Social media

Rechter bepaalt dat oma foto’s van haar kleinkinderen moet verwijderen

Op 13 mei 2020 verscheen het bericht dat de rechter heeft bepaald dat een oma foto’s van haar kleinkinderen moet verwijderen van haar Facebookpagina en Pinterest.[1] In deze bijdrage wil ik het desbetreffende vonnis van rechtbank Gelderland bespreken.[2] Daarbij zal ik eerst een korte samenvatting van de casus geven, vervolgens de grondslagen van de vordering tot verwijdering behandelen en tot slot een conclusie trekken.

De partijen in deze rechtszaak (in kort geding) zijn een moeder (eiseres) en een oma (gedaagde) van drie minderjarige (klein)kinderen. De moeder heeft het ouderlijk gezag over deze kinderen. Over één van de kinderen deelt zij dat gezag met haar ex-partner. Eén van de kinderen is enkele jaren woonachtig geweest bij oma en haar echtgenoot. Oma heeft (in het verleden) foto’s van de kinderen op Facebook en Pinterest geplaatst. Daarvoor heeft zij geen toestemming (van moeder) gekregen. Moeder heeft oma meerdere malen verzocht om de foto’s te verwijderen w.o. via de politie en een sommatiebrief van haar advocaat, maar dat heeft oma niet gedaan.

Hof verklaart Privacy Shield-overeenkomst onrechtmatig

Arrest gewezen

Op 16 juli 2020 heeft het Europese Hof van Justitie een spraakmakend arrest gewezen over de zogenaamde Privacy Shield-overeenkomst.[1] Het Europese Hof van Justitie heeft bepaald dat deze overeenkomst in strijd is met het Europees recht.[2] In deze bijdrage zal ik dit arrest nader toelichten. Ik zal eerst kort bespreken waar het arrest over ging, daarna de belangrijkste juridische aspecten en tot slot zal ik een korte samenvatting geven.

Maximillian Schrems – een Oostenrijkse staatsburger en (privacy) activist – gebruikt sinds 2008 Facebook. Zijn persoonsgegevens worden door Facebook Ireland geheel of gedeeltelijk doorgegeven naar de servers van Facebook Inc. in de Verenigde Staten en daar worden zij verwerkt. Dat geldt ook voor de gegevens van andere gebruikers van Facebook. Schrems heeft over die doorgifte van zijn gegevens een klacht ingediend bij de Ierse toezichthoudende autoriteit. Naar aanleiding van deze klacht is door het Europese Hof van Justitie eerder het arrest Schrems 1-arrest gewezen.[3]

Fotograaf verliest rechtszaak vanwege voorwaarden Instagram

Op 14 april 2020 verscheen er een bericht over een spraakmakende uitspraak waarin zou zijn geoordeeld dat een fotografe haar rechten niet meer kan handhaven omdat zij deze foto via Instagram openbaar gemaakt had.[1] In deze bijdrage wil ik eerst kort de uitkomst van de zaak bespreken, de zaak vervolgens beoordelen naar Nederlands recht en tot slot zal ik een conclusie trekken.

Naar Amerikaans recht weet ik niet zeker of embedden een exceptie is, daar hanteren ze natuurlijk met name het zogenaamde fair use criterium als exceptie op het auteursrecht. Als ik de uitspraak snel lees dan lijkt mij dat er (naar Amerikaans recht) geen specifieke exceptie bestaat voor embedden, omdat dat niet als zodanig wordt benoemd. In de plaats daarvan beoordeelt de rechter de zaak als volgt.

WhatsApp-groep met contacten en de geheimhoudingsplicht: boete € 25.000?

Een commercieel medewerker verwisselt in september 2018 van werkgever. Hij heeft een nieuwe zakelijke smartphone gekregen en maakt daar een WhatsApp-groep op aan met contacten. Privé contacten zoals vriendin, familie en kennissen. Maar ook met contacten van oude ex-klanten met wie hij goed door een deur kon en met nieuwe collega’s, tenslotte maakt zijn slimme foon deel uit van zijn nieuwe leven en neemt hij een stuk van zijn oude leven mee. Maar daarmee begint nu de ellende.

