Frankrijk

Een film over Henri Cartier-Bresson: l'amour tout court

Een van de fotografen die mij heeft geïnspireerd, sinds de eerste foto die ik van hem zag, is Henri Cartier-Bresson. De foto is wereldberoemd, een man die over plassen springt. Een eenzame actie, logisch en duidelijk, die mij wél met de vraag liet zitten waarom de man op een dergelijke manier over de plassen sprong, niet de vraag of hij al dan niet droge voeten wilde houden, maar de vraag wat hem bewoog. De geestesgesteldheid waarin hij op dat moment in verkeerde. Was het vrolijkheid of noodzaak? Een foto die zowel een herkenbare emotie overbrengt maar die ook weer veel vragen oproept.

De schijnbaar eenvoudige wijze van fotograferen, het gebrek aan wat men ‘perfecte techniek' noemt en waar je op een opleiding of van je hoofdredacteur waarschijnlijk een onvoldoende voor kreeg, een naar het onscherpe neigende foto die haarscherp een essentie neerzette en die je vragende brein hard aan het werk zette.

Deze fotograaf heeft vrijwel zeker niet alleen mij geïnspireerd. Bijna iedereen die wérkelijk betrokken is bij de inhoud van het beeld moet een soortgelijke ervaring hebben ondergaan bij het zien van Cartier-Bressons foto’s. Zonder opsmuk, zonder effecten, maar met een intensiteit die zeldzaam is.

Cartier-Bresson richtte samen met Robert Capa, George Rodger, David 'Chim' Seymour en William Vandivert het vermaarde agentschap Magnum Photos op. Zij 30 jaar jongere vrouw Martine Franck, waarmee hij in 1970 trouwde, was van oorsprong Antwerpse. Zij trad in 1983 toe tot Magnum Photos.

Hausse in fotografiebeurzen

2015 was een opmerkelijk jaar. Niet in de zin dat er zoveel wereldschokkende gebeurtenissen plaats vonden, of revolutionaire zaken waren te beleven. Maar wel, buiten de gevestigde orde, nogal wat ambitieuze roeptoeterij, uitmondend in een boterzachte natriekende veest dan wel in de immense stilte die astronauten uitsluitend in een ruimtelijk vacuüm aantreffen.

Fotografiebeurs op wereldniveau

In Europa zijn er een aantal grote fotografische evenementen. Van wereldfaam is uiteraard de Photokina in Keulen en je zou er in zekere zin ook de IFA elektronicabeurs toe kunnen rekenen, alleen gaat het daar niet uitsluitend over fotografie. Zoals niet alleen door Samsung, die haar eerste CMOS sensor geïntroduceerde, maar ook het oprekken van het vak van fotograaf naar het werken met smartphones. En ook gaat het over digitale communicatie en transmissietechnieken ten behoeve van twitterige zwets en al dan niet bewegende selfies via ether, kabel en satelliet. Maar om het verder te beperken tot fotografie, ook Paris Photo heeft, net als toonaangevende grootschalige evenementen op fotografisch gebied, een bovennationale uitstraling.

De intrigerende schoonheid van medische fotografie

Een keuze uit
Gepubliceerd: 6 januari 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geeft Joep Eijkens een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die hij graag onder de aandacht brengt. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op Révélations. Iconographie de La Salpêtrière. Paris 1875-1918 van Javier Viver.

Jean-Martin Charcot, één van de grondleggers van de neurologie en leermeester van onder anderen Freud, was jarenlang directeur van het psychiatrische ziekenhuis La Salpêtrière in Parijs. In 1878 begon hij hier met een studio voor medische fotografie. Fotografie werd gezien als een goed middel om ziekten te documenteren. Het materiaal werd in afleveringen gepubliceerd in Iconographie photographique de la Salpêtrière (1875-1880) en in Nouvelle Iconographie photographique de la Salpêtrière (1890-1918). Het zijn uiterst zeldzame publicaties die je hoogstens ooit te zien krijgt in een museum, zoals afgelopen zomer nog tijdens de interessante tentoonstelling 'Psychiaters Patiënten Portretten 1865-2015' in Museum Dr. Guislain te Gent. Als ze al op ooit op de markt komen, bijvoorbeeld via een veiling, moet er begrijpelijkerwijs veel geld voor op tafel gelegd worden.

ISIS, de foto die de nominatie van World Press Photo nooit zal halen

Veerender Jubbal: “That’s an iPad, not a Quran, and the Dastar (turban) is worn by Sikhs

De nasleep van de terroristische aanslagen in Parijs zorgde ook voor 'valse' journalistiek, zie ook deze Proloog, daar staan een paar voorbeelden in van de geldwolvenjournalistiek, de bladen en omroepen moeten immers verkopen. Een zeer frappant item, dat toont hoe het is gesteld met de verificatie van nieuwsfeiten had tragisch af kunnen lopen.

