Editie 2019-4

PhotoNmagazine neemt afscheid

Na lang overwegen hebben de initiatiefnemers van PhotoNmagazine besloten ingaande 1 januari 2020 met PhotoNmagazine te stoppen.

De reden van het niet meer uitbrengen van PhotoNmagazine is, dat het magazine commercieel gezien niet voldoende interessant meer is. Dit hoewel de lezers positieve reacties gaven.
Met oprechte spijt in het hart nemen wij daarom nu afscheid.

De website blijft voorlopig nog in de lucht, de inhoud van de afgelopen negen  jaar blijft voorlopig nog na te lezen, er worden echter geen nieuwe bijdragen meer geplaatst.

Iedereen hartelijk dankend voor de samenwerking en voor de belangstelling voor de inhoud nemen wij afscheid na een leuke tijd.

Met vriendelijke groeten, mede namens alle medewerkers,

Joep Bär en Jurriaan Nijkerk

Joy Dekok

Joy Dekok (Nijmegen, 1965) koos ruim dertig jaar geleden voor het vak van fotograaf. Zij kreeg een baan in een bedrijf waar zowel in studio als op locatie werd gewerkt. Daarnaast volgde zij de Nederlandse Fotovakschool in Apeldoorn. Zo maakte zij kennis met een verscheidenheid aan fotografische disciplines, zoals mode, architectuuropnamen, technische fotografie, productfotografie en reproductiefotografie voor onder andere kunstenaars.

Voorgeschiedenis

In de studio werd het materiaal in eigen beheer afgewerkt, zwart/wit ontwikkelen en afdrukken, het ontwikkelen van kleurendia materiaal. Na enige tijd was het werken met licht voor haar iets dat zij haast instinctief leek te doen. Zeer precies en nauwgezet, wel los met veel gevoel voor vormgeving. En haar grote liefde werd portretfotografie in de ruimste zin des woords.

Toen de studio sloot ging zij zelf verder met het ontwikkelen van haar vak en haar visie. In 2008 vervolgde zij haar opleiding voort aan ArtEZ, Hogeschool voor de Kunsten te Arnhem in de richting Fine Art/vrije kunst. Dit leverde haar na de in die tijd vooral technische Fotovakschool nieuwe inspiratie op. Feitelijk stamt Joy nog uit het tijdperk van de analoge fotografie, maar schakelde over op de digitale wereld van heden. Zij bekwaamde zij zich in digitale fotobewerking en retouche, met de nadruk op kunstzinnigheid: “Je maakt tenslotte beelden, geen technische hoogstandjes. Maar alles moet voor mij wél kloppen, perfect zijn. En in zekere zin heb ik erg veel gehad aan de analoge fotografie, waarin niets kan worden verdoezeld, je leert een strakke discipline.”

Inbreuk via processtuk?

Op 16 oktober 2019 zijn door de Zweedse rechter een paar interessante prejudiciële vragen gesteld aan het Europees Hof van Justitie.[1] Deze vragen komen kort samengevat op het volgende neer: is de rechter deel van het publiek, en zo ja is het inbrengen van een stuk in een procedure een openbaarmaking. Ik zal hierna eerst een korte samenvatting van de zaak geven. Daarna wil ik kort ingaan op het auteursrecht op processtukken naar Nederlands recht.[2]

De casus is als volgt. Er zijn twee particulieren met eigen websites, dit zijn de procespartijen in deze casus. In een zaak tussen een van deze procespartijen en een derde heeft deze procespartij een afdruk van een pagina van de website van de andere procespartij overgelegd aan de rechter als bewijsstuk. De andere procespartij stelt dat hierdoor inbreuk is gemaakt op zijn auteursrecht en vordert daarom schadevergoeding. Deze vordering is door de rechter in eerste aanleg afgewezen, althans er is geen schadevergoeding toegewezen, de rechter die het hoger beroep behandelt heeft de prejudiciële vragen gesteld.

