Kodak

Enerzijds Erwin Olaf, anderzijds opkomst van de amateurfotografie

Een keuze uit
Gepubliceerd: 31 maart 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op enerzijds 'I am' van Erwin Olaf, anderzijds 'Everyone a Photographer' van Mattie Boom.

In 2012 verscheen 'OWN', een prachtig uitgevoerd overzicht van het werk van Erwin Olaf. Zeven jaar later kwam onlangs 'I am' uit, ook een fraai overzichtswerk, maar minder kolossaal. Niet een beetje dubbelop? Absoluut niet. Zeker, de boeken overlappen elkaar voor een deel maar het oeuvre van de buitengewoon productieve fotograaf is de afgelopen jaren aanzienlijk uitgebreid. En alleen al vanwege dat recente werk, niet in zijn studio gemaakt maar onder meer in Berlijn, Shanghai en Palm Springs (VS), is de nieuwe publicatie interessant.

De opzet is ook totaal anders. Niet vreemd, want 'I am' begeleidt ook twee tentoonstellingen in het Gemeentemuseum Den Haag en het Fotomuseum Den Haag; (beide tot en met 12 mei). Daar komt bij dat het Rijksmuseum – dat vorig jaar de 'kerncollectie' overhandigd kreeg van de fotograaf – komende zomer een aantal iconische werken van Olaf presenteert 'waarbij de schilderkunst van onder andere Rembrandt, Vermeer en Breitner als inspiratie diende'. Dit alles naar aanleiding van Olafs 60ste verjaardag.

Hans van Ommeren is niet meer...

Hans van Ommeren was een van de fotografen die van groot belang zijn geweest voor de ontwikkeling van het fotovak. Op 20 december 2018 is hij overleden, op 70-jarige leeftijd. Voor velen een schok en voor velen een gemis. Zijn sporen zullen ongetwijfeld nog lang in de fotografische historie te vinden zijn. Hans was fotograaf in hart en nieren, vandaar dat dit verhaal grotendeels in beeld is geschreven.

Voor Hans van Ommeren gold het adagium “Voor een fotograaf is het verwerven van kennis en inzicht van belang, maar bovenal het durven dromen tijdens het fotograferen”. Hij was een van de motoren achter de Epson Print Academy, verzorgde veel workshops, onder andere op Professional Imaging en gaf ruim een vijfentwintig jaar les aan fotografen op de Volksuniversiteit Woerden. Behalve het fotograferen schepte hij er een behagen in om kennis en ervaring over te dragen aan anderen, zowel bestaande collega’s als aan prille nieuwkomers. In de vestiging Rotterdam van de Nederlandse Fotovakschool zette hij in 2007 een daglichtstudio op en verzorgde de training voor de docenten die daar les zouden geven, zoals op bijgaande foto’s is te zien. Digitaal fotograaf van het eerste uur John Tromp uit Rotterdam fungeerde hier als model...

Het fotovak in

Het fotograferen begint in 1956, op 8-jarige leeftijd. Hij kocht van spaargeld een Ilford Sporti 6x6 en begon met het vastleggen van zijn omgeving. Daar is hij tot zijn dood nooit mee gestopt.

Een nieuwe pionier van de kleurenfotografie

Een keuze uit
Gepubliceerd: 22 december 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op de monografie Fred Herzog – Modern Color.

Nog tot het begin van deze eeuw leefde het idee dat kleurenfotografie pas eind jaren zeventig een serieus medium was geworden voor documentair werk en kunstfotografie, met fotografen als William Eggleston, Stephen Shore en Joel Meyerowitz. We weten inmiddels wel beter dankzij diverse publicaties en tentoonstellingen. Niet op de laatste plaats van de Amerikaanse fotograaf Saul Leiter die in Early Color (2006) liet zien dat hij al eind jaren veertig schitterend werk maakte op dat gebied. En nu mogen we een nieuwe naam toevoegen aan het rijtje pioniers van de kleurenfotografie. Fred Herzog is zijn naam. Over hem verscheen een fraaie monografie bij Hatje Cantz met ruim 230 voor het merendeel niet eerder gepubliceerde foto's, voornamelijk in kleur.
Herzog, in 1930 geboren in Duitsland, emigreerde in 1952 naar Canada en woont sinds 1953 in Vancouver, de stad die tevens het hoofdonderwerp vormt van zijn werk.

RAW converters. commercieel of open source?

