In memoriam Peter Charpentier
fotograaf, schrijver en docent, Ridder in de Orde van Oranje Nassau

Proloog
Gepubliceerd: 30 oktober 2012

portret van Jurriaan NijkerkIn het In Memoriam van Peter Charpentier zijn helaas enkele omissies geslopen. Gelukkig zijn  er lezers, waar onder Donald Schell en Rinus van Schie, die ons hierop wezen. Uiteraard betreurt PhotoNmagazine.eu dit en publiceert hier de aangepaste tekst.

portret van Peter CharpentierOp 2 november 1924 werd een opmerkelijk mens geboren. Met een amateurfotograaf als vader. Eerst in een saai beroep met fotografie als liefhebberij, kwam hij in de Tweede Wereldoorlog in Zuid Duitsland terecht. Via een ontsnapping aan het eind van de oorlog bereikte hij Zwitserland. Daar ontdekte 'Charp', zoals hij later wel werd genoemd, dat je fotografie ook als eerzaam beroep kon beoefenen.

Hij besloot dan ook dit beroep te kiezen. Er bestond een opleiding vakfotografie, de Nederlandse Fotovakschool, die hij drie jaar volgde en waar hij briljant afstudeerde, hetgeen volgens hem eigenlijk niet zo moeilijk was in die tijd. Charpentier zette uiteindelijk zijn carrière voort, na in het Noorden van het land kort groepen te hebben gefotografeerd met een 13/18 camera. Hij vestigde zich in Rotterdam waar hij zich tevens bekwaamde in de kleurenfotografie. Het niveau van de bestaande fotografieboeken was hem een doorn in het oog en hij besloot, na een al dan niet heftig dispuut met een collega, zelf een béter boek te maken. Dit was het begin van een succesvolle reeks die werd uitgegeven door Prisma. Wie van de oude garde kent deze boeken niet, uiterst helder geschreven en to the point. Het eerste boek, met een ongekende oplage van 20.000, was na een kleine twee weken al uitverkocht, de tweede druk verscheen. Uiteindelijk werden er van zijn hand twee miljoen titels verkocht over de meest uiteenlopende onderwerpen.

Rond zijn 50-jarige leeftijd ontdekte hij de Kunstacademie in Rotterdam. Hij besloot daar een open sollicitatie te doen als docent. Dat mislukte, maar gaf wel een opening naar de later vermaarde MTS voor Fotografie in Den Haag. Wat hij aantrof was een soort lager onderwijs in de fotografie, zo niet erger. Wegens onvrede over het lage niveau deponeerde hij het idee bij de directie om parttime fotografen in te schakelen bij de lessen, dit had succes. Hij was er nog niet, bij hem rijpte het idee om, van deze MTS een HBO-opleiding te maken.

Rinus van Schie destijds bestuurslid: van de MTS: 'Ik zat toentertijd in het bestuur en weet uit die tijd dat de toenmalige voorzitter Frits van Santen en zijn opvolgers Gerrit Schilp en Marius Meijboom zich daarvoor zeer ingezet hebben omdat vanuit het bestuur werd geconstateerd dat menig fulltime docent de aansluiting met de moderne praktijk was kwijtgeraakt. Ook vonden wij dat HBO-opgeleide grafische ontwerpers op gelijk niveau zouden moeten kunnen samenwerken met HBO-opgeleide fotografen. Wij waren van mening dat een fotograaf per definitie HBO-opgeleid moest zijn. Dat er in die tijd ook nog MBO-opleidingen (Ede!) ontstonden was ons een gruwel.'

Later ontstond in de tachtiger jaren een fusie met de Koninklijke Academie en het Koninklijk Conservatorium. Zo ontstond de KABK, die onder de nieuwe Hogeschool voor Beeldende Kunsten, Muziek en Dans valt.

Aan de KABK kan in twee richtingen, Redactionele fotografie en Wervende fotografie, een BA graad worden behaald. Op het docentenlijstje prijkten en prijken docenten met klinkende namen, zoals Bert Verhoeff (met twee ff's graag), Gerard Wessel, en Guus Rijven met aan het hoofd Corinne Noordenbos. Dit om er slechts enkelen te noemen.

Dat deze opleiding zo ver kon komen is zonder twijfel mede te danken aan Peter Charpentier met zijn schier eindeloze kennis, zijn zeer bescheiden vriendelijkheid en onmetelijk geduld. Hij kon ingewikkelde zaken zo simpel uitleggen dat je geneigd was te denken dat je er zelf op had kunnen komen. Hij was dan ook zeer geliefd bij zijn studenten

Niet alleen studenten, door wie hij zeer geliefd was, maar ook collega's profiteerden van zijn kennis. En ook bedrijven zoals Fuji, Hasselblad, Sinar en zelfs Philips (kleurvergroters) klopten nooit vergeefs bij hem aan.

Hij stond ook aan de wieg van P/f, waar hij bovendien een tijd lang een rubriek vulde met als titel 'De Wereld volgens Charp'. Ook volgde hij met belangstelling de ontwikkeling van DeFOTOgraaf, waar ik destijds hoofdredacteur was. Het laatst ontmoette ik hem op Professional Imaging, een bescheiden, broze man, die langzaam zijn gezichtsvermogen verloor. Het moet vreselijk zijn geweest voor hem, maar hij bleef er naar buiten toe blijmoedig onder. Hij werd begeleid door Saskia te Koppele (van de School voor Fotografie te Breda en Utrecht) die graag met hem op stap ging.

Wij wensen Peter's weduwe Ans Charpentier-Laging en de familie veel sterkte met dit verlies, dat door iedereen eens geleden zal moeten worden.

Persoonlijk ben ik Peter erg dankbaar voor alle wijze lessen, in woord en vooral in geschrift.

Pieter Johannes Charpentier werd op 26 oktober 2012, na een bijzonder rijk leven, gecremeerd in Crematorium Hofwijk, in de stad waar hij zijn grootse geschiedenis heeft geleefd.

Mijn dank gaat uit naar Hans van Ommeren, van wie ik wist dat hij ooit Peter had geportretteerd. Peter was enkele weken geleden op zijn studio met Saskia te Koppele die hem regelmatig vergezelde naar, nog steeds belangstellend in de ontwikkelingen in zijn vak. Van de serie portretten die Hans daar van hem maakte publiceren wij er hier een.

view counter