De Canadese gamer Veerender Jubbal, een Sikh van afkomst, had een selfie gemaakt in de badkamer. Samen met zijn game-laptop. Waarschijnlijk door een gamer werd de foto door Photoshop gehaald met als resultaat een terrorist die een Koran in zijn handen heeft. Op de achtergrond is een kunstpenis te zien die werd toegevoegd. Er werd een vest toegevoegd met enkele zichtbare draden.

De zomer van de zwart-wit fotografie in Amsterdam

Emmy Andriesse in het Van Gogh Museum, Dirk de Herder in de Eduard Planting Gallery en Ed van der Elsken in het Stadsarchief.

Emmy Andriesse fotografeerde de wereld van schilder Vincent van Gogh

In het Van Gogh Museum, waar honderden buitenlandse toeristen zich verdringen voor het werk van de schilder, zijn nu de foto’s te zien die Emmy Andriesse (1914-1953) maakte in de sfeer van Van Goghs schilderijen.
In 1951 werd haar gevraagd de wereld van Van Gogh te fotograferen, zij reisde daarvoor naar Frankrijk, naar Auvers-sur-Oise in de buurt van Parijs waar Van Gogh stierf, en naar het zuiden, naar Arles en Saint-Rémy-de-Provence waar hij werkte.
Emmy Andriesse is een van de belangrijke fotografen van de eerste helft van de twintigste eeuw, zij is bekend van die indringende afbeeldingen uit de Hongerwinter, en vooral van de foto die het symbool van die periode werd: het jongetje met het pannetje. Het is honderd jaar geleden dat zij werd geboren: een mooie gelegenheid voor het Van Gogh Museum nu haar foto’s uit de collectie te tonen.

Faillissement stockbureau ‘Foto Natura’

Op 19 december 2013 werd het faillissement uitgesproken van ‘Foto Natura’. Hoewel al bekend was dat Foto Natura, mogelijk als gevolg van jarenlang mismanagement, in zwaar weer verkeerde was het breekpunt de Belgische fotograaf David Patyn die via een kort geding zijn recht haalde. ‘Foto Natura’ werd veroordeeld op korte termijn rond de € 5.000 te betalen en dat betekende voor het stockbureau het definitieve eindpunt: www.kvk.nl/handelsregister/zoekenframeset.asp?zk=0&url=https://diensten.kvk.nl/TST-BIN/FU/TSWS001@?BUTT=350230150000

Nogmaals pasfototender van Ministerie van BZ

23-10-2013

Pasfotografie is een belangrijke bron van inkomsten bij het fotografisch bedrijf in de publieke sector. Er gaat ook veel geld in om. Al jaren, wij spreken zelfs over de vorige eeuw, zijn er pogingen gedaan door industrie en soms ook de overheid om de lucratieve pasfoto in de greep te krijgen. Uiteraard met protesten van de makers van pasfoto’s die deze pogingen als legale broodroof zagen.

Op dit moment is er weer een initiatief opgedoken. Een geïntegreerde oplossing, een automaat waarmee in gemeentehuizen een aanvrager van een document zoals identiteitsbewijs, paspoort of rijbewijs aanvraagt, Een zogenaamd aanvraagstation dat dan (hij veegt, hij klopt, hij stoft, hij zuigt) automatisch vingerafdrukken neemt, een pasfoto maakt en de verdere aanvraag administratief afhandelt. Afgezien van mogelijk frauderisico bij deze ‘handelingen’ is het, zeker waar het de foto betreft, vrijwel onmogelijk voor een automaat om de pasfoto zodanig te maken dat deze aan alle eisen voldoet. Het vereist zeer kostbare apparatuur. Desondanks zal er toch bij bepaalde bevolkingsgroepen, zoals krijsende zuigelingen, ADHD kinderen en bejaarden met Parkinson, een ‘menselijke’ fotograaf aan te pas moeten komen om te assisteren. Of zelfs apart de opname te maken! Het lijkt er op dat de geschoolde portretfotograaf de klus beter en zeker goedkoper en storingsvrij zal kunnen klaren, de ervaringen in het buitenland wijzen hier op.

Patrick Hattori

Een oud klooster in het centrum van Mechelen is omgebouwd tot een hedendaagse woongemeenschap. De paters Karmelieten zijn er verdwenen, maar jonge gezinnen met kinderen brengen terug leven in het uitgestorven kloostercomplex. Het gemeenschappelijke woonerf wordt omzoomd door private tuintjes en terrassen. Bewoners genieten er buiten van hun avondmaal. Glazen wijn worden gevuld. Gemoedelijk gelach weerklinkt tegen de muur van de kapel. Hier heb ik een afspraak met journalistiek fotograaf Patrick Hattori. Samen met zijn dochter Echo haalt hij me op in het portaal aan de straat. Wanneer de inkomdeur achter me dicht slaat, krijg ik hetzelfde gevoel als wanneer ik vroeger een klooster betrad: ik treed binnen in een andere wereld.

