Intellectueel eigendom

Google is niet van plan om uitgevers te gaan betalen

Op 25 september 2019 verscheen een bericht van Richard Gingras (vicepresident News bij Google) op de blog van Google waarin hij namens Google aangaf dat zij niet van plan is om uitgevers te gaan betalen voor het tonen van content (in met name korte samenvattingen over die content genaamd snippets).[1] Google reageert middels dit bericht op de nieuwe richtlijn over auteursrechten waarover ik reeds enkele bijdragen voor dit magazine heb geschreven.[2] Op grond van artikel 15 van deze richtlijn (in het voorstel voor de richtlijn was dit artikel 11) moet Google in de toekomst een vergoeding gaan betalen aan uitgevers voor het gebruik van snippets.[3]

Overigens hebben de lidstaten van de Europese Unie (waaronder Nederland) nog tot 2021 om deze richtlijn implementeren. In beginsel kan men pas na implementatie (dat wil zeggen dat de richtlijn door de lidstaat wordt opgenomen in de wet) of na het verstrijken van de eerdergenoemde termijn een beroep doen op de rechten die uit de richtlijn volgen.

Ariana Grande aangeklaagd voor gebruik van ‘haar eigen’ foto

In mei 2019 was Ariana Grande in het nieuws in verband met een auteursrechtelijk geschil.[1] Kort samengevat heeft zij een aantal foto’s van de fotograaf Robert Barbera (die hij van haar op straat had gemaakt), zonder zijn toestemming, op haar Instagram geplaatst. Ariana Grande heeft op Instagram met zo’n 154 miljoen volgers een groot bereik. De desbetreffende foto’s verkregen in totaal 3.392.035 likes.[2]

In deze bijdrage wil ik deze kwestie graag naar Nederlands recht bespreken. Ik ga er hierbij vanuit dat de foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn.[3] De foto’s zijn dan intellectueel eigendom van de maker, Robert Barbera. Ex. art. 1 Aw komt hem het exclusieve recht toe om dit werk openbaar te maken en te vermenigvuldigen.

Het plaatsen van de foto’s op Instagram is een openbaarmaking waarvoor Ariana Grande dus toestemming had moeten verkrijgen. Dat heeft zij niet gedaan. Hiermee maakt zij inbreuk op de rechten van Robert Barbera.[4]

AG in GeenStijl Media – Sanoma; hyperlink is geen auteursrechtinbreuk

Nadat ik in 2012 en 2013 al columns schreef over de uitspraken inzake GeenStijl – Sanoma [1], waarbij onderwerp van geschil het plaatsen van een hyperlink was, die verwees naar de vindplaats van de Playboy foto’s van Britt Dekker, zijn er nu nieuwe ontwikkelingen in deze kwestie.

Geschiedenis

In 2012 oordeelde de Nederlandse rechter in eerste instantie dat het plaatsen van een hyperlink auteursrechtinbreuk opleverde. Door het plaatsen van een hyperlink werden de Playboy foto’s van Britt Dekker namelijk toegankelijk gemaakt.
Na dit vonnis in eerste aanleg belandde deze kwestie vervolgens nog bij het Hof en bij de Hoge Raad.
Het Hof oordeelde dat het plaatsen van hyperlinks in deze kwestie geen inbreuk maakte op de auteursrechten van Playboy. Wel vond het Hof het handelen van GeenStijl algemeen onrechtmatig jegens Playboy.

De drempel

Recent wees de Amsterdamse rechtbank in de zaak Roadside-Laks een vonnis waarin geoordeeld werd dat de eisers in kwestie onvoldoende hebben kunnen aantonen dat de betreffende foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn.[1]
Daarop is de nodige commotie ontstaan omdat – ons inziens volstrekt ten onrechte - de conclusie getrokken is dat de rechtbank heeft geoordeeld dat foto’s niet meer auteursrechtelijk beschermd zouden zijn.[2]

Uit het vonnis volgt echter niet meer en niet minder dat om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen er sprake moet zijn van een werk met een eigen oorspronkelijk karakter dat het persoonlijk stempel van de maker draagt. Dat is volledig in overeenstemming met de inhoud van artikel 10 Auteurswet.

