Schirmer\Mosel Verlag

Vivian Maier blijft verrassen, óók in kleur

Een keuze uit
Gepubliceerd: 25 januari 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'Vivian Maier – Die Farbphotographien'.

Het is en blijft een ongelooflijk verhaal. Het verhaal van Vivian Maier (1926-2009), een Amerikaanse nanny (zeg maar kinderoppas) die tientallen jaren op de straten van New York en – vooral – Chicago en omgeving fotografeerde zonder dat iemand, uitzonderingen daargelaten, daar ooit iets van terugzag. Een zeer eigenzinnige alleenstaande vrouw die op het einde van haar leven in de problemen kwam, de huur niet meer betaalde van de opslagruimte waar ze haar gigantisch archief - bestaande uit meer dan 100.000 foto's, negatieven, dia's films en onontwikkelde filmrolletjes - opgeslagen had. En hoe die enorme verzameling, omdat ze niet reageerde op aanmaningen, voor een paar honderd dollar in handen kwam van een veilingmeester die het materiaal in drie parten verdeelde en verkocht aan drie verzamelaars. Dat was in 2007. Het grootste deel kwam in handen van zekere John Maloof. Hij probeerde in contact te komen met de voor hem onbekende fotografe die toen nog leefde maar slaagde daar niet in. Pas nadat hij in het voorjaar van 2009 haar overlijdensbericht in de krant had gelezen, begon hij een aantal foto's op internet te zetten om ze weer door te verkopen.

'Het is alsof ik in de foto's ben'

Een keuze uit
Gepubliceerd: 28 november 2017

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op enerzijds 'As it may be' van Bieke Depoorter, anderzijds het eerste deel van het driedelige naslagwerk 'Die große Geschichte der Photographie. Die Anfänge 1840 bis 1920'.

In 2011 debuteerde de jonge Belgische fotografe Bieke Depoorter (1986) met een opmerkelijk boek, getiteld 'Ou Menya'. Het was een soort beeldverslag van een reis door Rusland. Wat direct opviel aan veel foto's was niet alleen het schilderachtige karakter ervan maar ook en vooral de nabijheid van de mensen die zij portretteerde.
Dat laatste had alles te maken met de bijzondere methode waarmee de fotografe te werk was gegaan. Alvorens op reis te gaan had zij namelijk een briefje laten maken waarin ze in het Russisch vertelde dat ze op zoek was naar een slaapgelegenheid bij mensen thuis en bij hen ook foto's wilde maken. De fotografe reisde vervolgens met de trein door Rusland en in vrijwel elke stad waar ze uitstapte gebruikte ze het briefje dat goed bleek te werken.

Grote namen uit de Amerikaanse fotografie

Een keuze uit
Gepubliceerd: 30 augustus 2017

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op twee boeken die uitgegeven werden door Schirmer/Mosel Verlag: Centennial van Irving Penn en Arbus, Friedlander, Winogrand – New Documents 1967.

John Szarkowski leidde meer dan dertig jaar lang het 'Department of Photography' van het Museum of Modern Art in New York, het eerste museum ter wereld met zo'n fotografie-afdeling, opgericht in 1940. Hij is de auteur van diverse belangrijke boeken, waaronder The Photographer's Eye en het vierdelige The Work of Atget (samen met Maria Morris Hambourg) en stelde verschillende spraakmakende tentoonstellingen samen. Een van de meest invloedrijke was de tentoonstelling die hij in 1967 in het MoMA organiseerde onder de titel 'New Documents'.

In deze expositie bracht Szarkowski drie Amerikaanse fotografen samen die op dat moment nog niet zo bekend waren maar inmiddels tot de grote namen van de internationale fotografie worden gerekend: Diane Arbus (1923-1971), Garry Winogrand (1928-1984) en Lee Friedlander (1934). (Laatstgenoemde, de enige van het drietal die nog leeft, timmert als tachtiger overigens nog steeds flink aan de weg). De drie werden gepresenteerd als belangrijke vertegenwoordigers van een nieuwe generatie documentaire fotografen.

Een triest levenseinde in West-Vlaanderen

Een keuze uit
Gepubliceerd: 1 november 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op (un)expected van de Belgische fotograaf Peter Dekens.

