Fotograaf weigert afstaan foto’s en belandt in cel

Amerikaanse militair geeft activist Nico Trommelen een stomp

advertentie

Dagcursus colormanagement

volgens ISO 12646:2008 en ISO 3664:2009

In Europa wordt het meer en meer noodzakelijk voor fotografen volgens de recente normen te werken, zowel voor de toelevering aan de grafische industrie als ook aan digitale (multi)media.

In de cursus worden ook andere aspecten behandeld die van invloed zijn op het communicatieve beeld: De menselijke perceptie en de kleurbeleving, hoe de zintuigen op her verkeerde been kunnen worden gezet, de interactie tussen kleur en menselijk gedrag.

ImageLink

Datacommunicatie & Uitgeefprojekten

Telefoon: +31 24 397 08 11
imagelink.photonmagazine.eu/dagcursus-colormanagement

view counter

Maken politie en marechaussee hun eigen Erdoganistaanse wetten?

Freelance fotograaf Chris Keulen maakte vorige week samen met NRC journalist Paul van der Steen in en rond Brunssum een reportage over het verzet tegen de geluidsoverlast van AWACS vliegtuigen. De journalisten waren op pad met omwonenden en actievoerders om verslag te doen van de geluidsoverlast van zogeheten AWACS-vliegtuigen. Deze opereren vanuit NAVO-basis Geilenkirchen. Op de basis staan zeventien toestellen van het Airborne Warning and Control System, die worden ingezet bij internationale patrouilles van het bondgenootschap.

Confrontatie

Chris Keulen fotografeerde een confrontatie op een bospad bij de NAVO basis tussen een Amerikaanse militair in burgerkleding en Nico Trommelen, een van de omwonenden van de NAVO basis. De militair stompte Nico Trommelen een aantal malen hard in het gezicht en slingerde hem op de auto van verslaggever Paul van der Steen, blijkt uit gesprekken met betrokkenen. Trommelen hield een dikke lip, een gezwollen gezicht, opgerekte kniebanden en een bloeduitstorting achter zijn knieholtes aan de vechtpartij over. Het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum onthoudt zich „hangende het onderzoek” van commentaar.

Overigens is het op zijn zachtst gezegd vreemd te noemen dat een Amerikaan in burger “ordehandhavertje speelt” zonder dat hij ook maar enige bevoegdheid heeft op het voor hem buitenlands grondgebied. In sommige andere landen, zoals de Verenigde Staten van Amerika, beland je daar direct voor achter de tralies.

NATO AWACS vliegtuig op de grond

Bedreiging en machtsvertoon op niet officiële gronden

Nadat Keulen en Van der Steen op het politiebureau een getuigenverklaring over het incident hadden afgelegd, werd Keulen op “intimiderende en onprettige” wijze onder druk gezet zijn foto’s af te staan.

“Acht functionarissen van politie en marechaussee stonden op mij in te praten. ‘Dit gaat onplezierig voor je worden, je krijgt een strafblad, we sluiten je minstens negen uur op, is het je dat waard?’”, vertelde Keulen in een artikel in het NRC. Op zich al zeer merkwaardig, want niet de politie of marechaussee bepaalt of je een strafblad krijgt, dat krijg je pas na een veroordeling wegens een misdrijf door de bevoegde rechter. Dus bijvoorbeeld na het mishandelen van een buurman van een NAVO basis.

Keulen begrijpt niet waarom dergelijk machtsvertoon nodig was „voor zo’n kleinigheid, een uit de hand gelopen schreeuwpartij. Blijkbaar waren ze niet gewend dat een fotograaf zich op zijn rechten beroept. Of speelt er mee dat het een Amerikaanse militair betreft?”

Een perswoordvoerder van de politie Limburg bevestigde dat alleen aan de officier van justitie toestemming is gevraagd voor het vorderen van de geheugenkaart. Hij verklaarde verder dat de fotograaf ‘keer op keer’ weigerde de foto’s af te staan met een beroep op de persvrijheid. De woordvoerder stelt dat er geen sprake van bronbescherming was “omdat NRC zelf de bron is”. Volgens de woordvoerder was het daarom niet nodig vooraf toestemming te vragen aan de rechter-commissaris voor invordering.

