Ingrijpende wijzigingen voor de auteursrechthebbende op komst

door: Boris Reijne

Boris Reijne
juridisch medewerker

i-ee
Anna van Renesseplein 8
1911 KN Uitgeest
Tel. 0251 - 36 20 37, Fax 0251 - 36 20 47, e-mail.
 
foto: © Carina Meijer

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen.

Klik hier voor meer informatie
of om het boekje te bestellen.

Het Europese richtlijnvoorstel met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: voorstel), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door de Europese Raad.[1] Dit voorstel zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit dit voorstel zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst het voorstel en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven.

De richtlijn dient als een aanvulling op de Nederlandse Auteurswet. U krijgt als maker van auteursrechtelijk beschermd materiaal aanvullende rechten. De belangrijkste veranderingen, te weten artikel 11 en 13 van de richtlijn, zullen in de hierop volgende alinea’s worden besproken. Dit betekent echter niet dat uw rechtspositie op dit moment is veranderd. Daarvoor zal eerst het Europees Parlement eind maart of begin april van dit jaar voor dit voorstel moeten stemmen.[2] Vervolgens krijgen de lidstaten van de Europese Unie, waaronder Nederland, een termijn om deze richtlijn om te zetten naar nationaal recht. In beginsel kunt u zich pas daarna beroepen op deze wet.

Artikel 11 van het voorstel ziet op de bescherming van perspublicaties met betrekking tot digitale toepassingen. In andere woorden zou het een nieuwe mogelijkheid voor uitgevers van nieuws - zoals de Volkskrant of nu.nl – bieden om auteursrecht te exploiteren of handhaven. Zij kunnen ‘dienstverleners van de informatiemaatschappij’ verbieden om gebruik te maken van hun nieuwsteksten in zogenaamde snippets. Een voorbeeld hiervan zijn de korte uittreksels van nieuwsartikelen die Google News weergeeft. Op artikel 11 kom ik later in een apart artikel terug.

Artikel 13 van het voorstel ziet op gebruik van auteursrechtelijk beschermde inhoud - zoals uw foto’s – door “aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij” die grote hoeveelheden door hun gebruikers geüploade werken en andere materialen opslaan en toegang daartoe verlenen. Enkele voorbeelden van dergelijke aanbieders zijn de eerder genoemde platformen: YouTube, Instagram en Facebook. Een groot deel van de kritiek op het voorstel betrof artikel 13.[3]

Op grond van het voorstel zouden deze platforms de toestemming van de maker moeten verkrijgen om de werken te publiceren. Indien zij deze toestemming niet verkrijgen en desondanks publiceren dan is het platform aansprakelijk voor auteursrechtinbreuk. Kenmerkend voor deze platformen is dat de gebruikers zeer diverse content uploaden. Het platform heeft de content dan dus niet zelf geplaatst, noch invloed daarop uitgeoefend maar is hiervoor wel aansprakelijk.

Deze content dienen de platformen daarom te filteren om zo uploads zonder toestemming te voorkomen. Dit vormt een aanvulling en dus geen beperking op de aansprakelijkheid van andere inbreukmakers zoals de uploadende derde. Dus wanneer iemand – op een inbreukmakende manier - gebruikt maakt van uw foto’s in bijvoorbeeld een video die hij op YouTube zet, is hijzelf en daarnaast ook YouTube aansprakelijk.

Al met al valt te verwachten dat dit richtlijnvoorstel een immense verandering teweeg zal brengen in de digitale wereld. Zoals besproken zijn artikel 11 en 13 van het voorstel voor u het meest relevant. Deze artikelen zien dan op de nieuwe rechten van uitgevers van nieuws respectievelijk nieuwe verplichtingen voor platformen op het gebied van auteursrecht. De veranderingen zullen enige maanden tot enkele jaren op zich laten wachten als het voorstel wordt aangenomen.

Ik houd u op de hoogte!