Een prachtboek over de Belgische visserij

Een keuze uit
Gepubliceerd: 16 augustus 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op Onze vissers – Het DNA van het zilte leven.

Gezicht van een oude visser met baard, pet en pijpHet komt niet vaak voor dat ik meteen enthousiast word van een boek. Onze vissers – Het DNA van het zilte leven is zo'n boek. Het versterkt voor mij opnieuw het idee dat e-books niet kunnen tippen aan hun papieren versies, zeker als het om fotografie gaat.
'Onze vissers' geeft een zeer veelomvattende kijk op de Belgische beroepsvisserij in heden en (vooral) verleden. De IJslandvaart, de paardenvissers, de rokerijen, het leven aan de wal, de visserijscholen, geloof en bijgeloof, gedichten, liederen, schilderijen, gebruiksvoorwerpen, kranten, tatoeages – het komt allemaal aan de orde. Maar is het ook een fotoboek? Niet als je vindt dat een fotoboek bij voorkeur weinig of geen tekst bevat. Maar er zijn zoveel gradaties. En in dit geval wordt het verhaal verteld met woorden en (veel) beelden.
De foto's kunnen zeker niet omschreven worden als  'plaatjes bij praatjes'. Daarvoor neemt de fotografie een te belangrijke plaats in. Bovendien gaat het hier om een sterke combinatie van enerzijds oude foto's uit museale, overheids- en particuliere archieven en anderzijds recent(er) werk van professionele fotografen. Wat die laatste categorie betreft neemt Stephan Vanfleteren een flink deel voor zijn rekening. Op de eerste plaats is daar zijn sterke serie koppen van oude vissers. De Belgische fotograaf, zelf een 'jongetje van de kust’, schreef er een mooi, persoonlijk getint verhaal bij.

Engelen

Minstens zo bijzonder is zijn serie 'Engelen van de zee', portretten van leerlingen van het zogeheten Koninklijk Werk IBIS. Deze instelling werd in 1906 gesticht met het doel om weeskinderen (niet zelden van verdronken vissers) op te leiden tot visser. De maritieme opleiding bestaat nog steeds maar richt zich tegenwoordig met name op kinderen uit moeilijke gezinssituaties. Vanfleteren portretteerde de leerlingen in traditioneel zeemanskostuum. Puur en ontroerend, al die gezichten.
De samenstellers en uitgever van 'Onze vissers' hebben er alles aan gedaan om er een aantrekkelijk boek van te maken, ook qua vormgeving. Mooi is bijvoorbeeld dat men de zijkanten van het boekblok bedrukt heeft met een visnetmotief – alsof het boek opgevist is uit zee. Het enige wat ik mis, is een leeslint. Er zit trouwens ook een cd bij met zeemansliederen – iets voor de liefhebber zullen we maar zeggen.
Het zou me niet verbazen als 'Onze vissers’ een breed publiek zal aanspreken. Bij mijzelf roept het boek dierbare herinneringen op aan zomerse en herfstige dagen in Knokke en Oostende.
Zou zo'n prachtboek ook niet over de Nederlandse visserij te maken zijn? Mij dunkt van wel, maar ja, wie zou het willen doen?

Onze vissers – Het DNA van het zilte leven. Ineke Steevens, Martin Heylen e.a. Uitgeverij Hannibal. ISBN 978-94-9208-165-0. Prijs € 39,50.

Klik op een afbeelding voor een vergroting
4 vissers op schip met laarzen tussen de schoongemaakte vis visrokerij, 9 mannen en vrouwen en een hond tussen de rekken met vis aan pinnen geregen 4 mannen op een vissersschip, tegen de reling geleund jongetje in matrozenuniformpje met opschrift "IBIS" op pet vrouwen en kinderen pootjebadend in zee naast vissersschepen met zeilen  

Verder verschenen onder meer

Allure. Fotografien aus der Collection Susanne von Meiss. Birgit Fitzmaier en Felix Hoffmann (t). Kehrer. ISBN 978-3-86828-713-4. Prijs € 48,-.

rug en armen van een vrouw die haar jasje uittrekt vrouw, een draaiende beweging makend, met haar hand voor ogen in een tuin met haagjes vrouw in avondtoilet bekeken door twee mannen vrouw met badmuts op, en profil  

Luigi Ghirri: The Complete Essays 1973-1991. MACK. ISBN 9781910164143. Prijs € 19,-.

cover met foto van een plein in halve cirkel met hogere huizen stenen beeld van een liggend dier in een raam in witgeschilderde kamer diverse mensen voor een foto met routes door de bergen mensen in Franse tuin bij kasteel wit opgemaakt bed in witte kamer  

Women in trees. Jochen Raiss (ed). Hatje Cantz. ISBN 978-3-7757-4218-4.  Prijs € 15,-.

vrouw met lange rok in een boom vrouw, zittend op een tak, in een boom vrouw staand op een bocht in een boomstam vrouw, zittend op een tak, in een boom  

Chris Fraikin: Archtracts – A Minimalistic Approach. Uitgave in eigen beheer. Prijs: € 49,95.

www.chrisfraikin.com/index.php/archtracts

cover in zwart / rood deur in een witte wand met verticale stroken, waarnaast een horizontale donkergrijze wand met cijfer 4 gele muur met opening waarin een donkergrijze wand te zien is twee smalle, verticale ramen, waarin ondergaande zon weerspiegeld, in wit vlak