Zijn ex-werkgever ontdekt dit en spreekt hem hierop juridisch aan omdat hij met het maken van deze WhatsApp-groep strijdig heeft gehandeld met zijn geheimhoudingsplicht. En stelt dat hij boete die daarop staat (25.000 Euro) moet betalen. Alsmede een schadevergoeding.

De arme werknemer stelt dat hij de geheimhoudingsplicht niet heeft geschonden, dat hij de groep per ongeluk heeft aangemaakt en bovendien ook weer direct heeft verwijderd.

Nederlandse fotograaf en jurist doet aangifte tegen Facebook wegens fotocensuur

Reisfotograaf Thijs Heslenfeld heeft aangifte gedaan tegen Facebook wegens het censuurbeleid beleid van dit sociale medium. In de visie van Heslenfeld is het beleid van Facebook ‘discriminerend en een onrechtmatige beperking van de vrijheid van meningsuiting’.

Foto’s van Heslenfeld en collega’s en laatst zelfs de Facebookpagina van het Nederlands Fotomuseum werden met regelmaat verwijderd. Heslenfelds account werd meerdere keren en soms dagenlang geblokkeerd omdat de fotografie in strijd zou zijn met Facebooks “richtlijnen voor naaktbeelden of seksuele handelingen”.

En uiteraard ook werk van Helsenfeld met als onderwerp de Himba-stam, met vrouwen die traditioneel geen bovenkleding dragen, werd door Facebook afgeserveerd.

Auteursrechtelijk geschil Gigi Hadid

In januari 2019 verscheen er een bericht over een auteursrechtelijk geschil tussen Xclusive-Lee INC. (hierna: Xclusive) En Jelena Noura “Gigi” Hadid (hierna: Gigi Hadid).[1] Gigi Hadid is een internationaal bekend supermodel. De zaak ging over het gebruik door Gigi Hadid – namelijk het posten op Instagram – van een foto van Xclusive – waarop zijzelf stond afgebeeld– zonder toestemming van Xclusive. Gigi Hadid is niet de eerste beroemde persoon die een foto van een ander gebruikt zonder toestemming.[2] De uitkomst van deze zaak lijkt op het eerste oog verbazingwekkend, want de zaak werd door de rechter ‘dismissed’, hetgeen lijkt op een Nederlandse niet-ontvankelijk verklaring.[3] Gigi heeft de zaak dus ‘gewonnen’. In deze bijdrage wil ik de redenen hiervoor bespreken.[4]

Portretrecht verdachten

Op 21 juni 2019 verscheen op privacy-web.nl een artikel over de ‘boevenspotter’ Jaime van Gastel.[1] In zijn vrije tijd gaat dhr. Van Gastel op zoek naar criminelen (met name zakkenrollers) om deze vervolgens aan te geven bij de politie; in Amsterdam werkt hij samen met het zakkenrollersteam. Van deze speurtochten maakt hij video’s en deze plaatst hij op zijn YouTube kanaal. De gezichten van agenten in deze video’s laat hij ‘blurren’ door zijn editor. Bij verdachten doet hij dat niet of in ieder geval niet standaard. In deze bijdrage wil ik nader ingaan op het portretrecht van de verdachten.[2]

Kwetsende uitlating, smaad en / of laster

Via internet en sociale media is het bijzonder makkelijk om iemand publiekelijk te schande te maken. Soms kiezen mensen er voor om op deze manier aan eigenrichting te doen. Een mooi praktijk voorbeeld hiervan is te lezen in het artikel in de Volkskant van mevrouw Wals d.d. 28 juni 2019.[1] In deze bijdrage wil ik daarom het verschil tussen een kwetsende uitlating, smaad en laster behandelen.

Het uitgangspunt is dat het verkondigen van een mening mag, ook al is deze sociaal onwenselijk of kwetsend. Als dat anders zou zijn dan zou dat de vrijheid van meningsuiting onder druk zetten. De grens aan de vrijheid van meningsuiting is echter bereikt als (kortgezegd) daarmee een recht van een ander wordt aangetast.

