Wat betekent de nieuwe norm ISO 12647-2: 2013 voor het colormanagement? Wat is het "fred15" project?
Het volgende (vertaalde) artikel geldt voor de gehele (foto)grafische workflow, hoewel fotografie hier maar een klein deel van uitmaakt. Het kan aan de belangstellende helderheid verschaffen over wat er op dit moment binnen de Europese (maar ook buiten Europa) grafische industrie speelt.
Voor wie uitsluitend geïnteresseerd is in de lichtcondities binnen de fotografische workflow staat op de servicepagina van PhotoNmagazine de vertaling van “Standaard licht volgens ISO 3664: 2009 - ISO 3664: 2009".
Berlijn, 14 mei 2014
In december 2013, werd de nieuwe versie van de ISO 12647-2 gepubliceerd voor offsetdruk. De gebruikers zijn bezorgd dat hier met veel inspanning weinig kan worden bereikt. Beschouwd men de nieuwe ISO 12647-2 in detail en betrekt men de recente ontwikkelingen in meettechnologie en standaard licht en betrekt men het omgaan met optische bleekmiddelen hierin dan blijken er toch grote voordelen te zijn. Voordat dit tot ontwikkeling kan komen in de dagelijkse praktijk achten de grafische kenniscentra BVDM, ECI, Fogra en Ugra het noodzakelijk de in december 2013 gestarte bèta test af te ronden. Vanaf 2015 wordt en de nieuwe aanbevelingen verwacht voor de nieuwe ISO 12647-2 en worden passende hand-outs en gereedschappen geboden. Tot dit tijdstip blijven de huidige karakterisering van gegevens (Fogra) en profielen (ECI) voor offsetdruk onbeperkt gehandhaafd. Geïnteresseerde gebruikers en fabrikanten worden uitgenodigd om deel te nemen aan de bèta test om ervaring op te doen en vertrouwd te raken met de nieuwe richtlijnen en procedures. Onder de titel van het project “fred15” de meest recente informatie beschikbaar op de website van ECI (www.eci.org), de professionele uitwisseling vindt plaats op de mailinglijst van ECI.
Wat er verandert met ISO 12647-2: 2013
De 2013 vrijgegeven nieuwe versie van ISO 12647-2 houdt rekening met de ontwikkelingen en de ervaringen van de laatste jaren. Zo werden de tooncurven aangepast omdat er geen aandacht meer moet worden besteed aan filmgebaseerde reproprocessen en drukplaten. De hergedefinieerde puntverbreding komt nu grotendeels overeen met het natuurlijke gedrag van drukmachines met lineaire belichte CTP drukplaten. De in de procescalibratie nodig toonaanpassingen vallen gemiddeld aanzienlijk lager uit, waardoor de kalibratie vereenvoudigd wordt.
Het is echter niet de ISO 12647-2 die het proces verandert. De meetmethode M1, gepubliceerd in 2009 als ISO 13655, is meer accuraat en komt beter overeen met D50, vooral in het UVgebied. Conclusie: het meten volgens M1 komt beter overeen met de visuele indruk. Ook in 2009 zijn in de ISO 3664 norm de specificaties voor het standaard licht aangepast. Zo werden de eisen voor de UV-component verduidelijkt. Momenteel beschikbare standaard lichtoplossingen zijn onderling significant beter aangepast aan D50 in vergelijking met het verleden. Door het samenspel van de drie standaarden is er sprake van een beduidend betere algemene samenhang.
Niet in het minst als het gaat om optische bleekmiddelen blijken belangrijke verbeteringen door de consequente toepassing van D50. Hier liggen voor gebruikers de meeste voordelen.
Wat nu te doen?
Voor 2014 is het antwoord is heel simpel: niets. Er is geen dringende noodzaak voor actie, de vorige versie van de ISO 12647-2, samen met bijbehorende zaken zoals de D50 ICC-profielen en targetwaarden, software en dergelijke kunnen nog steeds met succes worden gebruikt. Een haastige overgang naar de nieuwe ISO 12647-2 zou grote risico's met zich meebrengen zo lang er nog onvoldoende ervaring is opgedaan.
Om een verantwoorde overgang te garanderen, is er het proces implementatie van de nieuwe versie van de ISO 12647-2 sinds eind 2013 in experimentele Bèta testfasen. Tegelijkertijd kan de bijbehorende workflow worden gedefinieerd en de hun bruikbaarheid worden beoordeeld. Het testproject heet "fred15". Dit houdt in:
- De Bèta Test fase;
- Het opstellen van richtlijnen en maken van tools gedurende de bèta-test hand-outs;
- De implementatiefase na de bèta-test.
Zoals in het verleden werken BVDM, ECI, Fogra en Ugra met "fred15" nauw samen. Gebruikers zowel als fabrikanten die met de nieuwe ISO 12647-2 willen leren omgaan en het testproces willen ondersteunen kunnen zich informeren op de speciale "fred15" website van ECI. Hier staan testversies, ICC-profielen en instructies ter download telkens zodra deze beschikbaar zijn. De professionele uitwisseling van het "fred15" project zal plaatsvinden via de mailinglijsten van de ECI. Hier zal worden gerapporteerd over de verdere ontwikkelingen.
Overgang
De overgang naar de nieuwe ISO 12647-2 norm zal worden gemaakt nadat de bèta-test met succes is afgerond. De lancering van de invoering van "fred15" voor de toepassing van ISO 12647-2: 2013 zal naar verwachting volgend jaar in de praktijk - dus 2015 - plaatsvinden. BVDM, ECI, Fogra en Ugra zal dit tijdig bekend maken met bijbehorende aanbevelingen, pakketten, tools en hand-outs.
De overgangsfase
In 2015 is het de bedoeling dat er wordt geproduceerd onder zowel de oude en de nieuwe ISO 12647-2. Met de technologieën die nu beschikbaar kunnen de data zijn vandaag de dag kan zijn data worden geconverteerd, dus van "oud naar nieuw" of van "nieuw voor oud".
ECI projectpagina "fred15": www.eci.org/de/projects/fred15
ECI mailinglijsten: www.eci.org/de/mailinglists
ISO 12647-2: 2013: www.iso.org/standard/57833.html
ISO 3664: 2009: www.iso.org/standard/43234.html
ISO 13655: 2009: www.iso.org/standard/39877.html
Voor fotografen van belang is de publicatie “Standaard licht volgens ISO 3664: 2009 - ISO 3664: 2009"; de snelle en gestructureerde weg naar een betrouwbare workflow, Fogra (2012)”. Deze staat op de servicepagina van PhotoNmagazine.