Algemene voorwaarden

Fotograaf verliest rechtszaak vanwege voorwaarden Instagram

Op 14 april 2020 verscheen er een bericht over een spraakmakende uitspraak waarin zou zijn geoordeeld dat een fotografe haar rechten niet meer kan handhaven omdat zij deze foto via Instagram openbaar gemaakt had.[1] In deze bijdrage wil ik eerst kort de uitkomst van de zaak bespreken, de zaak vervolgens beoordelen naar Nederlands recht en tot slot zal ik een conclusie trekken.

Naar Amerikaans recht weet ik niet zeker of embedden een exceptie is, daar hanteren ze natuurlijk met name het zogenaamde fair use criterium als exceptie op het auteursrecht. Als ik de uitspraak snel lees dan lijkt mij dat er (naar Amerikaans recht) geen specifieke exceptie bestaat voor embedden, omdat dat niet als zodanig wordt benoemd. In de plaats daarvan beoordeelt de rechter de zaak als volgt.

Hoe zit het met de betalingsverplichting?

Dit is een vraag die regelmatig wordt gesteld. De fotograaf heeft een opdrachtbevestiging gekregen. Wanneer er contractueel niets met de opdrachtgever over de betalingsverplichting is afgesproken is de opdrachtgever verplicht te betalen nadat de foto is afgeleverd. Door het maken van de foto heb je dan aan je opdracht voldaan.

In de wet is bepaald dat de opdrachtnemer voor werkzaamheden, in opdracht verricht, recht bestaat op een vergoeding. Voor de opdrachtgever ontstaat daarom een betalingsverplichting op het moment dat de foto wordt geleverd. Wanneer wij er van uitgaan dat de foto conform opdracht is kan er een factuur worden gezonden. In de wet is bepaald dat de factuur binnen 30 dagen moet zijn betaald. Zoals de foto wel vaker, bij met name uitgevers, pas later of zelfs helemaal niet wordt gepubliceerd schort de wettelijke betalingsverplichting niet op.

Service pagina

Hier vindt u allerlei regelingen, voorwaarden, voorbeeldcontracten, tips en trucs die voor fotografen van belang zijn.
Deze verzameling wordt --voor zover mogelijk-- door PhotoNmagazine.eu actueel gehouden.

Laatst gewijzigd

3 mei 2017: Pasfotomatrix BE en ICAO

Wat te doen bij wanbetalers?

In tijden dat het wat minder gaat, zijn afnemers geneigd hun betalingen langer uit te stellen en blijven facturen langer open staan. Leveranciers die zelf ook hun rekeningen moeten betalen, durven echter vaak niet al te hard op te treden omdat ze niet willen dat hun klanten in financiële problemen komen of dat hun relatie wordt beëindigd en er in de toekomst geen bestellingen meer worden gedaan. Als die leverancier dan zelf in de problemen komt, is het te laat.

Het is over het algemeen beter om te zorgen dat rekeningen tijdig worden betaald, de ervaring van verschillende grote bedrijven leert dat als je consequent aanmaant als klanten te laat zijn met betalen of dat daar direct consequenties aan verbonden zijn (niet meer leveren voordat betaald is, rente en kosten in rekening brengen) ten goede komt van het betalingsgedrag van afnemers. Immers, al gekozen moet worden welke rekeningen het eerst betaald moeten worden, dan spelen die consequenties een rol. Een consequent debiteurenbeheer maakt ook dat je als ondernemer serieus genomen wordt.

Vrijheid van panorama; een belangrijk gemeengoed straks verleden tijd?

Het Europees Parlement zal vandaag, 9 juli, stemmen over de hervorming van de Europese auteursrechtregelgeving. Die hervorming houdt onder meer een wijziging van het zogenaamde ‘recht op panorama’ in.
Naar aanleiding van deze mogelijke wijziging ontvangen we regelmatig vragen vanuit de praktijk. Met dit artikel zal ik in kaart brengen welke regelgeving er in Nederland geldt ten aanzien van het fotograferen van panorama’s en wat voor consequenties de voorgenomen wijziging voor het auteursrecht in Europa kan meebrengen.