Ariana Grande aangeklaagd voor gebruik van ‘haar eigen’ foto

In mei 2019 was Ariana Grande in het nieuws in verband met een auteursrechtelijk geschil.[1] Kort samengevat heeft zij een aantal foto’s van de fotograaf Robert Barbera (die hij van haar op straat had gemaakt), zonder zijn toestemming, op haar Instagram geplaatst. Ariana Grande heeft op Instagram met zo’n 154 miljoen volgers een groot bereik. De desbetreffende foto’s verkregen in totaal 3.392.035 likes.[2]

In deze bijdrage wil ik deze kwestie graag naar Nederlands recht bespreken. Ik ga er hierbij vanuit dat de foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn.[3] De foto’s zijn dan intellectueel eigendom van de maker, Robert Barbera. Ex. art. 1 Aw komt hem het exclusieve recht toe om dit werk openbaar te maken en te vermenigvuldigen.

Het plaatsen van de foto’s op Instagram is een openbaarmaking waarvoor Ariana Grande dus toestemming had moeten verkrijgen. Dat heeft zij niet gedaan. Hiermee maakt zij inbreuk op de rechten van Robert Barbera.[4]

Ingrijpende wijzigingen voor de auteursrechthebbende op komst (2)

De Europese richtlijn met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: richtlijn), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door het Europees Parlement.[1] Deze richtlijn zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit deze richtlijn zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst de richtlijn en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven. Hierbij zal ik met het oog op de leesbaarheid enkele delen uit mijn eerdere artikel over deze richtlijn herhalen.[2]

Ingrijpende wijzigingen voor de auteursrechthebbende op komst

Het Europese richtlijnvoorstel met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: voorstel), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door de Europese Raad.[1] Dit voorstel zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit dit voorstel zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst het voorstel en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven.

Modern times en de oplossing voor telefoonellende

Iedereen kent wel de metafoor, het beeld van een paar oude mannetjes op een bankje. Het gesprek gaat over vroeger, al die nieuwigheid is nergens goed voor. Bij fotografen is het anders, hoewel. Bij gesprekken met collega’s die vrijwel allemaal op de moderne golven meedeinen, tot misselijkmakend toe, blijkt dat het wel sterke benen zijn die de digitale weelde kunnen dragen.

Behalve zegeningen van de cloud, whatsapp, Facebook, contactloos betalen, zelfrijdende pedaalemmers, gaat het ook vaak over de ergernissen van deze tijd. Over de jacht op persoonlijke data, het volgen op het internet, de geldvretende apparatuur en software, die om bij te blijven moet worden aangeschaft, het mijnheer Zuckerbergschandaal, de ziektekosten en zorgpremies die, ondanks de beloofde besparing door privatisering, gierend de pan uit rijzen, de telefoonmarketeers die nog nooit van het bel-me-niet register hebben gehoord en de overmatige regelgeving die vaak helemaal nergens op slaat. En de eeuwige hackers die ons het spelen met ons lollige speelgoed grondig dreigen verzieken.

Verbod op memes?

Een foto zegt meer dan duizend woorden maar ook foto’s met een paar woorden weten duizenden te bereiken, zeker anno nu. Iedereen die social media gebruikt heeft ze wel eens voorbij zien komen. De meme, een plaatje met daarbij een korte tekst, is er bijna niet meer weg te denken. Ze zijn ideaal voor social media; leuk, grappig en/of herkenbaar, eenvoudig en makkelijk te delen. Maar er gaan geruchten binnen de media dat de meme wel eens een kort leven beschoren zou kunnen zijn; er zou Europese regelgeving in de maak zijn die het online delen van memes moeilijker dan wel onmogelijk maakt.