Vakorganisaties willen rechtszaak aanspannen tegen De Persgroep

De vakorganisaties NVJ, DuPho en de FLA hebben gedreigd De Persgroep voor de rechter te dagen wanneer De Persgroep geen overleg wil voeren over haar nieuwe inkoopvoorwaarden voor freelancers. Tot dusver heeft De Persgroep geen enkele interesse de op 1 juni aangepaste voorwaarden te bespreken met deze organisaties die namens hun achterban overleg willen.

De organisaties schrijven in hun uitnodiging onder meer: ‘Het doel van dit overleg is de Algemene Voorwaarden zodanig te wijzigen dat voornoemde bezwaren (zoals overdracht van rechten en het verbod voor anderen te werken evenals de 'contractbreuk' om je door Pictoright te laten vertegenwoordigen, red) worden weggenomen. Deze uitnodiging ontvangt u tevens in het kader van artikel 6:240 Burgerlijk Wetboek dat ons als beroepsverenigingen de mogelijkheid biedt de Algemene Voorwaarden door de rechter te laten toetsten. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat het zover niet hoeft te komen en hoop ik dat wij elkaar op 2 juli treffen voor een constructief overleg.’

Plagiaat in het Rijksmuseum te Amsterdam

In België ziet men de halfopen bebouwing zeer veel. In Nederland noemt men dat halfvrijstaand. De Vlaamse fotograaf Herman van den Boom heeft in 2011 het project 'Neighbours' gerealiseerd waarvoor hij 'duowoningen' fotografeerde. Twee 'aan elkaar geplakte huizen' die zeer verschillend zijn van architectuur, de een klassiek, de andere modern.

Hans van der Meer fotografeerde voor een tentoonstelling in het Rijksmuseum, die in november 2014 opent, ook drie van deze 'duowoningen'. De tentoonstelling is een weerslag van Document Nederland, een jaarlijks terugkerende opdracht van het Rijksmuseum.

Hierop reageerde Van den Boom als door een wesp gestoken en beschuldigde Van der Meer van plagiaat. Hij eist een schadevergoeding en wil dat het Rijksmuseum de foto's niet tentoonstelt. Voor het gemak wijst hij op zijn Facebookpagina ook naar het Mondriaanfonds en Vrij Nederland.

Hans van der Meer zegt hier onder andere over:

Professionele voetbalspelers en het portretrecht

In navolging van de kwestie Cruijff/Tirion (lees hier meer) heeft de Nederlandse rechter (Gerechtshof Amsterdam, 10 december 2013 [1]) zich wederom gebogen over het portretrecht van professionele voetbalspelers.

Diverse spelersverenigingen hebben zich op het standpunt gesteld dat de spelers zich op grond van hun portretrecht (artikel 21 Aw) kunnen verzetten tegen de openbaarmaking van hun portret door uitzending van beelden van nationale of internationale voetbalwedstrijden.

Het Gerechtshof te Amsterdam volgt de spelersverenigingen niet in deze stelling. Het Hof bevestigt, in navolging van de kwestie Cruijff/Tirion (Hoge Raad, 14 juni 2013 [2]), dat het portretrecht geen absoluut verbodsrecht behelst. De geportretteerde kan zich verzetten tegen het openbaar maken van zijn portret zonder zijn toestemming voor zover hij daarbij een redelijk belang heeft.

Don Johan en het gevecht tegen de windmolens

Op 14 juni werd er door de Hoge Raad een arrest gewezen in een al lang lopende zaak tussen Johan Cruijff enerzijds als eiser en Uitgeverij Tirion en Guus de Jong (79) anderzijds als verweerders. Hoewel het arrest van groot belang is was deze eigenlijk al min of meer te voorzien. Het is een grondig gemotiveerd arrest waarin de Hoge Raad zich ook uitspreekt over haar overwegingen die bijzonder waardevol zijn.

