Nedernigeriaanse perskaart noopt tot dineren

door: Jurriaan Nijkerk

Jurriaan Nijkerk. Is ruim vijfendertig jaar fotograaf. Hij werkte o.a. voor Philips, Gasunie en Witteveen + Bos raadgevend ingenieurs. Voor het NOB 'deed' hij (pop)concerten en theaterfotografie. Twee maal werd het team, waarvan hij deel uitmaakte, genomineerd voor de Nationale Coiffure Award. Hij was bestuurslid bij BFN en SVFN en had zitting in de examencommissie van de Nederlandse Fotovakschool.
Vanaf het eerste nummer van het vakblad DeFOTOgraaf leverde hij redactionele bijdragen en hij was ruim een decennium hoofdredacteur. 'Bij mijn aantreden was het doel een nieuwe opzet neer te zetten voor DeFOTOgraaf: een blad dat over fotografen en fotografie moest gaan. De opzet was ook internationaal, ik had mij ten doel gesteld België en Nederland te bestrijken, dat is ook gelukt. Het nummer van augustus 2010 was mijn laatste nummer, het werd weer eens tijd voor iets anders.'
www.jurnijkerk.com.
Stuur Jurriaan een e-mail.

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen.

Klik hier voor meer informatie
of om het boekje te bestellen.

Na onlangs de vacature te hebben gehad waar de fotograaf aan werk kon komen door via een 0900 nummer (€ 1.40 per gesprek) te reageren en dan een antwoordapparaat aan de lijn kreeg is er een nieuwe Nedernigeriaan opgestaan. Enkele fotografen werden verrast met een mail waarin een ‘officiële’ perskaart werd aangeboden. Er waren verschillende tariefstellingen. De 'instantie' die deze 'nieuwe' kaart uitgeeft hanteerde dan ook diverse prijzen voor deze kaarten, van € 50 tot € 85. Onbekend is of dat inclusief dan wel exclusief BTW zou zijn, het vermoeden lijkt gewettigd dat de aanbieder 'zichzelf vrij heeft gesteld' van afdracht van BTW.

Kortom, wanneer je beseft dat er in Nederland toch wel een paar duizend fotografen rondlopen die graag zonder aan de geldende criteria te voldoen aan een 'perskaart' willen komen is dit leuk cashen. Dat de kaart geen enkele erkenning heeft en dus niet meer waarde heeft dan de grondstoffen, papier met inkt er op, lijkt evident.

Hoe is het officieel geregeld?

Buiten de kaarten om die door fotografenorganisaties aan leden worden verstrekt om aan te geven dat zij beroepsfotograaf zijn of door sommige uitgevers, zodat journalisten zich kunnen legitimeren, zijn er twee officiële perskaarten. Deze worden, in tegenstelling tot de hierboven vermelde kaarten, als officieel gezien en zijn als zodanig erkend.

1. De NVJ/IFJ perskaart

De eerste kaart is de NVJ perskaart, die door deze organisatie wordt uitgegeven in samenwerking met en op gezag van de Internationale Federatie van Journalisten (IFJ). De kaart wordt dan ook in binnen- en buitenland erkend. De aanvrager moet minimaal drie maanden lid zijn van NVJ/NVF. Er zijn verschillende uitvoeringen, nationaal en internationaal.

2. De Politieperskaart (PPK)

De tweede kaart is de kaart die wordt uitgegeven door de Stichting Landelijke Politieperskaart. Hiermee kunnen (foto)journalisten in het merendeel van de gevallen door politieafzettingen komen wanneer dit voor de verslaggeving noodzakelijk is. Dus toegang hebben tot calamiteiten en plaatsen van misdrijven. In geval van een 'plaats delict' van een misdrijf worden er twee ringen ingesteld. De eerste ring (de binnenste) mag niet worden betreden door anderen dan onderzoekers, de tweede ring mag dan alléén worden betreden met de zogenaamde 'rellenkaart'.

De Stichting Landelijke Politieperskaart is een initiatief van het Overlegorgaan Justitie-Politie-Pers en vier Nederlandse journalistenorganisaties: de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten, de Buitenlandse Persvereniging en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren. Met haar politieperskaart (PPK) kunnen (foto)journalisten toegang krijgen tot incidenten als ongevallen en branden. Bij de kaart hoort een zogeheten calamiteitenhesje en de beroemde rellenkaart. Deze kaart kan omgehangen worden zodat bij rellen, ontruimingen en dergelijke direct duidelijk is wie bij de pers hoort en wie alleen maar wat nieuwsgierig rondloopt.

De praktische verzorging van de uitgifte wordt sinds enige tijd gedaan door de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ). De kaart (tweejarig) kost € 62,50 exclusief BTW. Verdere informatie en het doel van de kaart vindt u hier: https://www.nvj.nl/themas/politie-en-pers/politieperskaart/aanvragen-politieperskaart.

