Koning \ Koningin

Portret Koos Breukel geplagieerd in wedstrijd Mondriaan Fonds?

De voorgeschiedenis

Het ministerie van OCW gaf met de Rijksvoorlichtingsdienst het Mondriaan Fonds september 2013 de opdracht en het budget om de totstandkoming van drie tweedimensionale staatsieportretten te begeleiden. Het Mondriaan Fonds accepteerde deze opdracht graag aangezien het fonds zich het stimuleren van de ontwikkeling en de zichtbaarheid van hedendaagse beeldende kunst en cultureel erfgoed ten doel stelt.

Schetsontwerpen

Twaalf kunstenaars werden door de Mondriaan Fonds uitgenodigd om een schetsontwerp te maken voor een staatsieportret van Koning Willem Alexander. Omdat de koning niet beschikbaar was om te poseren werden de twaalf kunstenaars van bestaande foto’s voorzien, onder andere van Koos Breukel, waarvan de Rijksvoorlichtingsdienst de gebruiksrechten had verworven. Voor het schetsontwerp kregen de geselecteerden zes weken de tijd en een vergoeding van € 5.000.

Na beoordeling van de schetsontwerpen werden drie kunstenaars gekozen die ieder een staatsieportret mogen vervaardigen. De uiteindelijke bedoeling is dat de statieportretten straks komen te hangen bij ministeries, provincies, gemeenten en ambassades. Het honorarium inclusief gebruiksrechten voor de portretten worden hiertoe afgekocht voor € 75.000 per portret.

Studio Merkelbach

Aan het Amsterdamse Leidseplein staan de drie mooiste panden tegenover elkaar: Hotel Americain, de Stadsschouwburg en het Hirsch gebouw, bijgenaamd het ‘witte paleis’. Op de bovenverdieping van dat laatste huisde van 1913-1969 de luxe daglicht studio van Jacob Merkelbach.

Het zat in de familie. Jacob (1877-1942) begon in het familiebedrijf Merkelbach & Co aan de Nieuwendijk, onder de naam ‘Fransche Bazar’, die o.a. technisch speelgoed als toverlantaarns en stereokijkers verkocht. Winkels aan het Damrak en in de Kalverstraat volgden. Boven die aan de Nieuwendijk had Machiel Laddé, getrouwd met Jacobs oudere halfzuster, zijn fotostudio. Er zaten in die buurt veel meer portretfotografen en Laddé concurreerde op prijs.