Photon: 'Wie is Patrick Hattori?'

Patrick Hattori: 'Een witte raaf, iemand die zijn studies fotografie niet heeft afgemaakt.
Op mijn 26e heb ik voor de eerste keer een fotocamera vastgenomen om vrienden van mij te fotograferen die fervente base jumpers waren. Ze vroegen me om hen te fotograferen toen ze van de St.-Romboutstoren sprongen. Die beelden zijn meteen verkocht aan Het Laatste Nieuws. Dat is ook mijn allereerste publicatie geworden. Van daaruit is een liefde voor de fotografie gegroeid die heel snel naar journalistiek is gegaan. Dat is nu 14 jaar geleden. Ik ben 40 maar de meesten schatten me jonger.'

Henk Wildschut

In Museum Jan Cunen te Oss leip in 2013 de tentoonstelling SOLO - Henk Wildschut. Illegale immigranten spelen de hoofdrol. Maar het zijn vooral hun tijdelijke onderkomens die het verhaal vertellen.

Bij de derde editie van fotofestival Bredaphoto in 2008 was het wat mij betreft een van de sterkste onderdelen: de expositie 'Shelters' van Henk Wildschut (Harderwijk, 1967). Vijf jaar later vormt de Shelter-serie het hart van de tentoonstelling 'SOLO - Henk Wildschut' die in 2013 te zien was in Museum Jan Cunen te Oss.

Het gaat om de eerste museale solotentoonstelling van de fotograaf. Maar de titel 'SOLO' slaat denk ik op de eerste plaats op de mensen die Wildschut vaak fotografeert, mensen die alleen op de wereld staan, overgeleverd aan de grillen van het lot.

Het was in 2005 dat Wildschut in Calais terecht kwam in een merkwaardig stukje niemandsland, ter plaatse 'de Jungle' genoemd. Er woonden illegale immigranten in zelfgebouwde hutten en tenten, tijdelijk, in de hoop ooit via een of andere vrachtwagen het Kanaal over te kunnen steken naar het beloofde land Groot-Brittannië.

Joep Jacobs

Een verkeerd geadresseerd mailtje dat netjes wordt teruggezonden, nieuwsgierig kijken op een website en dan een kijk-hij-ook-al-erlebnis. Wie komt erop het idee om met 25 kilo aan apparatuur niet al te misselijke bergtoppen op te sjouwen? Wie heeft er nog een voorliefde voor de fijne gradaties van film? En wie vindt natuurlijke scherpte een must? Natuurlijk, iemand die absoluut niet vies is van digitaal maar zichzelf wel bestempelt als een 'autonoom film addict'.

Wanneer ik arriveer (bij eerste rode Defender rechts) bel ik aan. Vanuit Groesbeek naar Nuenen is de snelste weg binnendoor, zoals Joep ook even met verbazing constateert. “Ik rijd ook liever binnendoor, dat geeft wat meer afwisseling in de omgeving. En met die Defender rijd je gewoon 80, meer is ook niet nodig. Maar kom binnen.” Terwijl er goed voor mij wordt gezorgd kijk ik even rond, een ruim en licht huis maar niet met een te strak design, er is ook nog plaats voor mensen. En wij zitten dan even later tot over onze oren in gesprek.

Doek over de kop

Dominique Van Huffel

Hoogstraten, de N14. In het centrum de 'Vrijheid' genaamd. Een lange rij van etablissementen waar het goed toeven is. En aan het einde, of aan het begin, afhankelijk of men vanuit Rijkevorsel komt, dan wel uit Minderhout, staat een helder pand, hier huist 'Zwart/Wit communicatie'. Er is behoorlijk verbouwd, na de deur een trap omhoog naar een entresol of trap af naar een souterrain. Het helder ogend domein waar Dominique Van Huffel bewijst dat een grafisch vakman een uitstekend fotograaf kan zijn.

Dominique kreeg zijn opleiding in de drukkersstad Turnhout, een stad met een traditie van het drukken van kaartspelen. En waar ook de grote en helaas te loor gegane drukkerij en uitgeverij Breepols, die het halve continent van onder andere agenda's en kalenders voorzag, als een der laatsten der Mohikanen de geest moest geven. De naam van het opleidingsinstituut: HoRiTo. Hier bekwaamde hij zich in grafische vormgeving en specialiseerde zich met een extra jaar "reprofotografie". Na zijn legerdienst kwam hij in dienst van 'De Schutter' een naam in de grafische wereld en had het geluk een goede leermeester te treffen. Na een opleiding tot kleuretser-monteur volgde een opleiding in England bij Crossfield. Het digitaliseren-reproduceren van beeldmateriaal met scanners werd zijn grote specialisatie.