Natuur▼

Hoe een frauduleuze nachtfoto aan het licht kwam •

De winnende foto is gemaakt in het Emas National Park in het binnenland van Brazilië. De fotograaf gebruikte een sluitertijd van dertig seconden en ISO 5000. Cabral omschreef het plotseling opduiken van de miereneter opdook als een "ongelofelijk geluk". Er was ook een ongelooflijke pech, het viel echter een bezoeker van het Braziliaanse natuurpark op dat de bewuste miereneter op de winnende foto verdacht veel leek op een opgezette miereneter bij het bezoekerscentrum in het natuurpark. De ontdekker meldde dit bij de wedstrijdorganisatie van het NHM.

Schilt Publishing richt zich voornamelijk op documentaire fotografie in de breedste zin van het woord, niet op de laatste plaats documentaire fotografie met een persoonlijk karakter. Ook The Earth's Circle. Kolodozero van Ekaterina Solovieva past heel goed in het fonds. In mooie zwart-wit foto's en korte teksten doet de van oorsprong Russische, in Hamburg woonachtige fotografe verslag van het leven in Kolodozero, een dorpje in de republiek Karelia in het noordwesten van Rusland. Zij verbleef daar diverse malen in de periode 2009-2017.

Waffenruhe •

1987, twee jaar voor de Val van de Muur, verscheen het boek Waffenruhe dat een somber, duister beeld gaf van de stad Berlijn. Enerzijds waren daar de foto's van Michael Schmidt, zwaarmoedige, monumentale foto's in zwart-wit van stadslandschappen, al of niet in de omgeving van de Muur, en van stukjes natuur, heel af en toe onderbroken door portretten van mensen. Anderzijds was daar – een wel heel nadrukkelijke onderbreking van de fotoreeks – een lange tekst van regisseur en schrijver Einar Schleef: een naargeestig en beklemmend verhaal over een al wat oudere man die na zijn scheiding alleen leeft in een leeggehaald huis met als enig gezelschap het konijntje van zijn dochter.

Natuurlijk is het ook te danken aan de teruggang van de oplagen, de drukkerijen sluiten ook de een na de ander. Maar of die paar tientjes nu een groot blad kunnen redden..? De reden zou kunnen zijn dat uitgevers proppen A4 tussen de oren hebben en zelfs nog proberen om nieuwe bladen van de grond te trekken. Dat zou de reden zijn dat auteurs ‘niet betaald hoeven te worden’. Auteurs die je inhoud leveren, vaklieden waar je trots op zou moeten zijn.

En zo langzamerhand kwam dan het machtige raderwerk dat economie heet weliswaar niet tot stilstand, maar de raderen draaiden aanmerkelijk minder snel.

In die zin mag het uitzonderlijk  heten dat de bezoekersaantallen constant zijn gebleven. Vanaf de beurs in 2014, het eerste jaar in De Loods in Nijkerk, werden er jaar op jaar rond de 9.000 bezoekers geteld. Het aantal exposanten nam in deze periode zelfs toe. Het is zeer zeker aan de kwaliteit van het gebodene op Professional Imaging te danken dat dit jaar zelfs 9.689 bezoekers werden geteld tegen 8.912 vorig (crisis) jaar.

Geen pure handelsbeurs maar educatie •

PI is eigenlijk nooit een handelsbeurs geweest zoals er zo velen zijn. Vanaf de eerste maal werden er internationale sprekers gevraagd met een goede naam, mensen die in alle uithoeken het vak van betekenis waren en zijn. Er werden demonstraties gegeven, het was een evenement waar behalve het oriënteren op producten en gereedschappen, de nadruk lag op educatie, voorlichting en het vergaren van kennis.

Gaandeweg werd het toch al hoge niveau steeds hoger en steeg mee met het niveau dat van de vakman werd verlangd. PI werd ook door het buitenland ontdekt. Zowel aan de zijde van het publiek als aan de zijde van de exposanten. En zelfs in de ernstige crisis die rond 2008 culmineerde, waarin een aantal fotografen moeite had om overeind te blijven en waarin velen een forse stap moesten terugdoen, bleef het bezoekersaantal toch gehandhaafd op rond de 6.000 bezoekers.