Iedere fotograaf wil toch bij de pers horen?

Er zijn fotografen die niet beroepsmatig bezig zijn met fotojournalistiek. Met een achtergrond als 'sportfotograaf'of amateur. Mensen die het als frustrerend ervaren dat bij (pop)concerten of manifestaties de deuren niet wagenwijd voor hen worden geopend wanneer ze een camera om de nek hebben hangen. Dat is een grote doelgroep.

Omdat 'iedereen het democratisch recht heeft bij de pers te horen', en wellicht ook omdat bankrekeningen gevuld beter aanvoelen dan leeg, verscheen er bij enkele fotografen plotseling een mailing die verwees naar een obscuur aandoende website. Op de website kon een 'Perskaart' worden besteld, die toegang zou geven tot van alles, van Madurodam tot een vliegramp, bij wijze van spreken.

Pershesje

Bij de perskaart kreeg de besteller tijdelijk het felgele pershesje, met als opdruk 'PERS', dat voor het luttele bedrag van 18,95 in de 'perswebshop' verkrijgbaar zou zijn geheel gratis. Er was wel een disclaimer: "tekst en kleur kunnen afwijken." Dat is nu écht humor. Krijg je een doorzichtig hesje met spaties thuisgezonden...

Binnen de perswereld ontstond er direct beroering, op Linkedin in Fotografen Ondernemen werd driftig geschreven, verontruste persfotografen seinden de NVJ in. Hiervan moeten de 'organisatoren 'lucht hebben gekregen', de website perskaarten.nl verdween binnen een halve dag uit de lucht, er bleef alleen een cryptische mededeling over: 'Voor informatie: [email protected]'

Klaagzang, de ‘winnende media’

Inmiddels is er op de site van PK een Calimero-achtig jengelende klaagzang verschenen:

Geen enkele organisatie heeft het alleenrecht op perskaarten uitgeven. Er is in een vrij land geen enkele wet die perskaarten uitgeven kan verbieden. Scheiding van pers en staat. In Nederland worden dan ook tientallen verschillende kaarten uitgegeven door verschillende organisaties Wij richten ons op startende journalisten die vaak afgewezen werden bij andere organisaties simpelweg omdat ze starters waren.

Nadat er een stormvloed van veelal negatieve reacties en bedreigingen binnenkwam, is er een verschil van mening in het bestuur ontstaan. Daarom stoppen wij per direct, maar gelukkig zijn er ook nog andere kleine organisaties die het opnemen voor de belangen van startende journalisten.

Tot slot, men zei dat er verwarring kon optreden bij instanties, dat is feitelijk onjuist omdat onze kaart een ander (A6) formaat had en ook qua layout, kleur en indeling volledig afweek.
Bovendien zijn er al diverse soorten perskaarten.
De enige verwarring die heerst zit bij de oude media, die denkt dat zij het alleenrecht hebben,en dat een startende journalist geen journalist is. Sociale media en burger journalistiek hebben de toekomst.

Vandaag wint zij, de oude media.

Klap op de vuurpijl, er kan op de site online op de tekst worden gereageerd… perskaarten.nl.

Onderzoekje

Wanneer wij bedenken dat een dergelijke ‘perskaart’ direct gebruikt kan worden en er geen verificatie van de gebruiker of ander toezicht plaats vindt kennen wij direct de waarde die er aan kan worden toegekend. Bovendien is het mogelijk de perskaart te ontvangen op een gefingeerde naam, ideaal voor inbrekers die 'voor persfoto's' ergens binnen zouden kunnen dringen om het tafelzilver te 'leasen'.

PhotoNmagazine.eu is nauw gerelateerd aan het internet, dit kent voor ons weinig geheimen. Wij gingen dus op onderzoek uit, het ‘bestuur’ van de ‘perskaartenorganisatie’ intrigeerde ons mateloos. Via de zogenaamde whois databases zijn de spelers achter een website veelal gemakkelijk te achterhalen. Maar wat bleek: op een of andere wijze, waarschijnlijk op het randje van legaal, is alles vrijwel geheel anoniem gehouden.

Volgens de whois databases:
registrar: TransIp te Leiden
organisatie/ISP: Denkers-ict BV te Deventer

En als houder van de website staat een zekere PK te boek. Waarschijnlijk een afkorting van, hoe kan het anders, PersKaart.
Alles glashelder dus.

Etentje tot slot

Wij kwamen hier dus niet mee verder. Natuurlijk zou je via de betalingsgegevens kunnen achterhalen wie er achter het fenomeen PK zit. Door simpelweg te betalen. En dat is een dilemma, maar je kunt ook ons advies volgen en gewoon lekker zélf gaan dineren van de centen...