Dit kon deze woordvoerder natuurlijk wel gemakshalve stellen, maar het kan als doodordinair verzonnen kletskoek worden bestempeld. De baas van het Openbaar Ministerie’, het College van Procureurs Generaal, heeft de ‘aanwijzing toepassing dwangmiddelen tegen journalisten’ opgesteld. Met name artikel 3 is in het geval van Chris Keulen van groot belang. In de hiervoor genoemde beschikking van maart 2008, heeft de Hoge Raad ook een uitspraak gedaan over de gewenste wijze van werken. De Hoge Raad overweegt:

(...) gelet (...) op de afweging van de betrokken zwaarwegende belangen (...) [verdient] het de voorkeur (...) dat zowel het bevel tot uitlevering als de beslissing tot inbeslagneming van voorwerpen waarbij bronbescherming in het geding kan zijn, uitgaat van de rechter-commissaris.

Of in goed Nederlands: De Officier van Justitie heeft geen enkele beslissingsbevoegdheid maar dient zich te wenden tot de rechter-commissaris. En hij heeft op grond hiervan zeer zeker niet de bevoegdheid om de eerste de beste koddebeier of marechaussee op eigen gezag toestemming te verlenen tot in beslagname van journalistiek materiaal.

Keulen maakte zich zorgen over de bescherming van zijn bronnen. „Met relatief simpele software zijn de foto’s van de laatste twee maanden van mijn kaart te halen. Die foto’s zijn in vertrouwen genomen.” Het moge duidelijk zijn dat wanneer de politie willekeurig foto’s van geheugenkaarten van fotografen af mag halen, de vertrouwensrelatie tussen de bron en de fotograaf ernstig wordt geschaad. Hierdoor kunnen fotografen hun werk niet meer optimaal doen. Een politiefunctionaris of een marechaussee mag zich niet als een struikrover gedragen.

Maandagmiddag, 23 uur na de vechtpartij, kon hij zijn geheugenkaart weer ophalen op het politiebureau, of er en welke beelden er inmiddels illegaal zijn bekeken door de politie is uiteraard niet bekend.

Inmiddels gaat het College van procureurs-generaal de zaak uitzoeken. De landelijke leiding van het OM had daarvoor dinsdag „onvoldoende tijd” en komt later met een „inhoudelijke reactie”.

NVJ: Regelmatig boekje te buiten

Thomas Bruning, algemeen secretaris van de NVJ, stelde in een reactie dat de justitie geregeld het boekje te buiten gaat. Vorig jaar nog was er een incident, waarbij de politie zich autoritair gedrag aanmatigde. Bruning verklaart dat dergelijke incidenten regelmatig voorkomen, gemiddeld een maal per jaar. PhotoNmagazine deed hier ook al twee maal verslag van in het vaknieuws.

NRC gaat nu bij het Openbaar Ministerie aandringen op seponering van de zaak en vernietiging van de onrechtmatig verkregen foto’s. “Verder zullen we het College van procureurs-generaal een brief sturen waarin we onze afkeuring uitspreken over de gang van zaken. Het is zorgelijk dat politie en justitie onbekend lijken te zijn met de eigen regels over inbeslagname”, aldus hoofdredacteur Peter Vandermeersch.

Kamervragen

D66-Kamerlid Jan Paternotte wil Kamervragen stellen over het incident, zo meldde hij op Twitter. Hij vraagt aan minister Blok van Veiligheid en Justitie en staatssecretaris Dekker van Media ‘welke wetten Keulen heeft overtreden en of zij de arrestatie legitiem vinden’. “Een journalist die zijn werk doet hoort niet in de cel gegooid te worden”, zo schreef hij op Twitter. Paternotte maakt zich ook zorgen over het optreden en handelen van de politie en marechaussee tijdens de arrestatie.

Enkele achtergronden, overgenomen uit Wikipedia

Vereniging STOP AWACS

De Vereniging STOP AWACS is een actiegroep uit Zuidoost-Limburg die zich tot doel stelt om de overlast die veroorzaakt wordt door de overvliegende AWACS-vliegtuigen vanaf de nabijgelegen Duitse NAVO-basis Geilenkirchen te bestrijden.

De vereniging heeft meer dan 400 leden met een tienkoppig bestuur dat geassisteerd wordt door een aantal deskundigen. De vereniging heeft de fakkel overgenomen van vele actievoerende inwoners uit Onderbanken en omstreken. Deze streden al sinds de reactivering (1978) van het militaire vliegveld in Geilenkirchen tegen de overlast die veroorzaakt wordt door de overvliegende AWACS-toestellen. De geluidsoverlast en uitstoot van uitlaatgassen deed de inwoners in actie komen tegen de AWACS, de NAVO en de Nederlandse- en Duitse overheden.