Wat wij van mijnheer Suikerberg kunnen leren

Met de televisiebeelden van gisteren nog op het netvlies word ik nog steeds geconfronteerd met een bepaalde manier van vragen beantwoorden. Op Facebookbaas Zuckerberg werden vele vragen afgevuurd. Slechts enkele werden beantwoord. En een aantal halfhalf. Wie naar de ondervraging in de VS heeft gekeken moet het wellicht zijn opgevallen dat het optreden voor de EU eigenlijk een aan Europa aangepaste versie was van het origineel. De totale tijd dat Zuckerberg antwoord gaf op de vragen stond niet in verhouding tot het aantal vragen, slechts 30 minuten.

Donderse portretten

Roy Donders, reality tv-ster, kapper, stylist en zanger en eigenaar van een kledingwinkel, plaatste camerabeelden op zijn facebookpagina van de vermeende winkeldieven van zijn designkleding. Donders is niet cameraschuw te noemen, maar of dit ook geldt voor de vermeende winkeldieven blijft nog maar de vraag. Het plaatsen van camerabeelden op social-media kan een effectief middel zijn om boeven op te sporen, in het bijzonder wanneer een facebookpagina een bereik heeft van ruim 62.000 volgers. De vraag is of deze camerabeelden eigenlijk wel gemaakt hadden mogen worden - en misschien nog belangrijker: of deze beelden op social-media hadden mogen worden geplaatst.

Is Schiphol nog veilig?

Misschien dat u het zich nog wel kunt herinneren, de ophef over de voorpagina van de Volkskrant van 16 augustus 2016. Kort na de golf van aanslagen in onder andere Frankrijk en België werden op Schiphol aangescherpte controles uitgevoerd door de marechaussee in samenwerking met het leger. Hierbij werden ook auto’s die van en naar Schiphol reden aan de kant gezet en gecontroleerd. Een fotograaf nam hierbij een foto van een --volgens de hoofdredacteur van De Volkskrant later genoemde-- man met een ‘moslim-achtig uiterlijk’, terwijl deze vanuit de auto in gesprek was de marechaussee waarbij op de achtergrond twee zwaar bewapende militairen zichtbaar waren. Over de foto stond de tekst ‘Is Schiphol nog veilig?’ en er werd verwezen naar een groot artikel over de beveiliging op pagina 4 en 5 van de krant. In dit artikel komt de geportretteerde man niet voor en in het artikel wordt er ook niet naar hem verwezen.

Fotograaf weigert afstaan foto’s en belandt in cel

Maken politie en marechaussee hun eigen Erdoganistaanse wetten?

Freelance fotograaf Chris Keulen maakte vorige week samen met NRC journalist Paul van der Steen in en rond Brunssum een reportage over het verzet tegen de geluidsoverlast van AWACS vliegtuigen. De journalisten waren op pad met omwonenden en actievoerders om verslag te doen van de geluidsoverlast van zogeheten AWACS-vliegtuigen. Deze opereren vanuit NAVO-basis Geilenkirchen. Op de basis staan zeventien toestellen van het Airborne Warning and Control System, die worden ingezet bij internationale patrouilles van het bondgenootschap.

Confrontatie

Chris Keulen fotografeerde een confrontatie op een bospad bij de NAVO basis tussen een Amerikaanse militair in burgerkleding en Nico Trommelen, een van de omwonenden van de NAVO basis. De militair stompte Nico Trommelen een aantal malen hard in het gezicht en slingerde hem op de auto van verslaggever Paul van der Steen, blijkt uit gesprekken met betrokkenen. Trommelen hield een dikke lip, een gezwollen gezicht, opgerekte kniebanden en een bloeduitstorting achter zijn knieholtes aan de vechtpartij over. Het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum onthoudt zich „hangende het onderzoek” van commentaar.

Overigens is het op zijn zachtst gezegd vreemd te noemen dat een Amerikaan in burger “ordehandhavertje speelt” zonder dat hij ook maar enige bevoegdheid heeft op het voor hem buitenlands grondgebied. In sommige andere landen, zoals de Verenigde Staten van Amerika, beland je daar direct voor achter de tralies.

Monkey Business, de aap als auteursrechthebbende?