De camerasensor levert signalen die moeten worden omgezet naar leesbare bestanden zoals Tiff, Jpeg of PNG. Het signaal als zodanig is 'onzichtbaar' omdat iedere sensor nu eenmaal een eigen karakteristiek heeft. Zo zijn er sensoren een andere pixelindeling hebben of drie kleurlagen boven elkaar hebben gegroepeerd. De indeling, het patroon van de pixels kan variëren, er kunnen ongevoelige lagen of pixels met normale en met lage gevoeligheid in de sensor zitten. Sensoren hebben meestal een RGB indeling maar er is ook een sensor van Fuji, nog niet op de markt, die een RGBW (wit) indeling heeft.

RAW bestandsformaat

Een RAW bestand is een bijzonder type bestand, het voldoet niet aan een gedefinieerde standaard, maar is het bestand waar de ruwe sensor-uitvoer van de camera in is opgeslagen. Dit bestand heeft kenmerken, afhankelijk van het camera-merk en kan zelfs per camera-type verschillen. Ook de naamgeving van RAW bestanden is (uiteraard) niet altijd hetzelfde. Zo gebruikt Nikon de .NEF bestandsindeling, bij Fuji heeft men het over .RAF terwijl Olympus hiervoor .ORF gebruikt. Dit betekent dat niet alle RAW bestanden zonder meer door beeldsoftware kunnen worden geopend.

Een RAW bestand bevat alle gegevens die er beschikbaar waren toen de foto werd genomen. Er is geen compressie op de data in het bestand toegepast (In sommige gevallen wel, maar dan gaat het wel om verliesloze compressie) en achteraf zijn de instellingen voor witbalans en belichting aan te passen zonder verlies van data.

Werelden ontdekken

De herontdekking van de wereld in het mooiste museum van Amsterdam; een boek over straatjongens; en de Sjtetl van Antwerpen.

Huis Marseille, de herontdekking van de wereld

De hoge deur zwaait joyeus open, alsof daarachter iemand op mijn binnenkomst wacht. Van de entree loop je ongemerkt het nieuwe gedeelte binnen van Huis Marseille: het pand ernaast is erbij getrokken. Prachtig gerestaureerde ruimten, zelfs als er niets in staat, niets te zien zou zijn, is Huis Marseille nu helemáál het mooiste museum van Amsterdam.

In de twee aan elkaar verbonden grachtenpanden is de grote openingstentoonstelling “De herontdekking van de wereld” te zien, fotografie van Nederlandse kunstenaars tussen de twintig en veertig, opgegroeid in een tijd waarin alles tot in de verste uithoeken van de wereld op alle momenten wordt vastgelegd, want iedereen maakt foto’s en filmpjes.

Snapshot - Schilders en fotografie

Gisteren kreeg ik een klein handzaam cameraatje (een Canon, voor de liefhebbers), om bijna ongemerkt mee te nemen, onderweg mooie beelden op te slaan, of foto’s van de omgeving, familie en vrienden te maken.
PowerShot heet-ie, en dat geeft me het gevoel dat ik nu écht zonder al te veel denken aan de techniek de macht heb mijn herinneringen vast te leggen, onbeperkt en zonder al die rompslomp van ontwikkelen, afdrukken en foto’s inplakken. Al de echte fotografen om me heen sjouwen met cameratassen en die toch wel zware lenzen, geheimzinnige bezweringsformules mompelend over pixels, resoluties en iso-waarden. Dat laat ik altijd graag aan ze over; en dan zeggen ze: ‘Kijk eens, dit cameraatje is écht iets voor jou, hoef je alleen maar in- of uit te zoomen!’ Maar, nu we het daarover hebben, in geval van nood of carnaval vieren zouden de heren ’m trouwens  zelf graag eens gebruiken…

Houten kistje

Eind negentiende eeuw dachten ze ook al aan power bij de eerste eenvoudig te bedienen fototoestellen die amateurs de kans gaven momentopnamen te maken. Bull’s eye heet de eerste Kodak boxcamera. In het Van Gogh Museum staat nu een ontroerend onschuldig uitziend houten kistje in de vitrine. Met mijn powershotje maak ik er een foto van. Fel flitslicht reflecteert in de vitrine. Powershot denkt zelf, en ik heb nog niet z’n hele handleiding gelezen, moet ik nu beschaamd toegeven. Er is een knopje om hem mijn wil op te leggen.