Ingesneeuwd •

Hier ontmoet ik Dirk Bogaerts (1971). Knerpende kiezels onder mijn banden kondigen mij aan. Na een rit van twee en een half uur parkeer ik mijn wagen naast twee vier maal viers. 'Die heb je hier wel nodig,' zal Dirk later toelichten. 'Het is niet uitzonderlijk dat je hier in de winter ingesneeuwd raakt. In tegenstelling tot Vlaanderen zorgt dat hier niet voor het stilvallen van het leven. Men is er op voorbereid. Alles gaat gewoon door. Met een rustgevende glimlach.'

Altijd vakantie. Dat gevoel krijg ik wanneer ik, dampende kop koffie in de hand, van aan de keukentafel over de eindeloze vallei droom. 'Altijd vakantie, maar nooit thuis,' lacht Dirk's echtgenote Tina. 'De voorbije maand is hij vier dagen hier geweest.'

De weg leidt me over heuvels en dalen naar Koen’s deels gerenoveerde boerderij in het Hagelandse Holsbeek. De Duitse herder Lucca bewaakt haar territorium. Ze verwelkomt me met luid geblaf en een uitgebreide snuffel. Ik mag binnen, of ook naar buiten, waar ze een grote stok zoekt om samen mee te spelen. Koen nodigt me uit met koffie en kersentaart op het terras in zijn gulle tuin vol wilde bloemen. Enthousiast vertelt hij over zijn passie voor de fotografie.

Project •

Kort na zijn pensionering zocht Machiel de Vos een nieuw doel als fotograaf. Hij was tot dan projectleider bij een landelijk werkend ingenieursbureau en zijn half april j.l. verschenen fotoboek ‘Havelterzand’ heeft hij ook als project aangepakt. Een flink project, omdat concept, fotografie, vormgeving en eindredactie van hem zijn, en hij het bovendien zelf heeft uitgegeven.
“Je moet er wat voor doen. Mijn projectervaring hielp bij het op de rit zetten van het boek, te beginnen met ‘in welk programma maak je het’? Toevallig ontmoette ik hier een lithograaf die ik nog uit mijn vorige woonplaats kende en hij gaf me een paar nuttige tips. De ontwikkeling van analoog naar digitaal heb ik binnen het Natuur Fotografen Gilde meegemaakt, waarvan ik tot een paar jaar geleden lid was. De overstap naar digitaal zette ik in 2007.

De Fotografenfederatie wil in het onderzoek naar de gang van zaken bij Foto Natura ook opkomen voor niet leden van de fotografenorganisaties. De directeur, Lars Boering verklaarde hier over:

Wij zijn er voor professionals en ik ben er achter dat er wel heel veel amateurs (en daardoor kwetsbaar voor Ellinger) betrokken zijn. Die zijn allemaal niet aangesloten. Het is echter zo'n slecht voorbeeld voor de branche dat die mee kunnen liften op dit onderzoek. Ik stuur ze allemaal naar de curator om in ieder geval hun claim in te dienen.

Gezamenlijk verleden •

Op een mooie dag reis ik af naar Kortenhoef. Een hoekhuis dat onherkenbaar is als rijtjeshuis in een nieuwbouwwijk. Met een wilde tuin die zich om het huis slingert met een onregelmatige maar fraai aangelegde klinkerbestrating, een klein stukje natuur. Even later wordt er opengedaan, tijdens het koffiezetten is er een kleine rondleiding en dan zit ik samen met Martin Stevens, die ik ken uit twee van de Linkedin-groepen waarin hij actief is als groepseigenaar, in de ruime woonkamer en ontdekken een stuk gezamenlijk verleden. Wij blijken beide lid te zijn geweest van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN), in dezelfde tijd maar bij twee aangrenzende afdelingen. En zo zitten wij al heel gauw in een stevig gesprek over ecologie.

Geertrui van Herwijnen groeide op in een grote kunstenaarsfamilie. Vader Jan van Herwijnen (1889-1965) was een markante schilder en tekenaar (stillevens, bloemstukken, houtskool tekeningen van krankzinnigen bijvoorbeeld), die aanleunde tegen de ‘Bergense School’. Als kind op de basisschool bekeek ze al kunstboeken met haar vader, en bedacht ze dat ze ‘iets met fotografie’ wilde, maar het kwam er niet van. Eenmaal volwassen ging ze andere creatieve richtingen uit.

