Hyperlinken

Ingrijpende wijzigingen voor de auteursrechthebbende op komst (2)

De Europese richtlijn met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: richtlijn), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door het Europees Parlement.[1] Deze richtlijn zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit deze richtlijn zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst de richtlijn en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven. Hierbij zal ik met het oog op de leesbaarheid enkele delen uit mijn eerdere artikel over deze richtlijn herhalen.[2]

AG in GeenStijl Media – Sanoma; hyperlink is geen auteursrechtinbreuk

Nadat ik in 2012 en 2013 al columns schreef over de uitspraken inzake GeenStijl – Sanoma [1], waarbij onderwerp van geschil het plaatsen van een hyperlink was, die verwees naar de vindplaats van de Playboy foto’s van Britt Dekker, zijn er nu nieuwe ontwikkelingen in deze kwestie.

Geschiedenis

In 2012 oordeelde de Nederlandse rechter in eerste instantie dat het plaatsen van een hyperlink auteursrechtinbreuk opleverde. Door het plaatsen van een hyperlink werden de Playboy foto’s van Britt Dekker namelijk toegankelijk gemaakt.
Na dit vonnis in eerste aanleg belandde deze kwestie vervolgens nog bij het Hof en bij de Hoge Raad.
Het Hof oordeelde dat het plaatsen van hyperlinks in deze kwestie geen inbreuk maakte op de auteursrechten van Playboy. Wel vond het Hof het handelen van GeenStijl algemeen onrechtmatig jegens Playboy.

Prejudiciële vragen met betrekking tot hyperlinken

Op 3 april 2015 heeft de Hoge Raad in de zaak Geen Stijl vs Sanoma over de uitgelekte naaktfoto’s van Britt Dekker tussenarrest gewezen.
Deze zaak is om een aantal redenen interessant, maar vooral omdat de foto’s getoond werden door middel van een hyperlink. In eerdere jurisprudentie is steeds bevestigd dat het plaatsen van een hyperlink geen nieuwe openbaarmaking oplevert. De vraag die hier speelt is of dat ook het geval is wanneer het gaat om het gaan om onrechtmatige content. Dus, wanneer een hyperlink wordt geplaatst naar een artikel, film of foto’s die niet met toestemming van de rechthebbende op de bronwebsite is openbaar gemaakt is dat dan onrechtmatig?

De Hoge Raad maakt gebruik van de mogelijkheid om prejudiciële vragen voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie alvorens een eindarrest te wijzen.
Het betreft de volgende vragen:

BestWater en de Inline Link

Het Europese Hof heeft twee uitspraken gewezen (Svensson en BestWater) waaruit in veel media de conclusie wordt getrokken dat embedden, inline linken en framen niet inbreukmakend is. Deze conclusie is in mijn optiek veel te ongenuanceerd. Omdat het Europese Hof van Justitie zich enkel kan uitlaten over de feiten die aan haar zijn voorgelegd en nuances van deze uitspraken zich nog dienen uit te kristalliseren in de praktijk is onderstaande beschouwing wellicht wat meer juridisch van aard dan u gewend bent. Mocht u concrete vragen hebben over een eigen casus dan kunt u die uiteraard per e-mail aan mij stellen.

HyperLinken, framen en embedden: is linken naar auteursrechtelijk materiaal nu altijd toestaan?

Het Hof van Justitie (EU)[1] heeft 13 februari 2014 in een nu al spraakmakende zaak geoordeeld dat een hyperlink geen mededeling aan een nieuw publiek is en het plaatsen van een hyperlink niet inbreukmakend. Dit was echter niet het spraakmakende element in deze kwestie: het Hof lijkt namelijk te oordelen dat embedden zonder toestemming ook mag.

Een aantal Zweedse journalisten heeft Retriever Sverige AB aangesproken doordat zij schade menen te hebben geleden omdat op de website www.retriever-info.com aanklikbare links zijn geplaatst die doorverwijzen naar krantenartikelen waarop zij de auteursrechten hebben. Retriever is een zogenaamde aggregatiewebsite waarop nieuws uit verschillende media verzameld wordt en opnieuw beschikbaar wordt gesteld, door middel van het tonen van de kop en de eerste alinea’s. Ook zijn de artikelen geheel te lezen door op de hyperlinks te klikken. Men wordt dan doorverwezen naar de website van de betreffende krant (of ander medium).

Hyperlinken toegestaan; uitspraak van het Hof inzake GeenStijl – Playboy

Op 19 november 2013 is door het Amsterdamse Hof uitspraak gedaan in het Hoger Beroep inzake de hyperlinkkwestie tussen GeenStijl en Playboy. Al eerder hield ik u hierover op de hoogte.

De feiten; kort

GeenStijl plaatste een link naar Imageshack, een Australische website waar bestanden tussen gebruikers gedeeld kunnen worden. De link verwees naar een bestand met daarin de uitgelekte naaktfoto’s van Britt Dekker voor het kerstnummer van Playboy.
De vraag die in het geding was is of het plaatsen van een hyperlink een auteursrechtinbreuk oplevert, en of deze specifieke manier van linken van invloed is op de beoordeling van de rechtmatigheid van de gebruikte link.

