Man Ray

Over fotokunst en twee Leica-pioniers

Een keuze uit
Gepubliceerd: 30 september 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'Fotografie wordt Kunst Photo-Secession in Holland 1890-1937' en 'Dr. Paul Wolff & Tritschler Light and Shadow – Photographs from 1920-1950'.

Tot en met 8 december 2019 loopt in het Fotomuseum Den Haag de tentoonstelling 'Fotografie wordt Kunst. Photo-secession in Holland 1890-1937'. Er verscheen een aardige catalogus met een essay van Maartje van den Heuvel, conservator fotografie bij de Bijzondere Collecties van Universitaire Bibliotheken Leiden.
Tentoonstelling en catalogus bevestigen opnieuw hoe rijk de fotocollectie van de Leidse universiteit is. Alle foto's, voornamelijk vintage prints, zijn afkomstig uit die collectie en staan in de catalogus zoveel mogelijk in het originele formaat afgebeeld.
Onder de vroegste kunstfotografen bevonden zich diverse kunstschilders. George Breitner is een voorbeeld, veel bekender dan de landschapsschilder Louis Apol van wie een paar prachtige foto's (onder meer van een vrouw in een besneeuwde bomenlaan) opgenomen zijn.

Foto's van een raadselachtige schoonheid

Een keuze uit
Gepubliceerd: 27 oktober 2017

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we onder de aandacht willen brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op enerzijds 'The Japanese Photobook 1912-1990', anderzijds 'Guy Bourdin Untouched'.

De Duitse uitgever/drukker Steidl behoort al vele jaren tot de meest productieve als het om fotoboeken gaat. Het zou me zelfs niet verbazen als hij nummer 1 was op het lijstje internationale fotoboekenuitgevers. Elke keer als er een nieuwe catalogus uitkomt – voor menigeen op zichzelf al verzamelwaardig – verbaast het me weer hoeveel nieuwe titels er bij komen. Voor een deel is dat overigens te danken aan diverse partijen – van uitgevers tot musea – waarmee Steidl samenwerkt. Bovendien verhuizen diverse titels al snel naar de afdeling 'previously announced', waar ze vervolgens niet zelden een tijdje blijven staan.

Voor deze aflevering heb ik gekozen voor twee totaal verschillende fotoboeken die Steidl recentelijk op de markt bracht. Het eerste betreft een zeer omvangrijk naslagwerk: 'The Japanese Photobook 1912-1990', samengesteld door Kaneko Ryuichi en Manfred Heiting. Zoals de titel al aangeeft komen hierin alleen Japanse fotoboeken aan de orde die gepubliceerd werden in de periode 1912-1990. Daarbij zijn inbegrepen boeken over Japan die elders werden uitgeven, bijvoorbeeld in Duitsland.

En het paradepaardje heet Lucien Clergue

Tot en met 21 september 2014 vindt de 45e editie van Les Rencontres d'Arles plaats. Het thema is 'Parade'.  En het paradepaardje heet Lucien Clergue, de geestelijke vader van dit wereldberoemde fotofestival.

Les Rencontres d'Arles wordt wel eens 'de moeder van alle fotofestivals' genoemd.  Ik ga er altijd graag heen. Zeker als je toch al vakantie viert in Zuid-Frankrijk is het prima te combineren met een paar dagen 'Arles'. Wat Les Rencontres anders maakt dan de andere fotofestivals die ik ooit bezocht heb is de enorme omvang van het aanbod. Dit jaar stonden niet minder dan 50 exposities op het programma - naast tal van lezingen, workshops, portfoliobesprekingen, fotoboekprijzen en educatieve activiteiten. En dan hebben we het nog niet over de Voies Off - tientallen kleinere exposities van minder bekende fotografen verspreid over de hele stad.

Tastbare beelden en fotografische beelden

Om een beeldhouwwerk kun je heen lopen en er van alle kanten naar kijken, maar op een foto zien we alleen het beeld dat de fotograaf bepaalde. Vergelijk op de tentoonstelling Brancusi, Rosso, Man Ray ‒ Framing Sculpture [1]  de beelden met de foto’s: een nieuwe manier van kijken naar sculpturen, via de fotografie van de beeldhouwers zelf.

Aan het begin van de vorige eeuw werkten in Parijs drie beeldhouwers die niet alleen ruimtelijke beelden maakten, maar ook fotografische beelden. De Italiaan Medardo Rosso was eind negentiende eeuw naar Parijs gekomen, Constantin Brancusi kwam daar in 1904 lopend vanuit Roemenië aan, en de Amerikaanse kunstenaar Man Ray, later vooral beroemd als fotograaf, reisde in 1921 naar de Franse hoofdstad, toen het levendige hart van de kunstwereld. Museum Boijmans Van Beuningen toont nu “Brancusi, Rosso, Man Ray ‒ Framing Sculpture”, een schitterende tentoonstelling waar de beelden en fotografie van deze drie kunstenaars voor het eerst naast elkaar kunnen worden vergeleken.