Nick Ùt

Met een camera als wapen

Een keuze uit
Gepubliceerd: 22 november 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op Duizend ogen van oorlogsfotografe Marielle van Uitert.

Terwijl op een houten tafel mijn been wordt verbonden door een paar studenten, maak ik op mijn rug een paar foto's van de kliniek. Ik ben in shock en kan deze werkelijkheid alleen nog door een lens benaderen, zo lijkt het.

Dit schrijft Marielle van Uitert (Kerkdriel, 1973) in haar nieuwe fotoboek Duizend ogen over een ingrijpende gebeurtenis die haar overkwam in Syrië, november 2012. De in Vught woonachtige oorlogsfotografe werd toen niet alleen kort ontvoerd, samen met haar schrijvende collega Irene de Zwaan, maar raakte drie dagen later gewond bij een mortieraanval tijdens een anti-Assad demonstratie. Kort erna lukte het beide journalistes de Syrische hel te ontvluchten via Turkije en veilig huiswaarts te keren.

Foto Vietnamees napalmmeisje door Facebook van site verwijderd

Bekroonde nieuwsfoto van Nick Ut als porno afgedaan

Volgens de hoofdredacteur van de leidende krant van Noorwegen, Aftenposten, gaat Facebook te ver in censuur. Naar aanleiding hier van publiceerde hoofdredacteur Espen Egil Hansen op 9 september 2016 op de voorpagina een open brief, die hij richtte aan de oprichter van Facebook Mark Zuckerberg. Hansen stelt hier in dat gaat Facebook te ver gaat met het bepalen van de inhoud.

Aftenposten bracht een artikel met de beroemde foto ook op haar Facebookpagina. Hierin werd beschreven dat de Noorse auteur Tom Egeland enige weken daarvoor zeven beroemde oorlogsfoto’s publiceerde op Facebook. Eén van die foto’s was het 9-jarige ‘Napalmmeisje’ Kim Phúc’. Fotograaf Nick Ut maakte deze foto na een Zuid-Vietnamees bombardement met napalm. Hierop zit men hoe bewoners van het dorp Trang Bang wegvluchtten voor luchtaanval. Direct na het maken va de foto ontfermde Nick zich over het kind en zorgde dat zij in een ziekenhuis terecht kwam. De foto bleek goed voor onder meer de gerenommeerde Pulitzer Prijs. Nick Uthoudt overigens nog steeds contact met het slachtoffer.

Bij Facebook, waar kennelijk ieder cultureel en historisch besef ontbreekt, tenzij het over geld gaat, werd de foto meteen van Egelands pagina gehaald: ‘Naakt mag niet’. Tom Egeland werd ook meteen de toegang tot Facebook ontzegd.

Marielle van Uitert

Terug uit Kiev, het Maydan plein

Een gezellig huis in Vught. ‘Je wilt zeker koffie’. Er is sinds kort weer een hond, omdat aan hondenlevens nu eenmaal een eind komt en het leven gewoon doorgaat. Een mooie Duitse herder uit Bosnië. Denver komt uit een asiel, het dier was zo mishandeld dat er enkele operaties aan te pas kwamen om hem op te lappen, kapotte gewrichten, verwondingen. “Hij is er nu al veel beter aan toe. Maar nog steeds bang, ik pakte in het bos een stok om te spelen en het beest kromp ineen. En hij is zo ongelooflijk lief, dat mensen zo’n dier zoiets aan kunnen doen. Ik ben echt verliefd op ‘m.” Even een stilte. “Je weet dat ik iets heb met underdogs.” Uit Marielles mond een statement, een betere bazin had Denver niet kunnen treffen.

Kerkdriel, toerisme en een ommezwaai

Het leven van Marielle van Uitert begon in 1973 in Kerkdriel. In Breda studeerde zij aan de Hogeschool voor Toerisme en Verkeer waarna zij onder andere werkte als reisleidster. “Het was een voordeel dat ik veel talen beheers, Frans, Spaans, Duits, Engels en wat rugzak-Russisch. De journalistiek begon bij mij met een artikeltje en een kiekje.”

Marielle werkte hier na onder andere voor BN / De Stem als freelance correspondente en als duikinstructrice. Op haar reizen fotografeerde zij. Omdat fotografie natuurlijk ook techniek is besloot Marielle de vakopleiding fotografie in Boxtel te gaan volgen, waar zij ook docent Jan Kok trof, die haar leerde hoe je een beeldverhaal maakt. In 2008 studeerde zij met uitstekend resultaat af.

“De foto uit Vietnam van het huilend wegvluchtende, door napalm verbrande meisje Kim Phuc van de AP fotograaf Nick Ut kwam keihard binnen. Ik denk dat ik toen ineens wist dat ik écht wilde fotograferen, ik wilde in oorlogsgebieden gaan werken en laten zien wat er op de wereld aan waanzin is.”