Nederland: Van fotografenorganisaties naar fotografenreorganisaties?

door: Jurriaan Nijkerk

Jurriaan Nijkerk. Is ruim vijfendertig jaar fotograaf. Hij werkte o.a. voor Philips, Gasunie en Witteveen + Bos raadgevend ingenieurs. Voor het NOB 'deed' hij (pop)concerten en theaterfotografie. Twee maal werd het team, waarvan hij deel uitmaakte, genomineerd voor de Nationale Coiffure Award. Hij was bestuurslid bij BFN en SVFN en had zitting in de examencommissie van de Nederlandse Fotovakschool.
Vanaf het eerste nummer van het vakblad DeFOTOgraaf leverde hij redactionele bijdragen en hij was ruim een decennium hoofdredacteur. 'Bij mijn aantreden was het doel een nieuwe opzet neer te zetten voor DeFOTOgraaf: een blad dat over fotografen en fotografie moest gaan. De opzet was ook internationaal, ik had mij ten doel gesteld België en Nederland te bestrijken, dat is ook gelukt. Het nummer van augustus 2010 was mijn laatste nummer, het werd weer eens tijd voor iets anders.'
www.jurnijkerk.com.
Stuur Jurriaan een e-mail.

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen.

Klik hier voor meer informatie
of om het boekje te bestellen.

Of het door de crisis komt die iedereen elkaar loopt aan te praten, of omdat het bij een nieuwe generatie fotografen aan organisatiezin ontbreekt, het is niet duidelijk aan te geven waarom de ledenaantallen bij enkele organisaties rampzalig terugliepen. Een trend die al een tweetal jaren gaande is. Zo moest helaas de BIPP al weer enige tijd terug het loodje leggen door een afnemend ledenbestand.

Fuseren een oplossing? •

Ook bij de DIPP en bij Colour Art Photo zag het er al niet anders uit, terwijl dit toch organisaties waren met behoorlijk wat kwaliteit. Kwaliteit kan echter niet opboksen tegen teruglopende ledentallen Uiteindelijk is er besloten om samen op te gaan in één organisatie, het Master Photographers Network was op 1 juli 2012 een feit.

Bij de 'groten', BFN en SVFN speelt de terugloop, gepaard gaande met een verslechterende financiële situatie al minder. De oudste vereniging BFN, met 93 jaar de pensioengerechtigde leeftijd al lang voorbij, telde in 1975 een vijfhonderd leden. Aanvankelijk droeg de BFN en andere naam, NFPV (Nederlandse Fotografen Patroons Vereniging). Deze was als branchevereniging verantwoordelijk voor het in stand houden van het vestigingsbesluit voor de fotografische bedrijven daardoor ook verantwoordelijk voor een vakopleiding, de toenmalige Fotovakschool. Een van de speerpunten was in de zeventiger jaren de jaarlijkse uitgave van de ledenboeken, waarvoor onder andere fotografen als Harry Bakkers, Piet Blaak, Gerard Kruijsen, Cees Schipper, Van Peski en Frans Koene als pioniers voor het samenstellen van de eerste uitgaven tekenden. Het ledental liep een aantal jaren geleden terug, maar BFN is nu met vijfhonderd leden een gezonde vereniging.

SVFN en BFN hebben onlangs geprobeerd tot een fusie te komen. Dat lukte uiteindelijk toch niet, vanwege vanuit huishoudelijke bezwaren die er wat minder toe doen. Wat er wel toe doet is dat het een gemiste kans lijkt te zijn, het is erg jammer dat uiteindelijk de fusie niet door ging, de verenigingen hebben namelijk erg veel gemeen. Het is echter alleen erg spijtig en niet in het belang van de aangesloten fotografen dat men uiteindelijk niet over de bezwaren wist te stappen.

Terugdringen vaste lasten, initiatief PANL en FotografenFederatie •

Een credo in moeilijke tijden is het terugdringen van vaste kosten. Er zijn zeven verenigingen en bovendien nog de Fotografenfederatie. Opgeteld dus acht gehuurde kantoren met inventaris, telefoons, secretaresses en degene die de deurknop mag poetsen. Hier ligt een goede basis voor een facilitaire samenwerking en dus een aanzienlijke kostenbesparing.

PANL ging het eerst in op het idee om het kantoor onder te brengen bij de FotografenFederatie. SVFN haakte hier direct snel op in, men is direct begonnen de verhuizing voor te bereiden, de aankondiging staat reeds op haar website. Ook Gkf heeft te kennen gegeven mee te willen doen mits haar geheel eigen identiteit behouden blijft. NVMAC had al besloten haar administratie per 1 januari door FotografenFederatie te laten beheren.

Dit betekent dat deze vier verenigingen plús de FotografenFederatie de lasten drastisch kunnen zien dalen. De verenigingen kunnen daarbij zelfstandig blijven, tenslotte heeft iedere vereniging een eigen cultuur en specifieke belangen voor haar leden. Alhoewel BFN in het verleden al bewees dat onderling sterk verschillende typen fotografen in één organisatie goed samen kunnen gaan. Er waren twee groepen: publieksfotografen en publiciteitsfotografen, iedere groep met eigen behoeften en belangen.