De blote feiten over de hyperlinkzaak Playboy – GeenStijl

Medio september vorig jaar berichtte ik over de kwestie inzake Playboy – GeenStijl, waarbij GeenStijl een nieuwsbericht op haar website had geplaatst met daarbij een hyperlink naar de uitgelekte Playboy reportage van Britt Dekker. Op 7 oktober 2013 vond de hoger beroepzitting bij het Amsterdamse Hof plaats waarbij de discussie over de toelaatbaarheid van de door GeenStijl geplaatste hyperlinks werd vervolgd.

In september 2012 oordeelde de Amsterdamse rechtbank namelijk dat het plaatsen van de hyperlink op de website van GeenStijl aangemerkt kon worden als een auteursrechtinbreuk.

Tijdens de mondelinge behandeling op 7 oktober hebben beide partijen in deze kwestie hun standpunten bepleit.

Hyperlinke soep zorgt voor prejudiciële vragen

Wordt de hyperlinke soep niet zo heet gegeten als zij was opgediend? We zullen de antwoorden op de prejudiciële vragen van de Zweedse rechter hiervoor moeten afwachten.

De uitspraak van de Nederlandse rechter inzake Playboy-GeenStijl waar werd uitgemaakt dat het plaatsen van een hyperlink naar de Playboy-foto’s van Britt Dekker op de website van GeenStijl aangemerkt kon worden als een auteursrechtinbreuk, krijgt een Europees vervolg.

In Zweden hebben vier journalisten de zoekmachine Retriever aangesproken wegens inbreuk op hun auteursrechten.[1] Retriever verwijst haar betalende leden naar artikelen die door de journalisten zijn geschreven zonder de journalisten een vergoeding te betalen voor het beschikbaar stellen van de artikelen. Retriever ontvangt voor deze ‘service’ naast het abonnementsgeld ook een vergoeding voor ieder geconsulteerd artikel.
Retriever verweert zich met de stelling dat zij slechts een lijst met treffers en de bijbehorende links openbaar maakt, waarna de artikelen via een andere site worden geopend. Retriever ‘verwijst’ kort gezegd dus slechts naar de vindplaats van de artikelen.

Hyperlinke soep

Over de reikwijdte van het auteursrecht op het internet bestaat al lange tijd discussie. In (recente) rechtspraak over dit onderwerp is onder meer bepaald dat het plaatsen van een hyperlink naar inbreukmakende content op een andere website niet gezien kan worden als een openbaarmaking in de zin van de auteurswet, en dus geen auteursrechtinbreuk kan opleveren.[1]
In 2010 bepaalde het Hof in Den Haag in de uitspraak tussen FTD en Eyeworks dat FTD als aanbieder van de vindplaatsen van illegaal te downloaden films wel degelijk aangesproken kon worden wegens het ‘onrechtmatig en systematisch faciliteren’ van auteursrechtinbreuken. Hier was volgens de rechter geen sprake van een auteursrechtinbreuk sec, maar het faciliteren van inbreuken was ten opzichte van de rechthebbende wel onrechtmatig.[2]

Hyperlinken en embedden

Er is een groot verschil tussen ‘hyperlinken’ en ‘embedden’. Hyperlinken kan worden aangemerkt als een wegwijzer naar een andere website, terwijl bij het embedden berichten direct op de eigen website worden opgenomen.

Op 2 november 2011 heeft de rechter nogmaals bevestigd dat hyperlinken echt alleen gezien kan worden als ‘digitale bewegwijzering’. Omdat hier slechts sprake is van ‘verwijzing’, worden auteursrechtelijk beschermde werken niet opnieuw openbaar gemaakt en is er geen sprake van auteursrechtinbreuk. (Rb Den Haag, 2 november 2011, Real Networks – X, IEF 10433).

Hyperlinken verboden naar privé-foto’s leden Koninklijk Huis

De RVD heeft een mail rondgestuurd naar journalisten dat het verboden is om hyperlinken te plaatsen naar privé-foto’s van leden van het Koninklijk Huis. De uitleg van de RVD is m.i. opmerkelijk.

Tot nu toe is in de jurisprudentie het uitgangspunt geweest dat het hyperlinken naar artikelen en/of foto’s geen nieuwe openbaarmaking oplevert. Het plaatsen van een hyperlink, de URL waar het oorspronkelijke bericht of foto is geplaatst, moet gezien worden als een adresverwijzing. Bij het aanklikken van zo’n link wordt het artikel of foto ook getoond op de website waar deze oorspronkelijk is openbaar gemaakt en het artikel of foto gaat dan ook geen deel uitmaken van de website waar de hyperlink is geplaatst. Wel is het zo dat het plaatsen van andersoortige links, de zogenaamde embedded of inline links, over het algemeen als nieuwe openbaarmakingen worden beschouwd. De artikelen of foto’s die op die manier worden getoond, maken dan wel onderdeel uit van, althans worden getoond als onderdeel van, de website waar de links op staan. Een bezoeker ziet dan niet dat het artikel of de foto van een andere website afkomstig zou zijn.