U heeft de foto waarschijnlijk wel voorbij zien komen of er op zijn minst over gehoord; de selfie die een aap wel of niet zelf heeft genomen en de fotograaf die al jaren in verschillende juridisch procedures verwikkeld is. Onlangs kwam de fotograaf weer in het nieuws omdat bekend werd dat hij inmiddels de kosten die verbonden zijn aan het voeren van de procedures niet meer kan dragen en bijna failliet is.

In 2011 werd de camera van de Engelse fotograaf David Slater gebruikt door een aap, waarbij deze aap gelijk wat foto’s heeft geschoten waarvan een gedeelte bruikbaar bleek. Hieronder zaten de inmiddels bekende selfie van de aap zelf en ook foto’s van de fotograaf. De foto’s werden hierna ‘rechtenvrij’ (een juridisch bijzonder gevoelige en dikwijls onjuist gebruikte benaming) geplaatst op Wikimedia, een onderdeel van Wikipedia, en de blog Techdirt. Na de eerste protesten van Techdirt stelde Slater nog: ‘Until I hear from the monkeys lawyers, I will stick to the belief that I own the copyright.”  In 2014 heeft de fotograaf een rechtszaak aangespannen tegen Wikimedia omdat zij de foto zonder toestemming geopenbaard hadden.

Sven Soetens

Ambitie is altijd de drijvende kracht geweest achter Sven Soetens (°1970). Het voorwerp van zijn ambitie heeft zich in de loop der jaren echter gewijzigd van zakelijk naar persoonlijk geluk.

We treffen mekaar in Kemzeke, een ‘boerendorp’ zoals Sven het omschrijft, en deelgemeente van het ‘veel grotere’ Stekene. De viewing room achter zijn klassieke fotowinkel is een intieme ruimte waar hij zijn klanten ontvangt: gezellige sofa’s, een koffietafel, een groot TV-scherm en luxueuze fotoalbums op een staander. Vroeger was dit een bureel. De verbouwing is recent. Ze staat symbool voor de metamorfose die Sven zelf ook ondergaan heeft, als fotograaf én als persoon.

Fluo golfballetjes

‘Het ondernemerschap zat van jongs af aan in mijn bloed. Reeds toen ik 14 was wilde ik snel en veel geld verdienen,’ begint hij. ‘Ik spreek over de jaren ’80: Lacoste hemdjes, Millet donsjassen, Samsonite aktetassen en golfbal-sleutelhangertjes… alle statussymbolen waar een materialistische puber van droomde. Achter mijn ouderlijk huis in Kapellen lag een golfterrein met oefenveld. Rockefeller Soetens schreef zijn eerste businessplan: 20 frank voor een balletje, 25 frank voor ééntje met een oogvijs erdoor, 30 frank voor één met een sleutelhanger eraan, maar dubbel tarief voor de schaarse fluo kleurtjes! Na een bezoek van de politie viel mijn eerste businessplan echter in de golfvijver. Mijn creatieve plan strookte niet met mijn businessplan, maar ik ben steeds creatief blijven denken en heb zo toch mijn eigen rijkdom gecreëerd.’

Powned veroordeeld veroordeeld wegens inbreuk

Powned is door de rechtbank Amsterdam veroordeeld tot het betalen van € 4.420, vermeerderd met wettelijke rente, wegens schending van het auteursrecht van journalist Kevin P. Roberson. Powned heeft zonder voorafgaande toestemming beelden uit een door Roberson gemaakte reportage uitgezonden. Schadeverhogende feiten zijn dat de beelden tevens ongeoorloofd bewerkt zijn en er sprake was van doorverkoop van de beelden aan een derde partij.

Roberson heeft in 2015 een reportage gemaakt waarin de rol van tijdens de Tweede Wereldoorlog gevallen zwarte soldaten wordt belicht. Powned heeft zonder voorafgaande toestemming een deel van deze reportage gebruikt in haar uitzendingen van 7 mei 2015 en 14 mei 2015. De beelden in de context waar Powned deze in plaatste betreffen nepnieuws: volgens Powned ging het om een ‘symbolische actie tegen Zwarte Piet’ in de stilte gedurende de Dodenherdenking op de Dam.