Geschiedenis

Internationaal sportfotograaf Guus de Jong (79), die een van de meest uitgebreide archieven heeft met een focus op voetbal en wielrennen  werd benaderd door Uitgeverij Tirion om beelden te leveren voor een fotoboek over Johan Cruijff met biografische inslag.

Johan Cruijff heeft echter heel merkwaardige ideeën over fotoauteursrecht, zo schijnt hij ooit tegen Johan Derksen van Voetbal International te hebben gezegd over foto’s waar hij op staat afgebeeld: ‘Die zijn van mij want ik sta er op.’ Cruijff is echter een publiek persoon en heeft net zo veel auteursrechten op dergelijke foto’s als onze Z.K.H. Willem Alexander op de foto’s die voor de media aan het hof zijn gemaakt.

Foto's citeren op een 'Belgische' website

Collega De Jong heeft ooit een foto gemaakt van Jan Wauters die Jan Mulder interviewt. In 2010 verscheen er een biografie over Jan Mulder bij uitgeverij 'De Buitenspelers'. De biografie is geschreven door verschillende auteurs, onder wie W., die het hoofdstuk over de Brusselse jaren van Jan Mulder heeft geschreven. W. is auteur van boeken over voetbal en over artikelen over sport die worden gepubliceerd in Vlaamse en Nederlandse kranten, tijdschriften en op websites.

Pinterest en intellectuele eigendomsrechten van derden

Met de opkomst van social media als Facebook en Twitter heeft het delen van afbeeldingen een enorme vlucht genomen. Gebruikers kunnen op eenvoudige wijze foto’s of afbeeldingen uploaden via een achterliggende fotodienst, waaronder bijvoorbeeld TwitPic, Lockerz of Flickr. Dat deze ongelimiteerde mogelijkheid tot het openbaar maken van afbeeldingen tegen de borst kan stoten van de originele auteursrechthebbende, bleek al eerder. Fotograaf Morel postte foto’s van de aardbeving in Haïti op zijn persoonlijke twitteraccount. Morel was echter niet gecharmeerd toen de Franse Fotodienst AFP gebruik maakte van zijn foto’s en hiermee geld verdiende. AFP beriep zich hier op de algemene voorwaarden van fotodienst TwitPic waarin is bepaald dat derden automatisch een licentie op de door gebruikers geplaatste foto’s wordt verleend.[1]

Hoger beroep Johan Cruijff tegen Uitgeverij Tirion en Guus de Jong

Het Gerechtshof Amsterdam heeft op 3 januari 2012 arrest gewezen in het hoger beroep van Johan Cruijff c.s. tegen Tirion Uitgevers en Guus de Jong (Tirion c.s.). Het hof acht de vorderingen van Cruijff niet toewijsbaar en bekrachtigde het vonnis. In het kort komt het er in deze zaak op neer dat Cruijff geen redelijk belang heeft om zich te verzetten tegen het fotoboek ‘Johan Cruijff – De Ajacied’. Omdat Cruijff in dit hoger beroep niet heeft gereageerd tegen de afwijzing van zijn merkenrechtelijke vordering, beperkt dit hoger beroep zich tot diverse aspecten van het portretrecht en privacy.

Het portretrecht geeft geen aanspraak op een exclusief exploitatierecht

Privacyverklaring en disclaimer

Privacyverklaring

PhotoNmagazine.eu volgt de bezoekers van de website niet t.b.v. reclamedoeleinden via tracking cookies en andere volgtechnieken. De website gebruikt wel functionele en analytische cookies. Deze cookies zijn nodig voor de werking van onze website en het bijhouden van statistieken.
IP adressen worden vastgelegd voor het bijhouden van bezoekersstatistieken, het opsporen van misbruik en voor misbruikpreventie.
De statistieken worden geanonimiseerd en niet gedeeld met andere partijen.

Persoonsgegevens

Met uw toestemming verstuurt PhotoNmagazine.eu e-mail nieuwsbrieven. Voor de aanmelding van onze nieuwsbrief vragen wij een naam en e-mailadres die alleen gebruikt worden voor het versturen van nieuwsbrieven. Wij gebruiken deze gegevens niet voor andere doeleinden en delen deze niet met derden.