Overige organisaties, een overzicht •

Voor wie het duizelt, volgt hier een beknopt overzicht van de verenigingen plus een summiere historie.

De GKf is een beroepsvereniging van fotografen die direct na de oorlog in 1945 door Cas Oorthuys, Emmy Andriesse, Eva Besnyö, Carel Blazer en anderen werd opgericht. Deze fotografen hadden in de oorlog een rol in het verzet en naast een kunstzinnige ook een maatschappelijke oriëntatie. Dit is nog steeds het geval.

De meer dan 60 jaar oude NVF (Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten telde door de jaren heen tweehonderd leden. In 1997 trad zij toe tot de NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten, onderdeel van FNV) en vormt daar onder eigen naam een sectie en telt op dit moment ongeveer zevenhonderd leden. Een van de spin-offs van de NVF is de toonaangevende wedstrijd Zilveren Camera / Fotojournalist van het jaar.

Een bijzondere rol vervult de NVMAC, De Nederlandse Vereniging voor Medische Audiovisuele Communicatie, zij is een voortzetting van de in 1955 opgerichte Nederlandse Vereniging voor Medische Fotografie. Daarmee was de NVMAC de tweede Vereniging ter wereld die in ziekenhuizen werkende fotografen een platform bood om ervaringen uit te wisselen over de specifieke eisen voor de fotografie in medische instituten; vanaf het begin sloten zich echter ook filmers en tekenaars aan. De NVMAC heeft ook de aanzet gegeven tot een opleiding Medisch Fotograaf en de certificering van medisch fotografen. Samen met FotografenFederatie is een onderzoek gestart naar officiële certificering van fotografen bij ziekenhuizen en verzekeringsmaatschappijen. Op dit moment is er een trend onder de medisch specialisten om fotografie zelf te doen. Gelukkig komt men hier steeds meer op terug.

Er ontstond ook een andere organisatie, PANL. In PANL zijn commerciële en documentaire fotografen verzameld in wiens werk de nadruk ligt op creativiteit. PANL is ook de initiator van de PANL Award en geeft elk jaar een succesvol jaarboek uit met daarin de winnaars van de Awards.

FotografenFederatie, van chaos tot bundeling •

Eigenlijk is het merkwaardig dat in een klein land als Nederland zo veel organisaties zijn. Het gevaar is meer dan levensgroot dat iedereen dan gezellig langs elkaar heen werkt. Daarom is het een goede zaak dat bovengenoemde organisaties aangesloten zijn bij een koepel, de FotografenFederatie. De Federatie is ruim 35 jaar geleden opgericht door Kors van Bennekom, Sem Presser, Paul Huf en anderen.

Aanvankelijk was het alleen maar een voertuig om gezamenlijke belangen op de rit te zetten. Zoals Burafo en Foto Anoniem. Pas de laatste jaren is er een trend waarneembaar waarbij de Federatie een meer en meer actieve rol is gaan spelen. Dit is mede te danken aan het aanstellen van een directeur, Lars Boering, die de Federatie wist om te bouwen tot een organisatie met een sterk uitvoerende taak, zoals promotie en deskundigheidsbevordering. Hij heeft Burafo inmiddels in de FotografenFederatie opgenomen. In overleg met het bestuur is het contract van Lars Boering nu verlengd met weer drie jaar, zodat er een constructief beleid kan worden gevoerd.

Zeven verenigingen en 3.300 fotografen •

De FotografenFederatie heeft op dit moment zeven beroepsverenigingen van professionele fotografen NVF, BFN, GKf, PANL, SVFN, NVMAC en Master Photographers Network (voorheen DIPP) in zich verenigd. Samen vertegenwoordigt zij direct ruim 3.300 fotografen. De overkoepelende FotografenFederatie is daarmee de belangrijkste vertegenwoordiger van de beroepsfotografen in Nederland.

De FotografenFederatie zet zich in voor de positieverbetering van professionele fotografen in het algemeen en de zakelijke, maatschappelijke en culturele belangen van fotografen in het bijzonder en werkt aan het sterk houden van het imago van de beroepsgroep. Niet alleen voor de aangesloten fotografen, maar ook voor de ruim twaalf en een half duizend fotografen die actief zijn binnen de beroepsgroep. De FotografenFederatie vormt een platform voor discussie, uitwisseling, educatie, deskundigheidsbevordering en bescherming van het auteursrecht. Zij verzorgt juridische dienstverlening aan fotografen die te maken hebben met inbreuk op, of vragen over, hun auteursrecht. Met het verzorgen van een kenniscentrum werkt de FotografenFederatie aan een betere positie van fotografen in de markt en beantwoordt zij vragen over ondernemerschap.

Zie voor verdere informatie over de FotografenFederatie en de organisaties de verenigingspagina's in PhotoNmagazine, bereikbaar via de rechter kolom op de hoofdpagina.