Een laatste keuze met vijf fotoboeken

Een keuze uit
Gepubliceerd: 16 december 2019

Dit is de laatste aflevering van een maandelijks terugkerende rubriek waarin we een selectie gaven van min of meer recent verschenen fotoboeken. Ditmaal kozen we vijf titels van zeer uiteenlopende boeken. 'Mother' van Paul Graham, 'Murder' van Guillaume Simoneau, 'The Other Side' van Nan Goldin, 'Zilverbeek-Silver Creek' van Lucas Leffler en tenslotte het achtste deel van 'The Opéra', samengesteld door Matthias Straub.

Ik ken weinig uitgevers die zoveel zorg besteden aan het uiterlijk van hun boeken als MACK. Je ziet het ook weer heel sterk bij 'Mother', het nieuwe fotoboek van Paul Graham. Alleen al het papier van omslag en schutbladen is prachtig. Het zacht rose, crêpe-achtige papier omsluit als het ware een grote schat: een serie liefdevolle portretten die de grote Britse fotograaf maakte van zijn moeder.
De eerste negen portretten laten een bejaarde vrouw zien die slaapt – die na zoveel jaren eindelijk eens mag uitrusten, zou je kunnen zeggen. Zorgelijke jaren? Ja, misschien wel, als je af mag gaan op het daarop volgende, door rose bladen afgescheiden portret. De oude vrouw lijkt te kijken in de lens van de camera. Een verdrietige blik? Beseft ze wel dat haar zoon haar fotografeert?
In de daarna volgende portretten slaapt moeder weer.
Graham toont zich wederom een meesterlijke fotograaf in kleur met deze subliem gedrukte foto's. Uit alles spreekt een grote toewijding. Van flatteren is geen sprake. De kleren van de vrouw zien er soms zelfs ietwat verfomfaaid uit. Soms lijkt ze ook zorgen te hebben in haar slaap, soms krijgt haar gezicht juist iets meisjesachtigs.

Vraagstuk naar aanleiding van gerestaureerde foto’s

Laatst kreeg ik een vraag uit de praktijk. De vraagsteller exploiteert een commerciële beeldbank. In die beeldbank zitten o.a. foto’s uit een archief met rechtenvrije foto’s. Voordat die foto’s worden aangeboden worden zij – soms – gerestaureerd en bewerkt. Deze vraagsteller heeft vernomen dat men na restauratie of bewerking van een bestaande foto, het auteursrecht verkrijgt over de bewerkte versie en vroeg mij of dat klopt. Dat leek mij een leuk en relevant onderwerp voor een bijdrage.

Ik wil in deze bijdrage eerst kort ingaan op het bewerken van een foto, dan op de auteursrechtelijke bescherming van het bewerkte beeld, daarna zal ik enkele praktische tips geven en tot slot zal ik deze bijdrage samenvatten.

In beginsel mag u een werk niet bewerken, althans niet zonder toestemming van de maker. Doet u dat wel dan maakt u – waarschijnlijk – inbreuk op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten van de maker art. 25 lid 1 sub c jo d Aw. Namelijk door het maken van een kopie, het wijzigen van het werk door de bewerking ervan, of omdat mogelijk sprake is van verminking.

Wetsvoorstel over toezicht op collectief beheer auteursrechten

Op 15 oktober 2019 verscheen een bericht op rijksoverheid.nl over het nieuwe wetsvoorstel genaamd: “Wijziging van de Wet toezicht en geschillenbeslechting collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten”.[1] In het bericht staat dat minister Dekker (voor Rechtsbescherming) het toezicht op het collectief beheer van auteursrechten verder wil aanscherpen. In deze bijdrage zal ik eerst een kort bespreken wat collectief beheer inhoudt en vervolgens de wijzigingen uit het wetsvoorstel bespreken.

Van collectief beheer wordt in diverse creatieve sectoren gebruik gemaakt, zoals bijvoorbeeld de film-, boeken-, en de muzieksector. Denk bij collectief beheer bijvoorbeeld aan BumaStemra voor muziek, Videma voor films en Pictoright voor beeldmakers. Dit wetsvoorstel gaat over toezicht op en handhaving bij dergelijke organisaties door het College van Toezicht op Auteurs- en naburige rechten (hierna: het college).

