In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op Cuba la lucha van Carl De Keyzer.
Cuba is een uitgesproken fotogeniek land. Je zou een aardige bibliotheek kunnen vullen met fotoboeken die over het Caraïbische eiland verschenen zijn. Veelal gaat het om toeristische uitgaven waarin het wemelt van de clichés: van kleurige oldtimers tot oude mannen met reuzesigaren en van schilderachtig vervallen gebouwen en interieurs tot sexy vrouwen en - niet te vergeten - de nog altijd alomtegenwoordige Che Guevara. Zeker, al die overbekende elementen kom je ook tegen bij De Keyzer, maar wel in een context die niets van doen heeft met toeristische oppervlakkigheid.
Meesterschap •
De Keyzer reisde door het land in de eerste drie maanden van 2015, dus kort nadat de VS en Cuba begonnen waren hun lang verbroken relatie te normaliseren. Voor het boek werden 80 foto's geselecteerd die gepresenteerd worden als spreads, zodat je bij het ombladeren van een pagina steeds weer één foto ziet.
Het boek heeft een beduidend kleinere omvang dan De Keyzers meesterwerk Congo (Belge). En dat is jammer, niet op de laatste plaats omdat op de foto's van deze fotograaf vaak zo veel te zien is. (Vandaar dat ze het ook goed doen op groot formaat in tentoonstellingen). Ook heb ik bij sommige foto's twijfels over de kwaliteit van de kleuren.
Het is wederom mooi om te zien hoe de Belgische Magnum-fotograaf technisch meesterschap weet te combineren met een persoonlijke stijl en een grote artisticiteit. En hoe hij situaties en ontmoetingen met mensen weet vast te leggen die je op een of andere manier aan het denken zetten - situaties die soms haast onwerkelijk om niet te zeggen surrealistisch overkomen, soms lachwekkend. Zoals op die ene foto waarop we twee mannen zien boksen onder het wakend oog van Che Guevara en Fidel Castro aan de muur terwijl een in een schommelstoel gezeten oudere man met een T-shirt waarop FBI staat, nauwelijks geïnteresseerd toekijkt. De Keyzer heeft niet alleen een scherp oog voor dit soort schitterende scènes, hij wacht denk ik ook tot alles op de juiste plek valt.
Blind •
Op een van de laatste foto's van Cuba la lucha zien we een blinde man op straat lopen over een krijttekening van de Amerikaanse en Cubaanse vlag plus de tekst 'Welkom - voor de eenheid van de volkeren'. De blinde loopt tastend met zijn stok van de Cubaanse naar de Amerikaanse vlag. Het lijkt me duidelijk een voorbeeld van een foto met een boodschap, zoals De Keyzer die wel vaker heeft. Zou hij ermee aan willen geven dat Havana een stap in het duister zet met haar nieuwe politiek of wie weet zelfs op het punt staat haar communistische ziel te verkopen aan het kapitalisme?
Cuba la lucha werd uitgegeven bij gelegenheid van een tentoonstelling die nog tot en met 15 mei te zien is in de Roberto Polo Gallery te Brussel.
Carl De Keyzer: Cuba la lucha. Gabriela Salgado (t). Lannoo. ISBN 9789401433228. Prijs € 49,99.
Verder verschenen onder meer •
Eames & Hollywood. Alexandra Midal. CFC éditions. ISBN 978-2-87572-017-7. Prijs € 39,-.
Masahisa Fukase: Hibi. MACK. ISBN 9781910164457. Prijs € 50,-.
Chris Killip: In Flagrante Two. Steidl. ISBN 978-3-86930-960-6. Prijs € 65,-.
