Editie 2019-1

Enerzijds Erwin Olaf, anderzijds opkomst van de amateurfotografie

Een keuze uit
Gepubliceerd: 31 maart 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op enerzijds 'I am' van Erwin Olaf, anderzijds 'Everyone a Photographer' van Mattie Boom.

In 2012 verscheen 'OWN', een prachtig uitgevoerd overzicht van het werk van Erwin Olaf. Zeven jaar later kwam onlangs 'I am' uit, ook een fraai overzichtswerk, maar minder kolossaal. Niet een beetje dubbelop? Absoluut niet. Zeker, de boeken overlappen elkaar voor een deel maar het oeuvre van de buitengewoon productieve fotograaf is de afgelopen jaren aanzienlijk uitgebreid. En alleen al vanwege dat recente werk, niet in zijn studio gemaakt maar onder meer in Berlijn, Shanghai en Palm Springs (VS), is de nieuwe publicatie interessant.

De opzet is ook totaal anders. Niet vreemd, want 'I am' begeleidt ook twee tentoonstellingen in het Gemeentemuseum Den Haag en het Fotomuseum Den Haag; (beide tot en met 12 mei). Daar komt bij dat het Rijksmuseum – dat vorig jaar de 'kerncollectie' overhandigd kreeg van de fotograaf – komende zomer een aantal iconische werken van Olaf presenteert 'waarbij de schilderkunst van onder andere Rembrandt, Vermeer en Breitner als inspiratie diende'. Dit alles naar aanleiding van Olafs 60ste verjaardag.

Nieuwe opzet Professional Imaging Experience groot succes

In haar 20e levensjaar maakt Professional Imaging drie grote veranderingen mee. Hierdoor is de beurs weer verder in de ontwikkeling gegroeid. Was de beurs in de eerste editie van 1999 al opmerkelijk in haar aanbod, nu in 2019 was er in verhouding tot destijds een grote evolutie te zien. De vernieuwde opzet van Professional Imaging is een groot succes geworden.

Op deze twintigste (jubileum) editie vonden 10.430 bezoekers de weg naar ‘De Loods' in Nijkerk, een recordaantal. In verhouding met 2018 betekent dit een stijging van het bezoekersaantal van 6,7%. Hun reacties en oordeel was ongekend positief.

De verrassing van de beurs

Voor deze ‘Experience’ editie waren er, behalve het lezingaanbod en de demonstraties, workshops en presentaties van hoog niveau, ook met vermaarde sprekers uit het buitenland, activiteiten van diverse aard. Zowel georganiseerd door de organisatie als ook door de exposanten. Er waren meer lezingen, demonstraties, masterclasses, live shoots dan voorheen en activiteiten waarbij de bezoekers zelf konden fotograferen. Zowel in de theaters als op de beursstands.

Ook op het gebied van promotie werden er enkele zeilen bijgezet, door het benutten van het netwerk van deelnemende exposanten en zelfs trouwe bezoekers en door middel van nieuwsbrieven, maar ook voor het eerst door radioreclame. Eigenlijk geldt voor exposanten, organisatie en bezoekers: “Een goede beurs maak je samen.”

Hoewel wij als media-partner voorbereid waren op het gebodene heeft Professional Imaging Experience ons dit jaar verrast.

Sterke arm der wet in beeld brengen

Op 18 maart 2019 vond een schietpartij plaats in Utrecht. Deze verschrikkelijke gebeurtenis leverde veel imposante foto’s van politieagenten op. Bij het lezen van de krant vroeg ik mij daarom af: mag je foto’s maken van politieagenten?

In beginsel is het fotograferen van politieagenten op een voor het publiek toegankelijke plaats toegestaan. Dit valt namelijk onder de vrijheid van informatievergaring, hetgeen onder de vrijheid van meningsuiting valt ex. artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.[1] De grootste uitzondering op deze hoofdregel is, dat u de politieagenten niet met een verborgen camera mag filmen.[2] Die uitzondering gaat uiteraard niet op wanneer u een normale camera gebruikt om te fotograferen.[3]

Gebruikte USB sticks

Op ongeveer 70% van de gebruikte USB sticks staan nog data. Het is daarom aan te raden voorzichtig om te gaan met niet meer gebruikte sticks. Dit blijkt uit een studie van onderzoekers van de University van Hertfordshire

De onderzoekers kochten 200 gebruikte USB flashdrives, de helft uit de USA en de helft uit het Verenigd Koninkrijk, om te bepalen hoe met de veiligheid van afgedankte USB drives werd omgegaan. 67% van de Amerikaanse en 68% van drives uit de UK bevatten nog steeds data van de oude eigenaren. De identiteit van de vorige eigenaar kon in gemiddeld 21% worden vastgesteld uit deze landen. Bij 20 van de drives bleek geen enkele moeite te zijn gedaan om de gegevens te wissen.