Uit het rijke leven en werk van Stephan Vanfleteren

Een keuze uit
Gepubliceerd: 26 november 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'Present', het prachtige oeuvre-overzicht van Stephan Vanfleteren.

De eerste keer dat ik van de fotograaf Stephan Vanfleteren (1969) hoorde, was toen ik zijn boek 'Belgicum' onder ogen kreeg. Ik was overdonderd, zoals ik ooit overdonderd was door het fotoboek 'Sweet Life' van Ed van der Elsken. Ik kreeg sterk het gevoel dat hier een vergelijkbare grootheid op het podium van de fotografie was verschenen.
'Belgicum' kwam uit in 2007. En de boeken die Vanfleteren sindsdien gepubliceerd heeft alsook de bijbehorende exposities, hebben zijn ster alleen maar hoger doen rijzen. Dat wordt ook nog eens met grote overtuigingskracht bevestigd in het FoMu te Antwerpen waar tot en met 1 maart 2020 de overzichtstentoonstelling 'Present' te zien is. Nooit eerder heeft het museum alle ruimte vrij gemaakt voor een tentoonstelling van één fotograaf. En voor Vanfleteren zelf is het ook de eerste grote overzichtstentoonstelling. Ruim 450 foto's worden getoond.

Einde tijdperk van ‘Goed genoeg’?

Eindelijk weer eens een positief signaal. De Amerikaan Joseph Cristina constateert een lichte tendens naar een omwenteling in de fotografie. Het einde van een verschijnsel waarvan iedereen, fotografen, filmers en de leveranciers van fotoapparatuur, ook in Europa, te lijden heeft gehad. Hij noemt dit verschijnsel het ‘Goed genoeg tijdperk’.

De reportage van een bedrijfsjubileum, opgenomen onder slechte lichtomstandigheden met enkel een of andere l*llige Ipad ziet er slecht uit. Dit betekent dat de toeschouwer die deze foto’s ziet meteen denkt dat dit dus ook wel een sh*t-event zal zijn geweest. Dit geldt ook voor andere uitingen van bedrijven, die op deze manier hun bedrijfsresultaten ophangen aan klungelige presentaties. In elkaar gefietst door de jongste ‘getalenteerde’ magazijnbediende die net in dienst is getreden. Het bedrijf met een dergelijke uitstraling zal dan ook wel wat ‘klungelig’ zijn. Het is net zoiets als solliciteren zonder stropdas in ongewassen gescheurde ‘casual’ kleding met ongepoetste schoenen waarvan de zolen luchtig zijn geperforeerd.

Wijziging Wet gemeentelijke schuldhulpverlening

Op 14 oktober 2019 verscheen een nieuwsbericht van de Rijksoverheid met de titel: ‘sneller hulp bij beginnende schulden’.[1] Het hierin beschreven wetsvoorstel (Wijziging Wet gemeentelijke schuldhulpverlening voor uitwisseling persoonsgegevens) maakt deel uit van de brede schuldenaanpak van het kabinet.[2] Vanuit mijn vroegere ervaring in de incasso- en deurwaardersbranche ben ik bekend met de groeiende maatschappelijke problematiek die ontstaat door schulden en vanwege mijn persoonlijke belangstelling heb ik deze bijdrage geschreven.

