In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'The Map and the Territory' van Luigi Ghirri.
Luigi Ghirri (1943-1992) is een pionier in de kleurenfotografie. Zijn meesterwerk 'Kodachrome' uit 1978 kun je vergelijken met 'William Eggleston's Guide' (1976) het baanbrekende fotoboek van die andere grote pionier op dat gebied, de Amerikaanse meester William Eggleston. Beide fotografen waren, ieder op hun eigen manier, wegbereiders voor kleur in de kunstfotografie.
Het was de Britse uitgever MACK die Ghirri's spraakmakende maar al lang praktisch onvindbare boek 'Kodachrome' in 2012 weer beschikbaar maakte door een heruitgave. En die ook in 2016 'Luigi Ghirri. The Complete Essays 1973-1991' uitgaf. Want Ghirri was behalve fotograaf ook iemand die uitvoerig schreef en filosofeerde over het medium fotografie.
MACK tekende tevens voor het schitterende overzichtswerk 'Luigi Ghirri. The Map and the Territory' dat een tentoonstelling begeleidt die langs drie belangrijke Europese musea reist en vanaf 26 september 2018 te zien zal zijn in Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía in Madrid.
Landmeter •
Het boek geeft een overzicht van Ghirri's werk uit de jaren zeventig en wel aan de hand van veertien series. Series over onderwerpen als woningen in nieuwbouwwijken van zijn woonstad Modena, de relatie tussen de kunstmatigheid en natuur van tuinen aldaar, moderne advertentiefoto's, posters, pretparken, stranden en details van atlaskaarten. Ook is een keuze uit zijn geschriften opgenomen, naast essays van kenners van zijn werk.
Ghirri werkte als landmeter in de bouw voordat hij zich op zijn 30ste volledig richtte op de fotografie. Hij gebruikte een kleine Canon-camera en fotografeerde van meet af aan in kleur. Zijn onderwerpen vond hij meestal dicht bij huis, op straat of tijdens vakanties, onder meer naar Nederland. Het waren onderwerpen waar de meeste professionele, toen nog in zwart-wit werkende fotografen geen oog voor hadden.
Het is moeilijk te zeggen waarom zijn werk me zo intrigeert. Misschien geeft Ghirri zelf al iets van een antwoord wanneer hij schrijft dat hij geïnteresseerd is in voorwerpen die 'geladen (zijn) met verlangens, dromen, collectieve herinneringen' en het dan heeft over 'ramen, spiegels, sterren, palmbomen, atlassen, wereldbollen, boeken, musea en mensen'. Ja, mensen fotografeerde hij ook wel, maar toch spaarzamer dan al die niet zo fotogeniek geachte dingen. Bovendien, als hij mensen fotografeerde dan vaak van achter en op afstand, als figuren in een ruimte, niet als mensen met een eigen leven.
'William Eggleston's Guide' •
Hierboven noemde ik 'William Eggleston's Guide’. Ook Eggleston fotografeert stukjes alledaagse werkelijkheid die niets spectaculairs hebben. Maar de Amerikaanse fotograaf gaat denk ik esthetischer te werk dan Ghirri. Hij selecteert en componeert zo dat er prachtige kunstwerken ontstaan, kunstwerken met een sterk realistisch karakter. Bij Ghirri heb ik eerder het gevoel dat hij de werkelijkheid weliswaar tamelijk ‘droog’, vaak op het saaie af, vastlegt – zoals een landmeter – maar er wel een eigen werkelijkheid van maakt, los van de omringende wereld.
De belangstelling voor het werk van Ghirri is de laatste jaren toegenomen. Hij is denk ik één van die niet direct toegankelijke fotografen waarvan je meer gaat houden als je het werk – met inbegrip van zijn geschriften – beter leert kennen.