USB drives zijn ook gemakkelijk te verliezen en raken ook vaak zonder enige moeite kwijt. Of het medium nu per ongeluk is achtergebleven in een computer of is geleased door ‘iemand met plakkerige vingers’ is het risico vrij groot dat data in verkeerde handen vallen.

Versleuteling van de gegevens is eigenlijk een standaard procedure om je data te beveiligen, en zou een routine moeten zijn om de gegevens te beveiligen. Speciaal voor USB drives die zijn voorbestemd een nieuwe eigenaar te krijgen, die kan dan niets met de data..

Er zijn tal van programmaatjes op het internet te vinden om per ongeluk gewiste data terug te halen. Hiermee kunnen ook door de nieuwe eigenaar van de USB stick de gwiste gegevens worden hersteld, iets dat minder gewenst is. Wissen is niet voldoende, formatteren is een betere methode.

Voor Linux en Mac OS X kan de gehele inhoud worden overschreven met het volgende commando vanaf de prompt:
dd if=/dev/urandom of=/dev/sdX bs=1M

Professional Imaging voor de 20e maal!

De eerste Professional Imaging ontstond 20 jaar geleden. Het was voor veel mensen in beeldland een interessante beurs. Zelf heb ik deze als fotograaf en als hoofdredacteur van het helaas door het beleid van de uitgever ter ziele gegane blad ‘De Fotograaf’, van begin af aan mee mogen maken. Ik heb altijd een groot respect gehad voor de ‘uitvinder’ Peter Duringhof, ook van huis uit fotograaf, die er in slaagde iedere editie weer een nóg betere beurs te bieden. Met een tomeloze geestdrift, enthousiasme en een perfectionisme dat meer doet denken aan een horlogemaker dan aan een beursorganisator.

Een van de grote krachten was dat Peter ook zijn medewerkers wist te vinden. Zijn echtgenote ontpopte zich als een zeer secure bewindvoerder van het secretariaat, de kinderen met in het kielzog hun vrienden werden ingezet voor de diverse taken, eigenlijk is Professional Imaging in de grond een familiebedrijf. Zelfs aan de familietafel gingen de gesprekken vaak over de beurs.

Portretrechten tattoo Wesley Snijder

Begin maart 2019 verschenen de eerste berichten en al snel werd er overal over gesproken. Ik doel op het feit dat Yolanthe en Wesley uit elkaar zijn.[1] Men heeft het in die gesprekken vaak over de tattoo – van het hoofd van Yolanthe - die Wesley op zijn zij heeft laten zetten, en hoe vervelend dat wel niet moet zijn voor Wesley. Deze vervelende situatie is juridisch gezien interessant. De tattoo is namelijk een portret.

Ingrijpende wijzigingen voor de auteursrechthebbende op komst

Het Europese richtlijnvoorstel met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: voorstel), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door de Europese Raad.[1] Dit voorstel zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit dit voorstel zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst het voorstel en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven.

Professional Imaging 20 jaar

De geschiedenis van Professional Imaging begint heel eenvoudig, bijna braaf. Met de Foto Vijfdaagse. Dit was een nogal afgeschermde club van importeurs en toeleveranciers. Meldde zich een 'concurrent' voor deelname dan werd er direct een veto uitgesproken. Een vrij kindelijke manier om te proberen je handel te beschermen door uitsluiting van concurrentie. Het product moet het namelijk winnen op de kwaliteit en door te proberen via uitsluiting van concurrentie een monopolie te creëren. Dit is in mijn ogen dé manier om je bestaansrecht te ondermijnen, de koper van je product maakt de keuze en wil daarin niet worden gehinderd door wijsneuzen die voorschrijven wat wel of niet wordt gekocht. Dit kruideniersdenken werd de organisatie noodlotting en leidde uiteindelijk via de FotoVierdaagse en de FotoDriedaagse tot de FotoNuldaagse.

Doorzakker

De beurs verhuisde in grotere opzet naar Van der Valk te Tiel, alwaar men begon met een kleine ramp. De vloer van het gebouw waar de beurs zou worden gehouden stortte iets meer dan een week voor de eerste beursdag in. Het gelukte Peter Duringhof te elfder ure een andere locatie te vinden, in het NBC congrescentrum te Nieuwegein.

Meer dan schroefjes

Het vak is meer dan moertjes en schroefjes. Er werden internationale sprekers gecontracteerd, Professional Imaging ontwikkelde zich in de loop van de tijd tot een kenniscentrum, inspirerend, leerzaam, levendig, relevant voor de fotografie en bovendien tot marktplein van de beroepsfotografie waar collega’s van diverse pluimage elkaar konden ontmoeten.