Foto Vietnamees napalmmeisje door Facebook van site verwijderd

Bekroonde nieuwsfoto van Nick Ut als porno afgedaan

Volgens de hoofdredacteur van de leidende krant van Noorwegen, Aftenposten, gaat Facebook te ver in censuur. Naar aanleiding hier van publiceerde hoofdredacteur Espen Egil Hansen op 9 september 2016 op de voorpagina een open brief, die hij richtte aan de oprichter van Facebook Mark Zuckerberg. Hansen stelt hier in dat gaat Facebook te ver gaat met het bepalen van de inhoud.

Aftenposten bracht een artikel met de beroemde foto ook op haar Facebookpagina. Hierin werd beschreven dat de Noorse auteur Tom Egeland enige weken daarvoor zeven beroemde oorlogsfoto’s publiceerde op Facebook. Eén van die foto’s was het 9-jarige ‘Napalmmeisje’ Kim Phúc’. Fotograaf Nick Ut maakte deze foto na een Zuid-Vietnamees bombardement met napalm. Hierop zit men hoe bewoners van het dorp Trang Bang wegvluchtten voor luchtaanval. Direct na het maken va de foto ontfermde Nick zich over het kind en zorgde dat zij in een ziekenhuis terecht kwam. De foto bleek goed voor onder meer de gerenommeerde Pulitzer Prijs. Nick Uthoudt overigens nog steeds contact met het slachtoffer.

Bij Facebook, waar kennelijk ieder cultureel en historisch besef ontbreekt, tenzij het over geld gaat, werd de foto meteen van Egelands pagina gehaald: ‘Naakt mag niet’. Tom Egeland werd ook meteen de toegang tot Facebook ontzegd.

Voor dubbeltje op de eerste rang

Het overkomt iedereen wel eens dat er een klant contact zoekt die denkt dat hij je de ultieme opdracht aanbiedt. Collega Ab Sier reageerde uit nieuwsgierigheid op zo'n Facebook-optimiste. Hier volgt het antwoord van 's werelds meest dynamische uitgever:
 

Beste Fotograaf,

Naar aanleiding van de oproep op Facebook heb je gereageerd. Nederland Bruist geeft inmiddels in 25 regio`s maandelijks, glossy magazines uit. In deze magazines hebben we een rubriek Bruisende zaken. In deze rubriek wordt de ondernemer voorgesteld aan de lezer.

We zijn op zoek naar fotografen die naar deze ondernemers gaan en een aantal foto`s maakt van de ondernemer en zijn/haar bedrijf. De gemaakte foto`s worden eigendom van Nederland Bruist.
We zijn op zoek voor de regio: Nijmegen, Land van Cuijk, Oosterhout, Etten-Leur, Roosendaal, de Peel, Zutphen.

Ook Mac gebruikers bedreigd door ransomeware

PhotoNmagazine.eu meldde het voorkomen van ransomeware voor Mac al vorige week, gewaarschuwd door Stu Sjouwerman van expertise- en trainingsorganisatie KnowBe4. Het bleek echter nóg ernstiger te zijn dan door de pers werd aangenomen. Met andere woorden, de gevaren en risico's beginnen nu pas tot het bewustzijn door te dringen.

Mac niet onaantastbaar, zoals vaak aangenomen

Er is een nieuwe vorm van ransomeware die zich mede richt op Mac-gebruikers. Niet alleen kleine gebruikers, maar ook grote systemen worden gehackt. Een van de slachtoffers is 'La Hospital' in Hollywood dat $17.000 in Bitcoins moest neertellen om het systeem, dat volledig plat lag, weer werkend te krijgen. Een gevaarlijke situatie omdat hier patiënten statussen en andere cruciale gegevens zijn opgeslagen.

