In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'In My Room' van Saul Leiter.
Dat hij na zijn dood ook een groot aantal naakten in zwart-wit had nagelaten, was enkel bij intimi bekend. Het nu door Steidl uitgegeven boek 'In My Room' bevat een keuze uit zo'n 3000 foto's die door Leiter zelf afgedrukt werden. En net zoals destijds 'Early Color' biedt ook dit, op het zelfde formaat uitgebrachte boek een verrassende verzameling. Leiter blijkt een nog interessanter fotograaf dan we al wisten.
Onterfd •
Saul Leiter werd in 1923 in Pittsburgh geboren als zoon van een joodse rabbi en was voorbestemd om in de voetsporen van zijn vader te treden. Die onterfde hem toen de zoon, naar New York verhuisd om schilder te worden, fotograaf werd. Leiter verdiende de kost als modefotograaf voor bladen als Harper's Bazaar, Elle en de Britse Vogue. Dat hij in zijn eigen tijd aan een totaal ander, eigen oeuvre werkte, wisten maar weinigen.
Als modefotograaf is Leiter voornamelijk actief geweest in de jaren vijftig en zestig. Daarna hield hij het wereldje voor gezien: er waren teveel mensen die bepaalden wat hij moest maken. Hij nam liever genoegen met weinig inkomsten als hij maar de vrijheid had te maken wat hij wilde. En dat was naast zijn straatfotografie ook een bijzondere combinatie van schilderen en fotograferen: (naakt)portretten van vriendinnen en geliefdes beschilderde hij met opvallend bonte, haast exotisch aandoende kleuren en wel zo dat je de onderliggende zwart-wit foto nauwelijks of niet meer ziet. In 2015, zowat twee jaar na zijn dood, publiceerde Sylph Editions een mooie selectie van dit werk onder de titel 'Painted Nudes’.
Verliefde blik •
De foto's die Leiter tijdens zijn omzwervingen door Manhattan maakte waren in kleur. Zijn naakten waren in zwart-wit. Het kan haast niet anders of die keuze was vooral ingegeven door het feit dat hij de foto's zelf kon afdrukken en dus privé kon houden.
De foto's die bijeen gebracht zijn in 'In my room’ hebben niets te maken met reguliere modelfotografie. Je kunt ze eerder omschrijven als intieme portretten. Er is nauwelijks sprake van poseren. De vrouwen liggen te slapen, nemen een bad, kleden zich aan of uit, roken – ja, sommigen zijn zelfs vastgelegd terwijl ze masturberen ( wat je ook ziet in het werk van door Leiter bewonderde schilders als Egon Schiele en Balthus). Er zitten ook prachtige close up portretten bij. Niet zelden zijn het foto's van een verliefde.
Hoe privé ook, Leiter geeft je vaak het gevoel dat je zelf ook aanwezig bent in zijn appartement of studio. 'These are not traditional nudes but rather portraits of women who happen to be in the nude', schrijft Carole Naggar in haar mooie openings essay. En verderop noteert ze dat deze foto's gaan over 'the fleetingness of the instant, about a never-ending search for beauty'.
Via een spiegel •
Het is duidelijk dat Leiter dit soort foto's alleen heeft kunnen maken omdat het om geliefdes en vriendinnen gaat. Wat dat betreft doet het me heel af en toe denken aan het werk van Sanne Sannes, hoewel het er heel anders uitziet: de obsessie van Sannes ontbreekt vrijwel geheel.
Leiter fotografeert de vrouwen soms door de kier van een deur of via een spiegel, wat de foto mysterieus, af en toe voyeuristisch maakt en bijzondere composities oplevert die doen denken aan zijn straatfotografie in 'Early Color'.
Soms denk je: ze hebben net gevreeën, de vrouw steekt een sigaret op, de fotograaf neemt een foto. Privémomenten die hij voor zichzelf vastlegt en die ook niet bedoeld waren voor de buitenwereld al zijn er in de jaren zeventig wel plannen geweest om een deel van dit werk te boek te stellen.
Hopelijk blijft het niet bij deze prachtige publicatie.
Saul Leiter: In My Room. Carole Naggar e.a. (t). Steidl. ISBN 978-3-95829-103-4. Prijs € 38,-.
Verder verschenen onder meer •
Simon Brugner: The Arsenic Eaters. The Eriskay Connection. ISBN 978-94-92051-35-6. Prijs € 35,-.
Thomas Mailaender: The Fun Archaeology. RVB Books. ISBN 979-10-90306-74-5. Prijs € 55,-.
Blaise Reutersward. Natalia Goldin (t). Hatje Cantz. ISBN 978-3-7757-4456-0. Prijs € 30,- .
Anatoliy Babiychuk: Horaivka. Fotohof Edition. ISBN 978-3-902993-57-1. Prijs € 33,-.
Sébastien Girard: My Tv Girls. Oplage 75 exemplaren. Kunstenaarsboek. Geen ISBN. Prijs € 180.-. Te koop via books.sebastiengirard.com.
Harvey Stein: Mexico. Between Life and Death. Kehrer. ISBN 978-3-86828-848-3. Prijs € 38,-.
Vanessa Winship: And Time Folds. John Berger (t). MACK. ISBN 978-1-912339-09-9. Prijs € 40,-.\