Topklasse sprekers

Het was van meet af aan duidelijk dat Professional Imaging een grotere kans van slagen zou hebben wanneer er ook educatie zou worden geboden. Zelfs de meest geroutineerde vakman of vrouw kon hier het voordeel mee doen. Een van de gasten was Photoshopguru van het eerste uur Scott Kelby, wereldwijd bekend van zijn boeken en trainingen, hij gaf er evenals mensen van zijn staf regelmatig acte de présence.

Vrouwen gezien door Hannah Starkey

Een keuze uit
Gepubliceerd: 28 februari 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'Hannah Starkey Photographs 1997-2017' en 'The Opéra Vol. VII, 2018'.

Uitgever MACK bracht een prachtige monografie op de markt met een overzicht van werk van de Noord-Ierse fotografe Hannah Starkey. In één woord zou je haar werk hybride kunnen noemen, want ze vermengt diverse genres, van documentaire tot geënsceneerde fotografie. En er komen alleen maar vrouwen in voor.

In 'Hannah Starkey Photographs 1997-2017' staan veel foto's die de titel 'Untitled' dragen. Ze lijken ook vaak onbestemde momenten vast te leggen zoals de foto van een vrouw in een restaurant die door een beregend raam naar buiten kijkt of van een in zichzelf gekeerde vrouw in een donkere ruimte. Maar vergis je niet, alles is met grote zorgvuldigheid geconstrueerd en in scène gezet. Soms doet een foto aan een filmstill denken. Of aan een schilderij van Hopper. En steeds gaat het over vrouwen in uiteenlopende situaties, thuis, op straat, in een café of waar dan ook.

Auteursrecht op dans?

Eind 2018 zorgde de rechtszaak van Alfonso Ribeiro tegen Epic Games - de makers van Fortnite, de meest populaire game onder jongeren van dit moment - voor veel discussie. Ribeiro begon deze rechtszaak omdat zijn dans – de Carlton – gebruikt wordt in de game Fortnite. De vraag die deze rechtszaak doet rijzen is: bestaat er een auteursrecht op een dans?[1] Dat is onder Amerikaans recht mogelijk.[2] Echter, zogenaamde ‘social dance steps’ en ‘simple routines’ zijn daarvan uitgezonderd.[3] Dit betekent dat bepaalde dansbewegingen, zoals bijvoorbeeld de stappen van de Wals, niet auteursrechtelijk beschermd zijn.[4]

ACM onderzoekt mogelijkheid tegengaan 'sociale dumping' ZZP-er

De Nederlandse Autoriteit Consument & Markt (ACM) onderzoekt of ze kwetsbare ZZP-ers zoals pakjesbezorgers, schoonmakers, taxichauffeurs en fotografen kan assisteren bij het maken van collectieve tariefafspraken met opdrachtgevers. Bestuursvoorzitter Martijn Snoep deelde mede tijdens een interview met het FD (Financieel Dagblad) 'We bekijken of we binnen de wettelijke regels een uitzondering kunnen maken voor deze groep om sociale dumping te voorkomen'.

Toch mogelijkheden voor prijsafspraken

Martijn Snoep ziet mogelijkheden om groepen freelancers gezamenlijk afspraken te laten maken met opdrachtgevers: 'We houden natuurlijk contact met het ministerie van Sociale Zaken en dat van Economische Zaken'.

De huidige gang van zaken is dat er ook voor ZZP-ers concurrentieregels zijn die voorschrijven dat zij niet gezamenlijk mogen tarieven mogen vaststellen bij een marktmacht van 10% of meer. Andersom geldt eveneens dat de opdrachtgevers geen prijsafspraken mogen maken om de tarieven te drukken, hoewel dit bij het merendeel van de uitgeverijen wel gebeurt, een soort omgekeerde kartelvorming.

Ook mogen zelfstandigen, in tegenstelling tot werknemers, geen collectieve arbeidsvoorwaarden afspreken in een cao. Een ZZP-er kan evenmin een beroep doen op wettelijk minimumloon, dat bij een 40-urige werkweek van de werknemer op € 9,33 ligt.

250 NVF fotojournalisten voeren actie

Eindelijk komen fotografen uit de kast. In plaats van voorzichtig uitgesproken woorden, protestbrieven en angstig in een hoekje zitten is er een staking en actiedag geweest met echte stukjes fotograaf. Er kwamen 250 fotojournalisten naar Den Haag, in den lande vertikten nog eens 501 fotografen het om de afgelopen vrijdag ook maar één foto af te leveren.

Na deze landelijke actiedag gaat de NVF door met actievoeren. Komende week trakteren we op koffie, croissants en muffins bij de Persgroep (Amsterdam, dinsdag), Sanoma (Hoofddorp, woensdag) en TMG (Amsterdam, donderdag). Bestuursleden, secretarissen van NVJ/NVF en betrokken fotojournalisten bezoeken de uitgeefbedrijven om met journalisten in gesprek te gaan.

