van het Federatiebestuur was.
Fotografie is een eerlijk vak. Net zoals het vak van huisarts, buschauffeur of geitenhouder. Eerlijke arbeid verdient behalve respect ook een eerlijke betaling. De gepropageerde 'businessmodellen' voor fotografen (wat een woord, ga even je mond gaan spoelen zeg...) worden niet vanuit het vak opgelegd. De door een aantal opdrachtgevers, stockbureaus en zelfuitgevonden marketing-goeroes opgelegde modellen doen hier geen recht aan.
Het is in de eerste plaats de fotograaf die centraal staat in zijn eigen prijsonderhandelingen, daar is hij dan wel zij ondernemer voor en zélf verantwoordelijk. Er dient naar de betrokken fotografen te worden geluisterd, een eerlijke vakman verdient een eerlijke boterham. Stockbureaus zijn feitelijk 'agenten' van fotografen en geen koppelbazen en dienen daar naar te handelen in plaats van de fotograaf op te zadelen met slimme dumpconstructies die geld zouden opleveren. Waarbij je aanvullend de vraag kunt stellen wie hier uiteindelijk baat bij heeft.
In die zin verheugde mij een Vlaams initiatief, ik gaf het in de 'krokettenblog' ook al aan, waarvan een impressie te vinden is op de site van het 'Fonds Pascal De Croos'. Het gaat over fotografen die gezamenlijk een archief hebben opgezet met hun fotografie en zodoende niet meer afhankelijk behoeven te zijn van stockbureaus met de bijkomende grillen zoals commerciële belangen (package deals van € 15 per foto voor een wereldoplage, 'want voor meer konden wij ze niet verkopen') plus de hoge commissies voor de bureaus. De fotografen bepalen zélf hun prijs. Een citaat uit dit interessante interview:
(....) Terwijl ze bovendien bij traditionele agentschappen hun foto’s gewoon insturen en op het einde van de maand een overzichtje en een factuurtje krijgen van welke beelden verkocht zijn geworden, beheren ze hun archief op imagedesk.be zelf. Vanaf dat één van hun beelden gekocht en gedownload wordt, krijgen ze daarvan meteen een mailtje. Ze weten dus perfect wat er met hun materiaal gebeurt.
U vindt het integrale interview met de oprichters Lieven Van Assche en Joost De Bock hier.
Het wachten is nu op een reactie van de Fotografenfederatie en van de besturen van de organisaties die deel uitmaken van deze koepel. Vele fotografen laten zich ongetwijfeld hiermee graag blij verrassen...