Eerste fotofestival •

Wanneer had Nederland zijn eerste fotofestival? In elk geval nog niet, vermoed ik, toen de Belgische badplaats Knokke de eerste stappen zette op dat terrein. Goed, het begon in 1979 allemaal tamelijk simpel met de tentoonstelling 'Humorfoto' waar foto’s te zien waren van een wedstrijd rond het thema ‘humor’, maar in de loop der jaren werd het een volwassen festival waar je ook werk kon zien van beroemdheden als Helmut Newton en Leni Riefenstahl.

De eerste keer dat ik er heen ging, in 2010, waren Tim Walker en wijlen Cecil Beaton de belangrijkste publiekstrekkers. En wat me toen niet op de laatste plaats aangenaam trof, was het gegeven dat je het expositiebezoek op diverse locaties uitstekend kon combineren en afwisselen met een wandeling aan zee of een uurtje rusten op het strand. Om nog te zwijgen van het plezier om zelf wat te fotograferen in deze Martin Parr-achtige omgeving.

Dit jaar wordt er veel gevierd in Amsterdam: na tien jaar gaat het Rijksmuseum weer open, het Concertgebouw staat er al honderdvijfentwintig jaar, en vierhonderd jaar geleden werd met de bouw van de grachtengordel begonnen. En ik fiets fluitend langs die grachten, als ik kon fluiten tenminste. Meer dromend eigenlijk, half neuriënd slinger ik om auto’s en toeristen heen, en denk aan vroegere avondwandelingen met mijn grootvader die, stevig voortstappend, de handen op de rug, ons eindeloos verhalen vertelde over al die verschillende soorten gevels, en de geschiedenis van de grachtenhuizen.
Het mooie is dat er nu zo veel panden als museum zijn te bezoeken, en, nog mooier, dat er op de Keizersgracht op loopafstand van elkaar zelfs twee serieuze fotografie-musea in prachtige panden huizen. Soms geniet ik er meer van interieur en grachtentuin dan van het daar geëxposeerde, maar dat is een geheim.

Vliegen via Moskou over ‘eindeloos leeg’ Siberië naar Petropavlovsk, tien tijdzones in een nieuwe Airbus, geen overjarige Tupolev. Aeroflot verzorgt ons goed, zij het zonder alcohol. Mijn probleem: de bagage, toevallig nogal veel, maar meer volume dan gewicht. Schiphol is streng: voor twéé reistassen + fotorugzak dik bijbetalen, terug lossen we dat creatiever op.

Shahidul werd geboren in 1955, in Dhaka in Bangladesh. In Engeland studeerde hij scheikunde en gaf er ook les in. Hij behaalde daar een graad (PhD) in de filosofie, aan de Universiteit van Londen. De fotografie kwam eigenlijk pas later. “Ik ben altijd enorm geïnteresseerd geweest in fotografie. Met mijn vrij conventionele afkomst was het alleen moeilijk om een minder conventioneel beroep te kiezen. Tijdens de voorbereidingen van mijn promotie in Londen kreeg ik de kans om naar de VS en Canada te gaan. Ik reisde daar liftend rond met een camera die ik op verzoek voor een vriend had gekocht. En fotografeerde daar natuurlijk ook mee. Terug in Londen bleek de vriend het geld niet te hebben om de camera te betalen, dus bleef ik er mee zitten. Ik besloot om te gaan fotograferen. Ik had daar ook een politieke rechtvaardiging voor. Ik dacht altijd al na over politieke vraagstukken, over democratie, over het Westen dat zich superieur voelt aan het Oosten. En ik bedacht mij dat beelden daar verandering in konden brengen. De westelijke wereld ziet Bangladesh als een land dat het bestaan alleen maar dankt aan de ontwikkelingshulp. In werkelijkheid is dit anders.

Zeven jaar geleden interviewde ik hem als een vakfotograaf met een passie voor natuur, die begon door te breken. Nu is hij uitgegroeid tot de nummer één in zijn specialisme in onze streken. Het is eigenlijk snel gegaan, maar niet zonder hobbels. Jan Vermeer geldt terecht als pool-specialist, na vele reizen naar de Noord- en Zuidpool streken, waarover hij twee monumentale boeken uitgaf en twee in wat bescheidener uitvoering. Ondanks de succesvolle verkoop ervan, werd de uitgeverij echter meegesleept in het faillissement van het moederbedrijf.