In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op een klein fotoboekje, uitgegeven in eigen beheer: 'God's Allies' van Hans Bol.
Toch heeft de grote hoeveelheid ook een schaduwzijde, voor mij althans. Ik krijg zoveel te zien dat er op zeker moment een soort moeheid optreedt die maakt dat ik mijn interesse begin te verliezen. Soms is het zo erg dat ik zelfs de boeken die ik eerst interessant vond, links laat liggen en uiteindelijk met lege handen de markt verlaat.
Ditmaal was het misschien ook zo gegaan als mijn aandacht niet getrokken werd door een klein boekje met de titel 'God's Allies', in eigen beheer uitgegeven door Hans Bol. De maker stond het zelf aan te prijzen in een stand die door meer kleine uitgevers bemand was.
Drukker •
Hans Bol werkt sinds een jaar of twintig als vaste (doka)drukker van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. “Ik heb negatieven verwerkt van alle grootheden uit de Nederlandse fotografiegeschiedenis”, meldt hij en noemt namen als Katharina Behrend, Cas Oorthuys en Ed van der Elsken. “Alles ten behoeve van tentoonstellingen en verkoop van afdrukken via het Nederlands Fotomuseum. Ik heb het niet alleen in de doka gedaan maar ook vele jaren via scanner en computer, de ‘droge’ doka.”
Ook voor zijn eigen fotowerk staat Bol nog regelmatig in de doka. Én hij geeft met enige regelmaat boeken uit. Van dit jaar dateren onder meer ‘Moskou 1968-2016' met foto's van Gerrit Oorthuys, zoon van Cas, en zijn eigen 'God's Allies'.
In het fraaie door Willem van Zoetendaal ontworpen boekje met Japanse binding neemt Bol de kijker mee naar de wereld van de kraaien en andere kraaiachtigen. Het doet denken aan een film die begint in een kolonie en daar na een vlucht door het luchtruim en over zee ook weer eindigt. Alles is in zwart-wit gefotografeerd, meestal op enige afstand, soms sterk grafisch afgedrukt zodat de kraaien teruggebracht zijn tot pikzwarte silhouetten. Uit alles spreekt een grote fascinatie voor deze vogels die als het ware geschapen lijken te zijn voor pure zwart-wit fotografie.
Oppergod •
Toen ik het boekje voor de eerste keer door begon te bladeren, dacht ik heel even aan het beroemde 'Ravens' (1986) van de Japanse fotograaf Masahisa Fukase. Raven staan daarin symbool voor eenzaamheid en isolement. Daarvan is hier geen sprake.
Waar de titel 'God's Allies' op slaat, wordt duidelijk in de mooie tekst van Kester Freriks waarmee het boekje eindigt. Freriks heeft het daarin over de Germaanse oppergod Odin die altijd vergezeld werd door twee raven (de grootste kraaiachtigen). Hugin en Mugin heetten ze, ofwel Geheugen en Gedachte. 'Elke dag stuurde Odin twee spiedende kraaien naar de aarde met zijn sterfelijke mensen', schrijft Freriks. 'Het beeld van de kraai als symbool van geheugen en gedachte is onweerstaanbaar; dit zijn de belangrijkste mentale vermogens van de mens.'
Hans Bol: God's Allies. Recto Verso Publications. ISBN 978-90-808767-4-3. Oplage 500 exemplaren. Prijs € 27,50.
Verder verschenen onder meer •
Carla Kogelman: I am Waldviertel. Schilt Publishing. ISBN 978-90-5330-912-4. Prijs € 45,-.
John Gossage: Looking up Ben James – A Fable. Steidl. ISBN 978-3-86930-589-9. Prijs € 58,-.
Oliver Krebs: Signal & Noise. Kehrer Verlag. ISBN 978-3-86828-883-4. Prijs € 35,-.
Ralph Mecke: Naked Jungle – Berlin Stories 3. Hatje Cantz. ISBN 978-3-7757-4460-7. Prijs € 20,-.
Kriegsalbum. Bezet Gent in de Eerste Wereldoorlog. Selectie Michiel Hendryckx. Uitgeverij Kannibaal. ISBN 978-94-9267-770-9. Prijs € 29,95.