Craig Federighi, senior vice president van Apple's software engineeringafdeling wordt in een breaking news-uitzending van het Fox businesskanaal geciteerd. Hij doelt in zijn betoog kennelijk mede op de verplichting een achterdeurtje in de beveiliging voor de NSA open te houden:

Profielfoto van iemand met een afwijking

Op een van de LinkedIn groepen werd onlangs de vraag gesteld: “Mensen willen zich van hun beste kant laten zien. De een heeft een meer symmetrisch gezicht dan de ander. Maar wat nu als de symmetrie in de ogen afwijkt. Hoe kan je dat verbloemen op een profielfoto? Bijvoorbeeld als één oog altijd naar de buitenkant kijkt. Wie heeft er tips voor mij?”

Nu word ik altijd een beetje kregel wanneer een zich fotograaf noemende beroepsbeoefenaar om 'tips' vraagt. Wat is de beste belichting voor een groepsportret? Welke lens is het beste voor het fotograferen van een olifant? Ik moet binnenkort mijn eerste huwelijksreportage maken, heeft er iemand nog tips voor mij?

Dan denk ik dat deze mensen hiervoor een opleiding moeten hebben gevolgd en dat het bijna misdadig is hen met een dergelijk niveau op de maatschappij los te laten. Maar in dit geval is het anders.

Iemand opende de discussie met het statement dat je best kunt sjoppen wanneer de klant daarom vraagt. Aan de andere kant, je mag ook je mening geven als vervaardiger van het portret. Moet je natuurlijk wel een mening hebben.

ISIS, de foto die de nominatie van World Press Photo nooit zal halen

Veerender Jubbal: “That’s an iPad, not a Quran, and the Dastar (turban) is worn by Sikhs

De nasleep van de terroristische aanslagen in Parijs zorgde ook voor 'valse' journalistiek, zie ook deze Proloog, daar staan een paar voorbeelden in van de geldwolvenjournalistiek, de bladen en omroepen moeten immers verkopen. Een zeer frappant item, dat toont hoe het is gesteld met de verificatie van nieuwsfeiten had tragisch af kunnen lopen.

De Canadese gamer Veerender Jubbal, een Sikh van afkomst, had een selfie gemaakt in de badkamer. Samen met zijn game-laptop. Waarschijnlijk door een gamer werd de foto door Photoshop gehaald met als resultaat een terrorist die een Koran in zijn handen heeft. Op de achtergrond is een kunstpenis te zien die werd toegevoegd. Er werd een vest toegevoegd met enkele zichtbare draden.

De parodie-pinguïn

De parodie-pinguïn is geen nieuw ontdekte diersoort, maar onderdeel van een opnieuw aangewakkerde parodiediscussie op het internet.
Aanleiding is onder andere dit artikel van Arno Lodder[1], die van mening is het openbaar maken van een ‘meme’ van een afbeelding van een pinguïn onder de parodie exceptie valt. Getty Images had volgens Lodder geen factuur mogen sturen voor het openbaar maken van de meme op het blog van de Duitse Geeksisters.

Memegenerator.net

Op de website van memegenerator is het mogelijk om (bewerkte) afbeeldingen te uploaden die gebruikers van de website dan kunnen gebruiken in combinatie met –veelal grappig bedoelde- teksten. Die afbeeldingen kun je vervolgens doorsturen per mail of opslaan op je computer of smartphone. Zo is de meme waarschijnlijk ook terechtgekomen op het blog van Geeksisters.

Aaron Lapeirre

'Ik kook graag,' zegt Aaron Lapeirre (1986) terwijl hij de pan op het vuur zet. 'Heb jij al gegeten?' Letterlijk 'tussen de soep en de patatten' praten we een hele avond over fotografie en over de absolute vrijheid waarmee het beoefend zou moeten worden. De zomerse avondzon streelt ons op hetzelfde terras waar ik vijftien jaar geleden zijn vader Carl heb geïnterviewd. Aaron was toen nog een puber, maar is ondertussen opgegroeid tot een zelfbewuste jongeman. Sportvliegtuigen dalen, net als toen, in glijvlucht af naar de luchthaven van Wevelgem, juist achter de tuin. De poes vlijt zich tegen mijn been aan en laat duizend haren achter op mijn zwarte broek. De schnitzel smaakt heerlijk!

