Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ)▼

Journalisten winnen zaak tegen DPG

Op 1 november 2019 deed de kantonrechter van rechtbank Amsterdam uitspraak in de spraakmakende zaken van de heer Rogier tegen DPG (voorheen de Persgroep) en mevrouw Van Uem tegen DPG.[1] De NVJ spreekt over een historische uitspraak.[2] Deze zaken gingen over het recht op een billijke vergoeding van (foto)journalisten die als freelancer werken voor regionale media. In deze bijdrage zal ik eerst de wettelijke grondslag en vervolgens de overwegingen en beslissing van de rechter bespreken, daarna komen de meningen van de betrokken partijen aan bod en tot slot zal ik een korte samenvatting van de kwestie geven. Zie voor een uitgebreide beschrijving van het eerdere verloop van deze kwestie de bijdrage van de heer Nijkerk.[3]

De wettelijke grondslag voor de vorderingen van de journalisten is art. 25c Aw, een van de nieuwe artikelen uit de wet Auteurscontractenrecht 2015.[4] Het eerste lid van dit artikel luidt als volgt:

Freelance journalisten pakken De Persgroep aan

De freelance (foto)journalisten Britt van Uem (Tubantia) en Ruud Rogier (Brabants Dagblad) hebben een belangrijke stap in de rechtszaak tegen De Persgroep gezet. Inzet van de rechtszaak is een billijk tarief dat in overeenstemming is met wat journalisten in vast dienstverband verdienen. Nu krijgen deze freelancers gemiddeld 16,50 euro per uur, terwijl (foto)journalisten in vast dienstverband met een vergelijkbare staat van dienst 60 à 80 euro per uur verdienen. In het tussenvonnis dat vandaag verscheen, zegt de rechter dat het voor de bepaling of een vergoeding al dan niet billijk is relevant is wat een freelance (foto)journalist per uur aan een opdracht verdient. Nu betalen media niet per uur maar per woord of per foto of foto-opdracht. Relevant is volgens de rechter ook wat journalisten in loondienst voor datzelfde werk verdienen. Dat de rechter deze twee omstandigheden mee laat wegen bij het bepalen van een billijke vergoeding is nieuw.

De Persgroep weigerde de zaak bij de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht te laten behandelen. Dit lijkt onfris te ruiken, maar dat schijnt bij De Persgroep wel vaker zo te zijn wanneer het over freelancers gaat.

Tijdens de rechtszaak op 3 april jl. tegen de freelancers Britt van Uem en Ruud Rogier stelde Bart Verkade, directeur van de Persgroep Nederland, dat de waarschijnlijk door hemzelf uitgevonden ‘exploitatiewaarde’ het criterium was voor het vaststellen van een billijke beloning. Als dat ook wordt gehanteerd bij regioredacteuren in vaste dienst, zou dit salaris naar berekening hun salaris waarschijnlijk uitkomen op nog geen € 15.000 per jaar.

Britt van Uem wil 49 cent per woord voor haar schrijfwerk in plaats van de huidige 13,4 cent. Ruud Rogier wil 150 euro per foto in plaats van 42 euro. Als de rechter daar in mee gaat kost dat de Persgroep ongeveer 2800 euro.

ACM onderzoekt mogelijkheid tegengaan 'sociale dumping' ZZP-er

De Nederlandse Autoriteit Consument & Markt (ACM) onderzoekt of ze kwetsbare ZZP-ers zoals pakjesbezorgers, schoonmakers, taxichauffeurs en fotografen kan assisteren bij het maken van collectieve tariefafspraken met opdrachtgevers. Bestuursvoorzitter Martijn Snoep deelde mede tijdens een interview met het FD (Financieel Dagblad) 'We bekijken of we binnen de wettelijke regels een uitzondering kunnen maken voor deze groep om sociale dumping te voorkomen'.

