Japan▼

“Ik ben het helemaal zat om als een pakezel met zware camera’s en objectieven rond te zeulen, geef mij maar lichtere apparatuur” zoals een geroutineerd persfotograaf tijdens Professional Imaging tegen mij verzuchtte. Hij is nu dus overgeschakeld op de ‘nieuwe’ apparatuur en aan de kwaliteit van zijn werk is dit niet af te zien. “Ik hoef mijn edele delen toch niet prominent buiten te hangen om mensen ‘professioneel’ te imponeren maar onderscheidt mij toch liever door mijn fotografie dan door technische herrie er omheen.”

Een van de grootste kranten van Japan, Nikkan Kogyo Shimbun, bracht een artikel met twee zeer interessante berichten voor fotografen die met Canon spiegelloze camera’s werken.

Ten eerste dat de Canon 1D X-level EOS R in 2021 wordt gelanceerd.

Ten tweede dat Canon werkt aan een soort 'converter' die een spiegelloze camera kan veranderen in een DSLR.

In 2016 organiseerde de internationaal befaamde Duitse uitgever/drukker Gerhard Steidl een fotoboekententoonstelling in Singapore. Bij gelegenheid daarvan werden Aziatische fotografen opgeroepen om een dummy in te sturen voor een wedstrijd die moest resulteren in de publicatie van het beste fotoboek. Het leverde echter zoveel interessant materiaal op dat Steidl liefst acht dummy's koos. De betreffende fotografen, afkomstig uit China, Japan, India, Zuid-Korea, de Filippijnen en Singapore, mochten naar de firma Steidl in Göttingen om hun boek te (laten) maken en zo het hele productieproces van dichtbij mee te maken.

Eén van hen was de Filippijnse freelancefotograaf Jake Verzosa (1979). Hij portretteerde tussen 2009 en 2013 oudere getatoeëerde vrouwen in zijn geboortestreek in het Noorden van de Filippijnen. Het tatoeëren betrof een uitstervende traditie. De symbolen van schoonheid, weelde en eer worden voortaan gezien als een 'ouderwets, barbaars stigma', aldus de fotograaf. Hij legde vast voordat het te laat was. 'The Last Tattooed Women of Kalinga' is de titel van zijn prachtig gedrukte, haast deftig vormgegeven fotoboek.

De Duitse uitgever/drukker Steidl behoort al vele jaren tot de meest productieve als het om fotoboeken gaat. Het zou me zelfs niet verbazen als hij nummer 1 was op het lijstje internationale fotoboekenuitgevers. Elke keer als er een nieuwe catalogus uitkomt – voor menigeen op zichzelf al verzamelwaardig – verbaast het me weer hoeveel nieuwe titels er bij komen. Voor een deel is dat overigens te danken aan diverse partijen – van uitgevers tot musea – waarmee Steidl samenwerkt. Bovendien verhuizen diverse titels al snel naar de afdeling 'previously announced', waar ze vervolgens niet zelden een tijdje blijven staan.

Voor deze aflevering heb ik gekozen voor twee totaal verschillende fotoboeken die Steidl recentelijk op de markt bracht. Het eerste betreft een zeer omvangrijk naslagwerk: 'The Japanese Photobook 1912-1990', samengesteld door Kaneko Ryuichi en Manfred Heiting. Zoals de titel al aangeeft komen hierin alleen Japanse fotoboeken aan de orde die gepubliceerd werden in de periode 1912-1990. Daarbij zijn inbegrepen boeken over Japan die elders werden uitgeven, bijvoorbeeld in Duitsland.

De 'klassieke' sensorconstructie gaat uit van vierkante veldjes waarin een lichtgevoelig elementje zit. Deze elementjes hebben geen vierkante vorm, dat is ook niet interessant, dat puntje, of het nu groot is of klein, is representatief voor de kleur van het vierkantje dat als 'pixel' wordt aangeduid.

Ruis en kleurvergrauwing

Iedere ouderwetse lithograaf kon je vertellen dat er kleurvergrauwing ontstaat bij een beeldopbouw met gelijke punten. Dit wordt door het Bayerpatroon in de hand gewerkt. Het effect is duidelijk zichtbaar wanneer je probeert het aantal zwarte stippen te tellen op de kruispunten van de illustratie hiernaast. (Alle afbeeldingen zijn te vergroten door aanklikken.)

In de zaal waar de persconferentie plaatsvond en waar tientallen fotografen, journalisten en museummedewerkers hun hals rekten om een glimp en enkele woorden van de klassieke experimentele meester op te vangen, zijn de wanden bedekt met metershoge afdrukken van contactsheets, voorzien van kaders, strepen en krachtige doorhalingen.
Ter decoratie van de persconferentie, dacht ik eerst. Om ons, de jongere generatie, te laten zien hoe dat vroeger ging, in dat tijdperk vóór de digitale fotografie: om niet meteen alles af te drukken, kiest de fotograaf op de contactsheets de beste opnamen.