Facebook maakt watermerk onmogelijk

Proloog
Gepubliceerd: 27 januari 2015

afbeelding 2Facebook heeft nieuwe voorwaarden voor de gebruikers. Deze gaan kennelijk al lange tijd akkoord met het feit dat van alle geplaatste content de rechten worden overgedragen aan Facebook.

Iedereen, zelfs doorgewinterde fotografen, denken en vooral geloven heel erg serieus dat dit zo'n vaart niet zal lopen. Deze week verklaarde iemand in de Linkedin groep DuPho dat hij niet geloofde dat Facebook gebruik zou willen of durven maken van de geplaatste foto's. Wel erg naïef, net zoals het bewaren van je portemonnee op straat.

Want stel dat iemand jouw foto jat van Facebook en verklaart dat deze via Facebook werd gedeeld, dan zou het kunnen dat een inbreuk niet te verhalen valt. Omdat het geen inbreuk is. De inbreukmaker mag dat van Facebook, en Facebook mag deze weggeven omdat de rechten voor of wegens promotioneel gebruik zouden zijn overgedragen. Inbreukmakers dan wel hun advocaten zijn waarschijnlijk niet zo dom als Facebookgebruikers.

view counter

Nu meende men er iets op te hebben gevonden, een app. Met de app Reclaim kon er een watermerk worden ingebracht in de foto die de gebruiker naar Facebook upload. Vandaar de naam, door een watermerk zou je de rechten 'terugclaimen'. Tot stomme verbazing van de makers van de app en van de gebruikers werd de app, die aanvankelijk was goedgekeurd, na een kleine maand verwijderd.

Ook de 'gewatermerkte' foto's werden door Facebook van de site geduveld. Hierover werd bericht in De Volkskrant. Op Webwereld verscheen een verhelderend verhaal en in Tros Radar werd er ook aandacht besteed aan dit fenomeen. Mogelijk nog erger, ineens werden de like-jes van de app Reclaim gehalveerd. Kennelijk neemt Facebook het hier ook niet nauw mee en gebruikt de 'gebruikerservaring' gewoon als een platte marketingtool. Want wanneer je likes kunt verwijderen kun je ze ook bijplaatsen... Pardon, zei ik marketingtool? Waarschijnlijk bedoelde ik boerenbedrog.

Hiermee is de kous niet af. De gewatermerkte beelden werden door FB verwijderd. En een aantal beelden, die er voorheen al stonden en later van watermerk werden voorzien, verdwenen. Hierna werden de oorspronkelijke beelden uit back-up terug geplaatst. Conform de voorwaarden van FB zou dat mogen. Immers, bij de eerste plaatsing zijn volgens de voorwaarden de rechten overgedragen, zonder voorbehoud, dus ook voor de beelden in back-up. Reclaim is dan niet toegestaan.

Overigens moet blijken of de voorwaarden en de ondertekening 'met een muisklik' rechtsgeldig zijn. Volgens artikel 12 Auteurswet kunnen rechten alleen volledig dan wel gedeeltelijk worden overgedragen bij akte. En is een muisklik een akte?

Het is nog helemaal de vraag of je tegen de 'licentie' aan Facebook op kunt treden. In Nederland zou het geen punt hoeven zijn, maar je zou dit wereldwijd moeten doen. Dat is dan een nieuw probleem. En wat wanneer de foto's verhuizen naar de servers van een dochteronderneming in China of op de Kaaimaneilanden?

Facebook is geen marketingtool. Het is een sociaal medium waarop je kunt delen, teksten en ook beelden. Om te delen moeten de deelnemers rechtenvrij beelden en verhalen kunnen plaatsen. Ik vrees dat de voorwaarden dan ook mede in die zin moeten worden gezien. Beelden die je niet wilt delen moet je daar niet plaatsen.

Voor Jan en Mien zou kunnen gelden dat, wanneer hun beelden elders worden gebruikt, hun privacy mogelijk wordt geschonden. Vandaar dat de opmerking in Radar dat waakhond Commissie Bescherming Persoonsgegevens (CBP) er al onderzoek naar zou doen wel waarschijnlijk is. Echter, een dergelijk onderzoek vergt tijd. Zeker één maand. En heeft geen relevantie voor auteurs.

Ik gaf het op enkele Linkedin-groepen al aan, en dat is ook onze stellige mening (redactie PhotoNmagazine.eu) dat een professional beter bij allerlei consumentenmedia weg kan blijven, dat wat Facebook doet ligt in de lijn van bij voorbeeld (dochter) Instagram of Flickr. Bij Linkedin lijkt er vooralsnog meer respect te zijn voor de professional. Maar zet niets op sociale media. Het is hetzelfde als je werk onbewaakt op het plaatselijke dorpsplein leggen 'omdat iedereen het dan ziet en bij jou omzet komt maken', hoe naïef kan iemand zijn...

Er is een verschil tussen (beschermd) showcasen en (rechtenvrij) delen. Zet alles wat je wilt 'showcasen' op een eigen of een vertrouwde website, in plaats van deze 'gratis' tussen de kroketten in de frietkraam van de sociale media te tonen.

Gratis? De kaas in de muizeval...

view counter