Toch mogelijkheden voor prijsafspraken •

Martijn Snoep ziet mogelijkheden om groepen freelancers gezamenlijk afspraken te laten maken met opdrachtgevers: 'We houden natuurlijk contact met het ministerie van Sociale Zaken en dat van Economische Zaken'.

De huidige gang van zaken is dat er ook voor ZZP-ers concurrentieregels zijn die voorschrijven dat zij niet gezamenlijk mogen tarieven mogen vaststellen bij een marktmacht van 10% of meer. Andersom geldt eveneens dat de opdrachtgevers geen prijsafspraken mogen maken om de tarieven te drukken, hoewel dit bij het merendeel van de uitgeverijen wel gebeurt, een soort omgekeerde kartelvorming.

Ook mogen zelfstandigen, in tegenstelling tot werknemers, geen collectieve arbeidsvoorwaarden afspreken in een cao. Een ZZP-er kan evenmin een beroep doen op wettelijk minimumloon, dat bij een 40-urige werkweek van de werknemer op € 9,33 ligt.

AD en de Noordelijke dagbladcombinatie betalen niet voor doorplaatsing

In een bericht van Villamedia was het volgende te lezen. Het Algemeen Dagblad gaat kopij uitwisselen met de Noordelijke Dagbladcombinatie (Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant). Freelancers wier verhalen worden doorgeplaatst in de Noordelijke kranten krijgen daar geen geld voor. ‘In eerste instantie zal de uitwisseling zich richten op de kopij die door de vaste verslaggevers van AD wordt geschreven’, schrijft zakelijk hoofdredacteur Bart Verkade aan de freelancers. ‘Toch zal het niet uitgesloten zijn dat ook voor artikelen van freelancers belangstelling bestaat. Dat zal vrijwel altijd gaan om stukken die ook bij AD op landelijke pagina’s worden geplaatst.’ Hij wijst erop dat de freelancers via hun opdrachtovereenkomst met het AD al toestemming hebben gegeven voor gebruik van hun werk binnen ‘redactionele samenwerkingsverbanden’.

Het AD geeft het al aan, de freelancers hebben er in hun opdrachtovereenkomst voor getekend. Dan mag het dus. Op het moment dat de freelancer daar níet mee akkoord gaat, dan mag het niet.

Freelancetarieven van De Persgroep in het nieuws

Uitgevers lijken te denken zich steeds meer te kunnen permitteren. Het publiek bij de uitzending van ‘Wat verdien jij’ van afgelopen maandag was behoorlijk ontzet toen freelance journaliste Britt van Uem aangaf voor zo’n 5 uur werken voor dagblad Tubantia (De Persgroep) het riante bedrag van € 57,80 krijgt betaald.

De struikrovers hebben namelijk vanachter een bureau berekend dat 13 cent per woord (€ 10 per uur) ruim verdiend is. Misdadig, gezien de kosten van levensonderhoud in de EU ligt dit bijna op één lijn met kinderarbeid in een of ander onbeschaafd land. Gezien het feit dat het een freelancetarief is, waarbij de freelancer zelf voor de sociale voorzieningen moet zorgen, komt dit neer op ongeveer 60% van de bijstandsnorm. Dit riekt niet naar uitbuiterij, degene die dit bedenkt moet op water en brood worden gezet. Als buurman van een zekere moorddadige onderwereldfiguur. Uiteraard moet dan de sleutel na afsluiten worden weggegooid.

DuPho stopt samenwerking met NVJ Wie vertegenwoordigt nu de Nederlandse fotografen?

DuPho, beroepsorganisatie voor professionele fotografen, stopte midden december vorig jaar met de samenwerking met de NVJ. Daardoor konden DuPho-leden geen gebruik meer maken van de NVJ-advocaten. Wel eist DuPho dat haar leden aanspraak kunnen blijven maken op de NVJ/IFJ perskaart. De NVJ voelt daar niets voor, omdat de kaart en de bijbehorende ondersteuning alleen voor NVJ-leden is. Een en ander blijkt uit een brief van de NVJ aan DuPho op de website van de NVJ.