Al eerder schreef ik een artikel over de Nederlandse regelgeving met betrekking tot het fotograferen van panorama’s of objecten die zich in de openbare ruimte bevinden.
Artikel 10 Auteurswet beschermt zowel foto’s als bouwwerken of beeldhouwwerken. Artikel 18 Aw geeft hierop verduidelijking; je mag –kort gezegd- foto’s maken van bouwwerken of beeldhouwwerken die zich permanent in de openbare ruimte bevinden.[1]

Vakorganisaties willen rechtszaak aanspannen tegen De Persgroep

De vakorganisaties NVJ, DuPho en de FLA hebben gedreigd De Persgroep voor de rechter te dagen wanneer De Persgroep geen overleg wil voeren over haar nieuwe inkoopvoorwaarden voor freelancers. Tot dusver heeft De Persgroep geen enkele interesse de op 1 juni aangepaste voorwaarden te bespreken met deze organisaties die namens hun achterban overleg willen.

De organisaties schrijven in hun uitnodiging onder meer: ‘Het doel van dit overleg is de Algemene Voorwaarden zodanig te wijzigen dat voornoemde bezwaren (zoals overdracht van rechten en het verbod voor anderen te werken evenals de 'contractbreuk' om je door Pictoright te laten vertegenwoordigen, red) worden weggenomen. Deze uitnodiging ontvangt u tevens in het kader van artikel 6:240 Burgerlijk Wetboek dat ons als beroepsverenigingen de mogelijkheid biedt de Algemene Voorwaarden door de rechter te laten toetsten. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat het zover niet hoeft te komen en hoop ik dat wij elkaar op 2 juli treffen voor een constructief overleg.’

De rijdende rechter en het auteursrecht

In de uitzending van 1 april jl. van ‘De rijdende rechter’ boog mr. Visser zich over het auteursrecht van een fotograaf en de handhaving van diens rechten.

De casus was als volgt. De heer Mooren is freelance fotograaf en heeft medio 2009 een foto gemaakt van een vrouw in een rode jurk, op een grasveld in Amsterdam Zuidoost.  Deze foto heeft Mooren ingestuurd aan Zuidoost Partners in het kader van een fotowedstrijd. Een voorwaarde voor deelname aan deze wedstrijd was dat de deelnemer aan Zuidoost Partner toestemming geeft zijn/haar foto’s rechtenvrij te publiceren voor niet commerciële promotionele doeleinden.

Debiteurenbeheer, de nieuwe wettelijke kaders

Dit artikel gaat over de regelgeving in Nederland. Omdat het geschreven is op basis van Europese regelgeving zal het in België in principe niet anders zijn, hoewel de praktische uitvoering kan verschillen.

Sinds 16 maart 2013 moeten bedrijven hun facturen in principe binnen dertig dagen betalen. Overheidsinstanties moeten in de meeste gevallen binnen dertig dagen betalen. Dat is het gevolg van een Europese richtlijn. Deze is overgenomen in de Nederlandse wetgeving.

Verhoging licentietarief draagt niet het karakter van een boete

In de algemene voorwaarden van de Nederlandse Fotografen Federatie is bepaald dat een fotograaf die geconfronteerd wordt met een inbreuk een verhoging kan vorderen van een aantal maal het licentietarief. Veel fotografen gebruiken deze voorwaarden om hun schade te begroten, ook of juist wanneer partijen deze voorwaarden niet zijn overeengekomen. Dit stuit op weerstand bij inbreukplegers en hun juridisch adviseurs omdat deze verhoging volgens hen het karakter van een boete heeft.

Zij gaan er echter aan voorbij dat de mogelijkheid voor fotografen om een verhoging te vorderen essentieel is, immers zonder deze mogelijkheid zal het plegen van inbreuken gunstiger zijn dan het vooraf vragen van toestemming en het betalen van het licentietarief. Wanneer fotografen alleen maar hun licentietarief zouden kunnen vorderen wanneer inbreuk wordt gepleegd en niet de immateriële schade die ontstaat door het ontbreken van toestemming en/of naamsvermelding wordt het handhaven van auteursrechten een heikele onderneming.

Auteursrecht, flexibel of vastgeroest?

Of het geldende auteursrecht nog beantwoordt aan de wensen vanuit de praktijk is een vraag die velen bezighoudt.