Laat ik beginnen met een korte introductie van het begrip schuldhulpverlening. Zoals de naam reeds doet vermoeden betreft het hulpverlening voor personen met een problematische schuldsituatie. Door de vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren NVVK wordt een problematische schuldsituatie als volgt gedefinieerd:[3]

Journalisten winnen zaak tegen DPG

Op 1 november 2019 deed de kantonrechter van rechtbank Amsterdam uitspraak in de spraakmakende zaken van de heer Rogier tegen DPG (voorheen de Persgroep) en mevrouw Van Uem tegen DPG.[1] De NVJ spreekt over een historische uitspraak.[2] Deze zaken gingen over het recht op een billijke vergoeding van (foto)journalisten die als freelancer werken voor regionale media. In deze bijdrage zal ik eerst de wettelijke grondslag en vervolgens de overwegingen en beslissing van de rechter bespreken, daarna komen de meningen van de betrokken partijen aan bod en tot slot zal ik een korte samenvatting van de kwestie geven. Zie voor een uitgebreide beschrijving van het eerdere verloop van deze kwestie de bijdrage van de heer Nijkerk.[3]

De wettelijke grondslag voor de vorderingen van de journalisten is art. 25c Aw, een van de nieuwe artikelen uit de wet Auteurscontractenrecht 2015.[4] Het eerste lid van dit artikel luidt als volgt:

Cookies

Op 1 oktober 2019 heeft de het Europees Hof van Justitie arrest gewezen in een zaak over cookies.[1] De rechtsvraag die het Europees Hof van Justitie beantwoord in dit arrest is: ‘is sprake van daadwerkelijke toestemming (in de zin van artikel 2, sub f jo. artikel 5, lid 3, van richtlijn 2002/58/EG) [2] wanneer wordt toegestaan door middel van een vooraf aangevinkt selectievakje dat door de gebruiker moet worden uitgevinkt ingeval hij weigert zijn toestemming te verlenen?’ In andere woorden: heeft men een website rechtsgeldige toestemming gegeven voor het gebruik van cookies als de website het toestemmingsvakje bij voorbaat heeft aangevinkt? Ik zal nu eerst een korte samenvatting van het onderliggende geschil geven en vervolgens het antwoord op de rechtsvraag behandelen.

Een ongewoon boek over schietdrama's in de VS

Een keuze uit
Gepubliceerd: 30 oktober 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op twee zeer uiteenlopende boeken: 'American Origami' van Andres Gonzalez en 'Polar Bears' van Jochen Raiss.

Het is bepaald geen fotoboek van twaalf in een dozijn. Niet alleen vanwege het onderwerp, maar ook en vooral vanwege de manier waarop dat onderwerp in beeld is gebracht. En de vormgeving speelt daarbij een grote rol. Ik heb het over 'American Origami' van Andres Gonzalez – over zeven schietpartijen die afgelopen twee decennia plaats vonden op Amerikaanse scholen en universiteiten waarbij 119 doden vielen en 100 gewonden.
Op het eerste gezicht – dat is althans mijn ervaring – ziet het boek er niet aantrekkelijk uit: een tamelijk dik pak papier in een kartonnen kaft, bijeengehouden door nietjes. Het doet aan een dossiermap denken en dat is het in zekere zin ook wel, zo blijkt als je begint te bladeren.

Google is niet van plan om uitgevers te gaan betalen

Op 25 september 2019 verscheen een bericht van Richard Gingras (vicepresident News bij Google) op de blog van Google waarin hij namens Google aangaf dat zij niet van plan is om uitgevers te gaan betalen voor het tonen van content (in met name korte samenvattingen over die content genaamd snippets).[1] Google reageert middels dit bericht op de nieuwe richtlijn over auteursrechten waarover ik reeds enkele bijdragen voor dit magazine heb geschreven.[2] Op grond van artikel 15 van deze richtlijn (in het voorstel voor de richtlijn was dit artikel 11) moet Google in de toekomst een vergoeding gaan betalen aan uitgevers voor het gebruik van snippets.[3]

Overigens hebben de lidstaten van de Europese Unie (waaronder Nederland) nog tot 2021 om deze richtlijn implementeren. In beginsel kan men pas na implementatie (dat wil zeggen dat de richtlijn door de lidstaat wordt opgenomen in de wet) of na het verstrijken van de eerdergenoemde termijn een beroep doen op de rechten die uit de richtlijn volgen.

Art on Paper 2019 + vrijkaarten

Auteursmaatschappij Sofam roept haar aandeelhouders op aangifte te doen van werken.