Achtergrond

Zowel DuPho als NVJ verenigen fotografen. De NVJ via de NVF ongeveer 600 fotojournalisten, de DuPho meer de zakelijke markt (onder meer medische, reclame, mode en bruidsfotografie). De afgelopen jaren werkten beide organisaties samen door te verwijzen naar elkaars activiteiten. DuPho-leden genoten verder korting bij de NVJ Academy en konden gebruik maken van NVJ Advocaten en de perskaart.

Die samenwerking zegt DuPho op. Waarom is onduidelijk. Voorzitter Rob Huisman was voor de NVJ/NVF niet bereikbaar voor commentaar. De NVJ wil graag via een dubbellidmaatschap van beide verenigingen DuPho-leden goedkoop toegang blijven geven tot de perskaart. Of DuPho daarvoor voelt, is onduidelijk.

TMG, van niets iets maken, gelooft u het?

De Telegraaf Media Groep (TMG) gaat ‘het huis op orde’ brengen. Zij wil de focus leggen op sterke merken en beste service en kwaliteit er ook een de derde pijler onder plannen om het mediabedrijf weer ‘sterk en leidend’ te maken. Dit doet TMG middels een reorganisatie. Deze houdt het inkrimpen van de organisatie in ten koste van 150 banen.

“Op de regionale redacties vervallen banen door focus op Noord-Holland, het terugbrengen van edities en concentratie van websites. De opbrengst van de verkoop van de Keesing Media Group biedt TMG de ruimte om in de sterke merken te kunnen investeren en de kosten voor de inkrimping van de organisatie te financieren.”

TMG stelt zich nu onafhankelijke journalistiek ten doel, "uitgedragen door merken met leidende posities in hun markten”.

TMG moet weer ‘back in business’ komen, aldus topman Marc Vangeel. “TMG heeft ongelofelijk veel potentie in huis”, stelt Vangeel. Hij verwijst naar de naamsbekendheid van De Telegraaf, de regionale merken en het omvangrijke digitale portfolio.

Fotografen en justitie: persvrijheid en bronbescherming

Eens in de zo veel tijd doet zich een geval voor waarin een fotograaf door justitie gevraagd wordt zijn camera af te geven omdat daar (mogelijk) informatie op staat die justitie zou kunnen helpen bij het oplossen van een misdrijf. Zo werd onlangs een fotograaf door justitie gevraagd zijn camera af te staan omdat hij in het kader van een reportage foto’s genomen had van een handgemeen tussen een actievoerder en een militair in burgerkleding waarbij de actievoerder meermalen in het gezicht gestompt is en waaraan hij letsel overgehouden heeft.

Nadat deze fotograaf zich op het politiebureau meldde om een getuigenverklaring af te geven, werd hem ‘op intimiderende en onprettige wijze’ gevraagd de foto’s die hij had genomen van het gevecht af te staan. De fotograaf weigerde dit met een beroep op zijn rechten en werd vervolgens door de politie als verdachte aangehouden omdat hij niet mee wilde werken.[1]

Maar wat zijn de rechten van een fotograaf in een dergelijk geval en wat zegt de wetgeving hierover?

Fotograaf weigert afstaan foto’s en belandt in cel

Maken politie en marechaussee hun eigen Erdoganistaanse wetten? •

Freelance fotograaf Chris Keulen maakte vorige week samen met NRC journalist Paul van der Steen in en rond Brunssum een reportage over het verzet tegen de geluidsoverlast van AWACS vliegtuigen. De journalisten waren op pad met omwonenden en actievoerders om verslag te doen van de geluidsoverlast van zogeheten AWACS-vliegtuigen. Deze opereren vanuit NAVO-basis Geilenkirchen. Op de basis staan zeventien toestellen van het Airborne Warning and Control System, die worden ingezet bij internationale patrouilles van het bondgenootschap.