Een huis met geblindeerde ramen. Een lege straat op een regenachtige ochtend. Wederom een huis zonder teken van leven – met links een Engelse tekst. Vertaald zou die kunnen luiden: West-Vlaanderen heeft een van de hoogste zelfmoord-percentages van Europa, anderhalf keer het Europese gemiddelde. Elke maand plegen twintig mensen zelfmoord in deze regio.
Zo begint het fotoboek (un)expected van de hand van Peter Dekens. De titel lijkt ingegeven door het feit dat zelfmoorden nu eens volkomen onverwachts plaatsvinden, dan weer haast voorspelbaar. Het cahier-achtig boek bestaat op de eerste plaats uit een doorlopend beeldverhaal van straten en huizen, vermoedelijk gefotografeerd in West-Vlaanderen, de geboortestreek van Dekens. Dat beeldverhaal  –  in zwart-wit – wordt vier maal onderbroken door kleinere katernen in kleur. Elk katern vertelt een ander zelfmoordverhaal, bestaande uit een korte tekst en foto's.

'Mijn muze, mijn inspiratie en mijn kwelgeest'

Een keuze uit
Gepubliceerd: 30 maart 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op Sharon van Leon Borensztein.

De Amerikaanse fotojournalist Leon Borensztein had eigenlijk nooit kinderen willen hebben. Toch, zoals dat vaker gaat, was hij blij toen zijn vrouw in verwachting was. En toen het kind, een meisje, lichamelijk en verstandelijk beperkt bleek, werd Sharon zoals ze ging heten met alle liefde en zorg omgeven. Dat zie je ook aan de foto's die Borensztein van zijn dochter sinds haar geboorte in 1985 maakte en waarvan een selectie opgenomen werd in een bijzonder fotoboek, gepubliceerd door Kehrer Verlag.

Het is een soort dagboek in foto's en korte teksten dat enerzijds prachtig laten zien hoe het kleine meisje opgroeit tot een volwassen vrouw en anderzijds hoe zwaar die afgelopen dertig jaren waren. Extra zwaar voor de fotograaf sinds zijn vrouw hem verliet en hij er alleen voor kwam te staan. Aan het einde van het boek is een (ingekorte) brief opgenomen die Borensztein aan familie en vrienden schreef. Daarin vertelt hij, eindelijk een goed onderkomen voor Sharon te hebben gevonden in een medische instelling. Tevens vraagt hij begrip voor deze ingrijpende beslissing: omwille van zijn eigen leven en gezondheid kon hij niet langer in zijn eentje voor haar zorgen.

Vergankelijkheid en troost in Ierland

Een keuze uit
Gepubliceerd: 25 februari 2016

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op Beyond Maps and Atlases van Bertien van Manen.

Bertien van Manen zou je een mensenfotograaf kunnen noemen: in haar fotoboeken gaat het altijd om mensen, vooral om mensen die zij tijdens haar reizen ontmoet. Nog altijd het mooiste voorbeeld vind ik A hundred summers, a hundred winters (1994) over haar Russische ontmoetingen.

Haar nieuwste boek Beyond Maps and Atlases is een ander verhaal. Zeker, er komen ook wel mensen in voor, maar overheersend is toch de natuur, preciezer gezegd: landschap en natuur in Ierland. Na het overlijden van haar man maakte de fotografe tussen 2013 en 2015 verschillende reizen in Ierland. Met dat - overigens niet vermelde - gegeven in je achterhoofd ga je anders naar de foto's in het boek kijken, denk ik. Sterfelijkheid en vergankelijkheid zijn niet ver weg op veel foto's, of het nu gaat om de schedel van een rund, een spookachtig in de duisternis opdoemend Christusbeeld of een weemoedig stemmende blik op de eindeloze oceaan. Onvermijdelijk denk je aan verwerken en rouw.

Elk portret van Anton Corbijn is een ontmoeting

Recensie
Gepubliceerd: 1 mei 2015

Anton Corbijn neemt een aparte plaats in binnen de Nederlandse fotografie. En als eigenzinnig fotograaf van popmuzikanten hoort hij ook al vele jaren tot de absolute wereldtop. Zijn 60ste verjaardag is aangegrepen voor een grote overzichtstentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum waar tot en met 21 juni onder de titel Hollands Deep werk van de afgelopen vier decennia te zien is.

De kloeke catalogus die bij gelegenheid daarvan werd uitgebracht door Schirmer/Mosel geeft een mooie selectie te zien. Onwillekeurig dringt zich de vergelijking op met famouz, Corbijns bejubelde eerste fotoboek waarmee hij in 1989 internationaal naam maakte. Prachtig alleen al hoe dat boek opent met een woest abstract portret dat Don Van Vliet alias Captain Beefheart met oliekrijt van Corbijn maakte. Natuurlijk, Corbijns grandioze fotoportret van de Captain in de Mojavewoestijn is ook opgenomen in Hollands Deep maar anders dan in famouz krijgt hij geen mooie witte lege bladzijde naast zich maar - veel minder aansprekend - het portret van een andere artiest, Joe Cocker, in Scheveningen, 1979.