SOFAM, de beheersmaatschappij van auteursrechten voor visuele kunstenaars in België en Art on Paper zijn verheugd om de SOFAM Prijs Beste Solo Tentoonstelling op Art on Paper 2019 voor te stellen. De laureaat wint 2000 euro en een SOFAM-lidmaatschap en zal op 24 oktober 2019 om 19u in BOZAR  aangekondigd worden.

We mogen 10 x 2 vrijkaarten weggeven voor de vernissage (ook geldig tijdens de beurs) voor Art on Paper, op 24 oktober vanaf 19u in BOZAR, Brussel.
De eerste 10 leden die een email sturen met in de titel het woord CALIPERS winnen de duotickets.
Voor meer informatie over de prijs die we dit jaar op Art on Paper uitreiken, en de tentoonstelling die we er organiseren: lees meer.

Aleksandra Chaushova, Calipers, 2019

Sofam, uitnodiging reprografie 2019

Auteursmaatschappij Sofam roept haar aandeelhouders op aangifte te doen van werken.

Elk jaar keren wij aan onze leden, de collectieve rechten uit: deze rechten zijn afkomstig uit de reprografie, de thuiskopie, kabel- en leenrechten, die wij als beheersmaatschappij collectief voor jullie hebben onderhandeld. Leden dienen elk jaar een aangifte van hun werken te doen: en zo ontvangt elk lid hun juiste deel. Het is met andere woorden van essentieel belang dat u elk jaar uw aangifte doet.

We nodigen u hierbij uit om uw werken die in 2019 (op papier) werden gepubliceerd aan te geven. Alle publicaties die bij SOFAM voor 30 juni 2020 worden aangegeven zullen tijdens het jaar 2020 worden vergoed.

De snelste en meest eenvoudige en snelste manier om uw werken aan te geven is via de website. U gaat naar www.sofam.be , en klikt op "online aangifte", waar u de publicaties kan invullen. Indien er vragen zijn, we zijn steeds bereikbaar voor assistentie. (tel: +32-2 726 98 00).

Herinnering aangifte van uw werken op digitale dragers

Vanaf dit jaar kan SOFAM ook de vergoeding voor de kopie voor privégebruik uitkeren met betrekking tot het gebruik van werken op digitale dragers, waaronder ook internet.

Om de werken te vergoeden die in 2019 op een digitale drager werden gepubliceerd, vragen we u om uw aangifte in te dienen voor 31 januari 2020!

U heeft recht op deze vergoeding voor digitale publicaties, zelfs al stond u uw auteursrechten af in een contract.

Vul voor 31 januari 2019 op dit formulier de publicatie van uw werken op een digitale drager in. Het gaat om een formulier in Excel, we vragen u om dit in te vullen op uw pc en het ons in hetzelfde formaat terug te zenden via e-mail, zo is het registreren van uw werken gemakkelijker.

WhatsApp-groep met contacten en de geheimhoudingsplicht: boete € 25.000?

Een commercieel medewerker verwisselt in september 2018 van werkgever. Hij heeft een nieuwe zakelijke smartphone gekregen en maakt daar een WhatsApp-groep op aan met contacten. Privé contacten zoals vriendin, familie en kennissen. Maar ook met contacten van oude ex-klanten met wie hij goed door een deur kon en met nieuwe collega’s, tenslotte maakt zijn slimme foon deel uit van zijn nieuwe leven en neemt hij een stuk van zijn oude leven mee. Maar daarmee begint nu de ellende.

Zijn ex-werkgever ontdekt dit en spreekt hem hierop juridisch aan omdat hij met het maken van deze WhatsApp-groep strijdig heeft gehandeld met zijn geheimhoudingsplicht. En stelt dat hij boete die daarop staat (25.000 Euro) moet betalen. Alsmede een schadevergoeding.

De arme werknemer stelt dat hij de geheimhoudingsplicht niet heeft geschonden, dat hij de groep per ongeluk heeft aangemaakt en bovendien ook weer direct heeft verwijderd.