Confrontatie •

Chris Keulen fotografeerde een confrontatie op een bospad bij de NAVO basis tussen een Amerikaanse militair in burgerkleding en Nico Trommelen, een van de omwonenden van de NAVO basis. De militair stompte Nico Trommelen een aantal malen hard in het gezicht en slingerde hem op de auto van verslaggever Paul van der Steen, blijkt uit gesprekken met betrokkenen. Trommelen hield een dikke lip, een gezwollen gezicht, opgerekte kniebanden en een bloeduitstorting achter zijn knieholtes aan de vechtpartij over. Het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum onthoudt zich „hangende het onderzoek” van commentaar.

Overigens is het op zijn zachtst gezegd vreemd te noemen dat een Amerikaan in burger “ordehandhavertje speelt” zonder dat hij ook maar enige bevoegdheid heeft op het voor hem buitenlands grondgebied. In sommige andere landen, zoals de Verenigde Staten van Amerika, beland je daar direct voor achter de tralies.

Je kunt de hielen niet lichten…

Het beloofde niet echt het mooiste weer te worden. Maar het zou wel eens mee kunnen vallen. Vakantie. Eerst maar eens de caravan in het Vlaamse opzoeken, die daar een prima vaste staanplaats heeft.

Het weer werd gaandeweg iets beter en het beloofde onweer bleef uit. “Ach, hier is het best te doen, ergens anders is het niet veel beter.” aldus iemand die had uitgerekend dat het later aankomen bij het uiteindelijke reisdoel een aantrekkelijk aantal Eurootjes per dag uitspaarde. “En dat beleggen wij dan in drank en gastronomische zaken probeerde ik nog slim.” Maar budget bleek budget te zijn. En zowaar, het weer beterde en het begon ongeveer 28 graden te dooien. Dus aanhaken en op pad naar het Schwarzwald alwaar wij volgens vaag voornemen een rondreis hadden gepland.

Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers luidt noodklok dronegebruik

Met de opkomst van het dronegebruik bestuurd door ongeschoolden neemt de kans op ongelukken toe, zo stelt Piet-Hein Eldering, bestuurslid vliegtechnische zaken van de VNV en in het dagelijks leven copiloot op de Boeing 747 bij KLM: 'Het is nu wachten op een echte botsing'.

Het is geen kwestie of, maar meer een kwestie van wannéér een drone in botsing komt met een vliegtuig. Hobbyvliegers en bedrijven wagen zich steeds meer, niet gehinderd door enige kennis en ervaring, met onbemande toestellen in het luchtruim. Niet alleen de beroepsvliegers, maar ook luchtverkeersleiders, helikopterpiloten en andere professionele gebruikers in het luchtverkeer alsmede zweefvliegers lieten de afgelopen tijd in dergelijke bewoordingen van zich horen.

Vakorganisaties willen rechtszaak aanspannen tegen De Persgroep

De vakorganisaties NVJ, DuPho en de FLA hebben gedreigd De Persgroep voor de rechter te dagen wanneer De Persgroep geen overleg wil voeren over haar nieuwe inkoopvoorwaarden voor freelancers. Tot dusver heeft De Persgroep geen enkele interesse de op 1 juni aangepaste voorwaarden te bespreken met deze organisaties die namens hun achterban overleg willen.

De organisaties schrijven in hun uitnodiging onder meer: ‘Het doel van dit overleg is de Algemene Voorwaarden zodanig te wijzigen dat voornoemde bezwaren (zoals overdracht van rechten en het verbod voor anderen te werken evenals de 'contractbreuk' om je door Pictoright te laten vertegenwoordigen, red) worden weggenomen. Deze uitnodiging ontvangt u tevens in het kader van artikel 6:240 Burgerlijk Wetboek dat ons als beroepsverenigingen de mogelijkheid biedt de Algemene Voorwaarden door de rechter te laten toetsten. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat het zover niet hoeft te komen en hoop ik dat wij elkaar op 2 juli treffen voor een constructief overleg.’

