Dik Nicolai, de rust van de moderne tijd

foto: © Dik Nicolai
view counter

Michael Barnaart van Bergen<br />
foto: © Dik NicolaiHazerswoude Rijndijk. Tussen Alphen a/d Rijn en Leiden. Ik rijd langs de Oude Rijn. Hazerswoude lijkt aan het riviertje geplakt. Het perceelnummer lijkt moeilijk te ontwaren, ik parkeer verderop en loop terug, op zoek naar een studio. Maar nee. En dan kom ik tot de ontdekking dat er een oud klooster staat. De tocht, die eigenlijk op LinkedIn begon met het contact met een fotograaf met duidelijk omlijnde ideeën. Die tocht krijgt hier een visuele wending. Beeldmaker Dik Nicolai doet open en ik mag het interieur bewonderen.

Vanuit een kamer met klassiek hoog plafond en hoge ramen kijk je regelrecht het water in, de horizon wordt gedeeltelijk afgeschermd door de dijk aan de andere zijde. Dik gaat zich aan de koffie wijden. Aan de muur hangt een groot modern schilderij, dat ik bewonderend opneem. Via een doorgeefluik naar de keuken komt de koffie geur de ruimte in. Op mijn vraag naar de schilder antwoordt hij: “Dat heb ik geschilderd. Dat doe ik erg graag tussen het fotograferen door. Het werken in mijn atelier leert mij anders te kijken naar mijn fotografie, door de kleuren, beeldopbouw en de omgang met het licht. Vind je het mooi?”

LinkedIn

Ik ontmoette Dik op LinkedIn. Hij heeft daar de groep 'Portrait Photographers', de groep is Engelstalig en voornamelijk internationaal georiënteerd en wordt bevolkt door merendeels serieuze fotografen. Het werd een bijna uit de hand gelopen project. “Op dit moment kent deze gesloten groep zo'n 7.500 deelnemers. Mijn planning is tamelijk vol maar een paar avonden per maand zet ik er info op over expo’s en neem ik deel aan enige discussies en probeer ik er kwaliteit in te houden. Het is ook geen hoofdbezigheid.” Ik knik en Dik vervolgt. “De bedoeling is dat men hier op zinnige wijze gedachten en kennis uitwisselt.”

Hoe het begon

Het eerste licht dat Dik zag, hij wist toen nog niet dat hij daar later iets mee zou gaan doen, was in Ureterp, in 1975. Het merkwaardige is dat dit wegdorp, dat zich op dit moment meer en meer uitbreidt doordat het in trek is bij forensen, veel gemeen heeft met Hazerswoude Rijndijk, daar waar Dik’s huidige studio staat. Het dorp is ook ietwat langgerekt, niet door vervening maar omdat het op een zandrug ligt. De grond was merendeels het eigendom van de kloosters. Nu huist en werkt Dik zelf in een klooster, in een plaats die praktisch op en tegen een dijk is gebouwd. “Qua fotografie ben ik autodidact. Na de middelbare school werd ik aangenomen op de Kunstacademie in Kampen met het idee om Interieurarchitect te worden. De docenten zagen genoeg talent, maar ik voelde mij ingeperkt en bevond mij in een fase van ‘alles willen uitproberen en ontdekken’. Tijdens de internethype stopte ik met mijn studie en kon ik gaan werken als fotograaf/webdesigner in Den Haag. Hier in de hofstad begon mijn liefde voor fotografie te groeien. In de avonden slenterde ik door de steegjes om fraaie beelden te schieten. Dit bleek het moment te zijn om mijn liefde uit te breiden voor fotografie.

Na zo’n 3 jaar in Den Haag vertrok ik een jaar naar Spanje. Ik beheerde daar een voormalige wijnboerderij en had alle tijd om creatief te ontploffen, prachtig! Inclusief een expositie in Barcelona. Terug in Nederland vroeg een bekende of ik een campagne voor een nieuw drankje wilde schieten, prachtig. En zo vond ik met deze productie de ingang voor de juiste richting. Uiteindelijk begon ik in 2006 met mijn eigen bedrijf, eerst fotografie en grafische vormgeving en na 3 jaar enkel fotografie. ”

Qu AN<br />
foto: © Dik Nicolai

Studio

De studio is ook in het klooster gesitueerd. “Het is hier binnen in de studio lekker groot maar ook de nabij gelegen kloostertuin is uitstekend voor datgene wat ik hier wil doen. Het invallend daglicht vind ik prachtig, zeker in combinatie met mijn Bowens set, octobox en zelfgebouwd daglicht plafond.” Er ontspint zich een gesprek met wat technische gedachten over en weer. Maar ook hier is de helderheid aanwezig van een rustige ordening, die een kenmerk lijkt te zijn voor de omgeving en de wijze van werken en denken van Dik.