Vagebond

Beperking panoramavrijheid door EU-parlement naar de prullenbak verwezen

(herziene versie 12 juli 2015)

Op 16 juni laatstleden heeft de Commissie JURI van het Europees Parlement laten weten dat het beginsel dat naar haar mening voorafgaande toestemming van de auteur van een werk bij publicatie is vereist, noodzakelijk blijft voor commercieel gebruik van zijn werken die zich in de openbare ruimte bevinden. Dit kan het geval zijn wanneer een auteur een foto- of filmopname maakt van een plein in een stad, waarop auteursrechtelijk beschermde werken te zien zijn en deze opname daaropvolgend wordt gepubliceerd.

Verzachtende uitzonderingen in wetgeving

In principe is er al geruime tijd in een aantal landen de wetgeving op dit punt aangepast. Zo is het in een aantal landen toegestaan stadsgezichten en landschappen te fotograferen, en te publiceren, vermits de auteursrechtelijk beschermde werken niet de hoofdvoorstelling vormen van de afbeelding. Zo kunnen prentbriefkaarten en nieuwsfoto's vrijelijk worden gepubliceerd. Voor gebruik van een foto met als hoofdvoorstelling een kunstwerk of gebouw is echter toestemming vereist van de maker. Een volstrekt legitieme zaak. Immers, indien commercieel gebruik wordt gemaakt van een werk in de openbare ruimte, want dat is waar het om gaat, heeft de maker een recht op vergoeding voor het gebruik. Voorbeeld: Manneken Pis in een reclame-uiting van Coca Cola is een dergelijk commercieel gebruik.

Dit is het geval in Engeland, Spanje, Portugal, Duitsland, Nederland, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Oostenrijk en Kroatië. Enkele landen hebben echter dergelijke specifieke bepalingen (nog) niet in de wetgeving opgenomen, zoals Frankrijk en Italië.

Vrijheid van panorama; een belangrijk gemeengoed straks verleden tijd?

Het Europees Parlement zal vandaag, 9 juli, stemmen over de hervorming van de Europese auteursrechtregelgeving. Die hervorming houdt onder meer een wijziging van het zogenaamde ‘recht op panorama’ in.
Naar aanleiding van deze mogelijke wijziging ontvangen we regelmatig vragen vanuit de praktijk. Met dit artikel zal ik in kaart brengen welke regelgeving er in Nederland geldt ten aanzien van het fotograferen van panorama’s en wat voor consequenties de voorgenomen wijziging voor het auteursrecht in Europa kan meebrengen.

Al eerder schreef ik een artikel over de Nederlandse regelgeving met betrekking tot het fotograferen van panorama’s of objecten die zich in de openbare ruimte bevinden.
Artikel 10 Auteurswet beschermt zowel foto’s als bouwwerken of beeldhouwwerken. Artikel 18 Aw geeft hierop verduidelijking; je mag –kort gezegd- foto’s maken van bouwwerken of beeldhouwwerken die zich permanent in de openbare ruimte bevinden.[1]

Vrijheid van panorama

Vraag aan uw Europese afgevaardigden om uw rechten te beschermen

Het is niet te laat om op te komen voor uw rechten. Deze week zal op de plenaire zitting over de vrijheid van panorama worden gestemd.

Stuur tweets!

Op twitter werd een bijzonder agressieve campagne gestart om de vrijheid van panorama te veralgemenen.
Neem geen deel aan steriele polemieken, maar laat uw stem horen:

Ik ben een auteur en verdedig de vrijheid van iedereen, maar ik weiger het commerciële gebruik van mijn werken zonder mijn toestemming te aanvaarden! #FoP
Je suis auteur, je défends la liberté mais refuse l’exploitation commerciale de mes œuvres sans autorisation ! #FoP
As an author, I fight for freedom but I refuse the commercial use of my works without my authorisation! #FoP