Nedernigeriaanse perskaart noopt tot dineren

Na onlangs de vacature te hebben gehad waar de fotograaf aan werk kon komen door via een 0900 nummer (€ 1.40 per gesprek) te reageren en dan een antwoordapparaat aan de lijn kreeg is er een nieuwe Nedernigeriaan opgestaan. Enkele fotografen werden verrast met een mail waarin een ‘officiële’ perskaart werd aangeboden. Er waren verschillende tariefstellingen. De 'instantie' die deze 'nieuwe' kaart uitgeeft hanteerde dan ook diverse prijzen voor deze kaarten, van € 50 tot € 85. Onbekend is of dat inclusief dan wel exclusief BTW zou zijn, het vermoeden lijkt gewettigd dat de aanbieder 'zichzelf vrij heeft gesteld' van afdracht van BTW.

Kortom, wanneer je beseft dat er in Nederland toch wel een paar duizend fotografen rondlopen die graag zonder aan de geldende criteria te voldoen aan een 'perskaart' willen komen is dit leuk cashen. Dat de kaart geen enkele erkenning heeft en dus niet meer waarde heeft dan de grondstoffen, papier met inkt er op, lijkt evident.

Een nieuwe beroepsvereniging voor fotografen?

Brief aan leden NVF

Uit een brief van Rimmer Mulder (voorzitter van de NVF) aan de leden blijkt dat er momenteel veel speelt binnen de NVF en binnen de andere bij de Fotografenfederatie aangesloten verenigingen.

De Fotografenfederatie is in de vorige eeuw opgericht als koepel van de verenigingen BFN, GKf en de fotojournalistenvereniging NVF. Eind jaren negentig sloot de NVF zich aan bij de journalistenvereniging NVJ van de FNV en stapte daarna uit de Federatie. Op zich een vreemde zaak, de fotojournalisten in dezelfde club als hoofd- en fotoredacteuren, die juist fotografen traditioneel onder druk zetten om bij voorkeur voor niets te werken. Ik zie mezelf nóg voor het bureau van een niet nader te noemen Reed Elsevier-tiepje zitten.

Petitie 'Inperken zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers en kleine ondernemers'

Onder andere fotojournalisten de dupe •

13-8-2013

Vorige week verschenen er in een aantal dagbladen berichten over nieuwe kabinetsmaatregelen om de belastingvoordelen van kleine ondernemers en zzp-ers in te perken. Volgens het kabinet en een aantal Kamerleden zouden zelfstandigen  te veel belastingvoordelen genieten.

Het kabinet wil bezuinigen op enkele ondernemersfaciliteiten om zo te voorkomen dat er schijnconstructies ontstaan: werkgevers halen ontslagen werknemers weer binnen als zelfstandig ondernemer. Een van de maatregelen van het kabinet is de bezuiniging op de zelfstandigenaftrek. Iemand met een jaarinkomen van ongeveer 20.000 euro zou hierdoor mogelijk enkele honderden euro’s per maand moeten inleveren.

Nederland: Van fotografenorganisaties naar fotografenreorganisaties?

Of het door de crisis komt die iedereen elkaar loopt aan te praten, of omdat het bij een nieuwe generatie fotografen aan organisatiezin ontbreekt, het is niet duidelijk aan te geven waarom de ledenaantallen bij enkele organisaties rampzalig terugliepen. Een trend die al een tweetal jaren gaande is. Zo moest helaas de BIPP al weer enige tijd terug het loodje leggen door een afnemend ledenbestand.

Fuseren een oplossing? •

Ook bij de DIPP en bij Colour Art Photo zag het er al niet anders uit, terwijl dit toch organisaties waren met behoorlijk wat kwaliteit. Kwaliteit kan echter niet opboksen tegen teruglopende ledentallen Uiteindelijk is er besloten om samen op te gaan in één organisatie, het Master Photographers Network was op 1 juli 2012 een feit.