US Air Force AWACS toestel weerspiegeld in het water

EHRM

In januari 2008 hebben leden van de Vereniging STOP AWACS een klacht ingediend tegen de Nederlandse staat bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Zij dienden een klacht in op grond van schendingen van de volgende artikelen in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens:

De stap naar het Europese Hof is mogelijk na een uitspraak van de Raad van State op 18 juli. Die oordeelde dat een vrijstelling van de minister van VROM voor de kap van 6 hectare bos in Schinveld in 2006, ten onrechte was gegeven. Wat betreft de NAVO-verplichtingen van Nederland kan in ieder geval worden betoogd dat Nederland uiteindelijk gebonden is aan het EVRM en dat de bepalingen in dit verdrag mede vanwege hun fundamentele aard voorgaan.

Rol NAVO

Hoewel de NAVO al jaren belooft verbeteringen aan te brengen aan de zwaar verouderde toestellen gebeurt er in de praktijk niets om de overlast terug te dringen. De actiegroep komt op voor de belangen van de burgers in het gebied die diametraal tegenover de militaire belangen staan. Het doel van de vereniging is het op geweldloze en vreedzame wijze streven naar een definitieve sluiting van de AWACS-basis in Geilenkirchen. De Vereniging STOP AWACS is niet antimilitaristisch, het gaan hen puur om de overlast van de vliegtuigen op zich.

Onderzoek Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

Uit een onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, opgesteld in opdracht van het ministerie van VROM, blijkt dat meer dan 41.000 mensen in oostelijk Zuid-Limburg ernstige hinder ondervinden van de AWACS-vliegtuigen. Aan het onderzoek deden ruim 2500 mensen mee. In de schriftelijke enquête gaven vooral inwoners van Onderbanken, Schinnen en Brunssum aan veel hinder te hebben van de AWACS-vliegtuigen. In Schinveld klaagt 72 procent. In Brunssum ligt dat percentage boven de 50. De bewoners klagen over geluidsoverlast, geur- en trillingshinder. Ook zeggen veel mensen te worden gestoord in hun slaap. Tot nog toe werd in te nemen maatregelen voor de bevolking uitgegaan van 'geluidscontourkaarten'. Volgens die kaarten zouden maar 510 mensen in de buurt van Schinveld ernstige hinder ondervinden van het vliegverkeer.

Het onderzoek werd begeleid door een wetenschappelijke adviescommissie, bestaande uit Wim Passchier, hoogleraar Gezondheidsrisico-analyse, en Ree Meertens, universitair hoofddocente Gezondheidsvoorlichting. De onderzoeksresultaten zijn daarmee wetenschappelijk onderbouwd.[4]

nl.wikipedia.org/wiki/Vereniging_STOP_awacs

beide heren achter een tafel

Interview met Chris Keulen en Paul van der Steen op lokale tv-zender L1: l1.bbvms.com/view/video/2848438.html

15 september: College van Procureurs generaal OM biedt Chris Keulen excuses aan

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft excuses aangeboden voor de opsluiting van NRC-fotograaf Chris Keulen van afgelopen zondag. Keulen werd onder druk gezet en mocht daarna ook nog even twee uur in een cel doorbrengen omdat hij weigerde zijn foto’s af te staan aan de politie. De fotograaf maakte een reportage met verslaggever Paul van der Steen over de geluidsoverlast van AWACS-vliegtuigen die opereren NAVO-basis Geilenkirchen (lees hier meer: Fotograaf weigert afstaan foto’s en belandt in cel).

Na de arrestatie werd ook de geheugenkaart van Keulens camera in beslag genomen, op last van een officier van justitie, die hiermee rechtstreeks tegen de persrichtlijnen van het OM en van de Hoge raad in ging. Het College van Procureurs-Generaal, die de landelijke leiding van het OM vormen, zeggen in een persbericht samen met de waarnemend hoofdofficier van Justitie van het parket in Limburg dit incident te betreuren.

Chris Keulen gaf op Radio 1 commentaar. (Beluister het hier)

Naschrift redactie

Wij denken dat wij uit naam spreken van vele collega’s wanneer wij Chris hierbij bedanken voor het recht houden van zijn rug. Dit levert naar de politie en andere ambtenaren veel duidelijkheid op voor de positie van de fotojournalist.

Zie ook het artikel in 'Het Recht NL': Fotografen en justitie: persvrijheid en bronbescherming

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen. Omdat een prijs afhankelijk is van de ervaring, uitrusting en specialisatie van de fotograaf moeten deze prijzen als een gemiddelde worden beschouwd voor hetgeen door afnemers voor fotografie moet worden betaald. Verder bevat dit herziene werkje een link naar de Algemene Voorwaarden Dupho, informatie over licenties, ISO-normen, IPTC metadata en aanlevering van digitale beeldbestanden. Niet alleen voor de fotograaf van nut, maar ook voor de beeldinkoper.

Klik hier voor meer informatie of om het boekje te bestellen.

view counter