De NVJ/NVF wilde hiermee aandacht vragen voor het belang van kwaliteitsfotojournalistiek, fatsoenlijke betalingen en zeggenschap over het auteursrecht. “Daarnaast willen we ook in gesprek gaan met redacties en directie”, zegt Rosa García López, secretaris NVF en Zelfstandigen. “Enerzijds willen we bereiken dat fotojournalisten meer waardering voor hun vak en toekomstbestendige tarieven krijgen.” Dit houdt ook in dat er een inflatiecorrectie op de afgesproken tarieven moet worden losgelaten. Echter, tot dusverre heeft de uitgeverswereld kennelijk gemeend dat wij in een inflatievrije zone leven.

Vivian Maier blijft verrassen, óók in kleur

Een keuze uit
Gepubliceerd: 25 januari 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'Vivian Maier – Die Farbphotographien'.

Het is en blijft een ongelooflijk verhaal. Het verhaal van Vivian Maier (1926-2009), een Amerikaanse nanny (zeg maar kinderoppas) die tientallen jaren op de straten van New York en – vooral – Chicago en omgeving fotografeerde zonder dat iemand, uitzonderingen daargelaten, daar ooit iets van terugzag. Een zeer eigenzinnige alleenstaande vrouw die op het einde van haar leven in de problemen kwam, de huur niet meer betaalde van de opslagruimte waar ze haar gigantisch archief - bestaande uit meer dan 100.000 foto's, negatieven, dia's films en onontwikkelde filmrolletjes - opgeslagen had. En hoe die enorme verzameling, omdat ze niet reageerde op aanmaningen, voor een paar honderd dollar in handen kwam van een veilingmeester die het materiaal in drie parten verdeelde en verkocht aan drie verzamelaars. Dat was in 2007. Het grootste deel kwam in handen van zekere John Maloof. Hij probeerde in contact te komen met de voor hem onbekende fotografe die toen nog leefde maar slaagde daar niet in. Pas nadat hij in het voorjaar van 2009 haar overlijdensbericht in de krant had gelezen, begon hij een aantal foto's op internet te zetten om ze weer door te verkopen.

Kunstmatige intelligentie (AI) en portretfotografie

Het is aardig om bovenstaande portretten nader te bekijken. Niets mis mee toch? Alleen, deze portretten zijn afbeeldingen van niet bestaande mensen. Oftewel volgens een nieuw modewoord: ze zijn fake.

Onderzoekers van NVIDIA, uitvinder van de grafische processor en toonaangevende fabrikant van onder meer videokaarten en hardware voor AI, hebben een nieuw white paper gepubliceerd. In dit document wordt gewag gemaakt van een methode om portretten van niet bestaande personen te genereren.

Als basis wordt een serie vrij ruwe portretten gebruikt, door middel van een kunstmatige intelligentie-toepassing is het mogelijk om realistische portretten te genereren.

De basis wordt gevormd door een basistechniek genaamd GAN (Generative Adversarial Nets), zoals beschreven dit document uit 2014 van de ‘afdeling informatica en operationeel onderzoek’ van de Universiteit van Montreal, Canada. Uit een serie van vrij wazige en ruwe portretten wordt een nieuw portret gegenereerd. En uiteraard is het ook mogelijk uit series van kunstmatige portretten weer andere portretten ter genereren.

In enkele jaren heeft is deze techniek verder geperfectioneerd zodat er na het trainen van de Ai machine en de software realistische beelden ontstaan die niet onderdoen voor een echt portret.

Uiteraard zal het niet bij portretten blijven. De techniek wordt in de praktijk al toegepast voor interieurfotografie. IKEA maakt al vanaf 2014 voor 75% van haar catalogusfotografie gebruik van CGI rendering. En ook autofabrikanten maken deels gebruik van dergelijke technieken, hoewel nog niet op grote schaal.

GIMP 2.10

Het heeft lange tijd geduurd, maar in april 2018 was dan eindelijk de langverwachte nieuwe release het fotobewerkingsprogramma GIMP gepubliceerd. Deze behoorlijk grote release, 2.10, is het resultaat is van zes jaar werk van een kleine maar toegewijde kern van specialisten. Inmiddels is zijn we al weer een paar sub releases verder (thans kan de release 2.10.8 worden gedownload) waarmee de altijd onvermijdelijke schoonheidsfoutjes na zo'n grote vernieuwing zijn weggepoetst. Het is thans een goed moment om deze nieuwe release van GIMP onder de loep te nemen. Er is veel namelijk veranderd - lees verbeterd. Maar één ding blijft ongewijzigd: dit fantastische, uitgebreide en veelzijdige open source programma blijft gratis ! Lees verder wat GIMP 2.10 zoal biedt.