Sfeer en contact

“Belangrijk in foto's vind ik de sfeer. En natuurlijk het licht dat daarbij hoort. Ik heb vroeger veel naar het werk van de Canadees Jeff Wall (ook o.a. docent en winnaar Hasselblad Award in 2002) gekeken. Hij bouwt volledige dagelijkse situaties na, met een sterke filmische vibe en sfeer.
De beeldopbouw en het gebruik van licht door Anton Corbijn boeit mij ook. In zijn film The American vind je dit ook terug. Deze beeldopbouw doet mij ook denken aan Edward Hopper. Eenvoud & kracht zeer fraai.

In mijn fotografie vind ik naast het filmische karakter het contact met degene die ik fotografeer essentieel. Het gaat mij er om de persoonlijkheid naar boven te halen. Dat is vaak het moment tussen geënsceneerd-geposeerd en spontaan, een moment dat iemand even uit balans is, dat iemand even het ware gezicht laat zien. Een soort van 'behind the scene', op zo'n moment wordt er even een deur opengezet. Dat is het juiste moment om iemand te 'vangen'. Wat ik ook graag doe is werken met verborgen elementen in de foto's. Dingen die niet meteen opvallen, toevallig aanwezig lijken te zijn, maar wel met het onderwerp te maken hebben, subtiele verwijzingen.”

Hanna Verboom<br />
foto: © Dik Nicolai

Portret

“Een goed voorbeeld is het maken van de portretten van Hanna Verboom. Die heeft al zoveel camera's gezien, een fotograaf is voor deze actrice een noodzakelijk iets dat ze onderweg tegenkomt. Toen zij binnenkwam was ze tamelijk afstandelijk en zat zo’n 30 minuten bij mijn visagist en stylist. Mijn klant had de vraag een coverplaat en losse, spontane beelden te schieten voor de glossy. Dan ligt daar een mooie uitdaging voor mij om een verbinding te maken.
Haar te betrekken bij wat de bedoeling is, de wens van licht, pose en blik moet dan echt overkomen ofwel van binnenuit komen tijdens de productie.

Ik zet de muziek aan, studioramen open en immer drinken voor het model op de set. De productie ging voortreffelijk. Zowel binnen als in de kloostertuin. Uiteindelijk reed de actrice na 3 uren knallen met een mooie glimlach in haar sportwagen het erf af. En de coverplaat? Dat was een overtuigende powerfoto.”

“Alles draait om contact. Een lijn van jou naar het model of de personen die geschoten moeten worden. Daarvoor moet je ook je eigen persoonlijkheid durven inzetten of juist uitzetten! De klant, indien aanwezig op de set, mag dan ook bijvoorkeur geen contact leggen met mijn modellen tijdens de shoot. Het gaat allemaal tussen het model en de camera/fotograaf.

Toeval speelt ook vaak een belangrijke rol. Bijvoorbeeld zonlicht dat ineens de studio binnenvalt. Zo schoot ik een prachtplaat bij mij de studio van Wouter Hamel, terwijl alle apparatuur al uit stond, maar de zon een smak licht op zijn lijf knalde. En dat werd een van de mooiste beelden voor zijn DVD.”

De tijd verstrijkt ongemerkt, ik neem afscheid om naar een volgende, enigszins vage losse afspraak te gaan. Want bij interviews is het vaak net als bij Dik's fotografie, toeval speelt een belangrijke rol en laat zich niet in strakke tijdschema's vatten. Later, bij een bevriende collega drink ik even koffie met hem. Weet je waar ik vandaag ben geweest..? Hij hoort het verhaal en is meteen enthousiast.

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen. Omdat een prijs afhankelijk is van de ervaring, uitrusting en specialisatie van de fotograaf moeten deze prijzen als een gemiddelde worden beschouwd voor hetgeen door afnemers voor fotografie moet worden betaald. Verder bevat dit herziene werkje een link naar de Algemene Voorwaarden Dupho, informatie over licenties, ISO-normen, IPTC metadata en aanlevering van digitale beeldbestanden. Niet alleen voor de fotograaf van nut, maar ook voor de beeldinkoper.

Klik hier voor meer informatie of om het boekje te bestellen.

view counter