Al eerder verscheen een rapport van de hand van professoren Hugenholz (IViR) en Senftleben (VU) getiteld ‘Fair use in Europe. In search of flexibilities?’  waarin de flexibilisering van het auteursrecht in het licht van Europese wetgeving is onderzocht.

Foto's citeren op een 'Belgische' website

Collega De Jong heeft ooit een foto gemaakt van Jan Wauters die Jan Mulder interviewt. In 2010 verscheen er een biografie over Jan Mulder bij uitgeverij 'De Buitenspelers'. De biografie is geschreven door verschillende auteurs, onder wie W., die het hoofdstuk over de Brusselse jaren van Jan Mulder heeft geschreven. W. is auteur van boeken over voetbal en over artikelen over sport die worden gepubliceerd in Vlaamse en Nederlandse kranten, tijdschriften en op websites.

Pinterest en intellectuele eigendomsrechten van derden

Met de opkomst van social media als Facebook en Twitter heeft het delen van afbeeldingen een enorme vlucht genomen. Gebruikers kunnen op eenvoudige wijze foto’s of afbeeldingen uploaden via een achterliggende fotodienst, waaronder bijvoorbeeld TwitPic, Lockerz of Flickr. Dat deze ongelimiteerde mogelijkheid tot het openbaar maken van afbeeldingen tegen de borst kan stoten van de originele auteursrechthebbende, bleek al eerder. Fotograaf Morel postte foto’s van de aardbeving in Haïti op zijn persoonlijke twitteraccount. Morel was echter niet gecharmeerd toen de Franse Fotodienst AFP gebruik maakte van zijn foto’s en hiermee geld verdiende. AFP beriep zich hier op de algemene voorwaarden van fotodienst TwitPic waarin is bepaald dat derden automatisch een licentie op de door gebruikers geplaatste foto’s wordt verleend.[1]

Foto's van Hollandse Hoogte en ANP aangeboden voor krokettenprijzen

Onlangs werd ik door verschillende fotografen individueel gewezen op een nieuw gezamenlijk initiatief van ANP en Hollandse Hoogte, ‘Eerlijke Foto.nl’. Twee van deze mededelingen:

  • Één van de fotografen had een sales report gekregen betreffende een serie van enkele foto's waarop voor de verkoop van publicatierechten per foto € 3.50 werd berekend. ‘Enigszins’ aangebrand belde deze met het ANP en vroeg hoe dit zat. De reactie kwam wat moeizaam. ‘Nou, ehhh, tja, wij kunnen er niet meer voor krijgen en dan moet je wat...’ of woorden van die strekking.
     
  • Een andere collega maakte mij attent op een webpagina van Eerlijke Foto.nl, de door hem verstrekte link naar een pagina van ‘Eerlijke Foto.nl’ spreekt voor zich (redactie: ten tijde van deze publicatie is deze foto zelfs "actiefoto van de dag" voor € 1,00 / één hele euro!).

Het zijn twee reacties uit een lange rij.

Geniaal idee van ANP en HH

Hoe zit dit nu eigenlijk? De website van Eerlijke Foto.nl bracht uitkomst. Een citaat (eerlijkefoto.nl/misc.pp?code=1005):

Nieuwe Algemene Voorwaarden van de Nederlandse Fotografenfederatie

Inleiding

De meeste fotografen gebruiken bij hun overeenkomsten standaard de algemene voorwaarden van de Nederlandse Fotografenfederatie. Algemene voorwaarden zijn bijzonder handig omdat daarin de contractsbepalingen staan die de gebruiker eigenlijk voor elke nieuwe overeenkomst wil overeenkomen. Door bij een nieuwe overeenkomst de algemene voorwaarden van toepassing te verklaren, hoeven die niet steeds bij elk contract opnieuw uitgeschreven te worden. Veel branche-organisaties hebben hun eigen algemene voorwaarden, toegespitst op de specifieke aspecten van die branche.

De praktijk

Toch gaat het in de praktijk met die algemene voorwaarden vaak mis. Om er zeker van te zijn dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn, moet de andere contractspartij die algemene voorwaarden uitdrukkelijk aanvaard hebben. En dan ook nog eens voorafgaand aan de overeenkomst.