In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op het fotoboek 'Platteland' van de Belgische fotograaf Simon Vansteenwinckel.
Er bestaan talloze Belgen. Dat van Vansteenwinckel is op de eerste plaats zwart-wit omdat hij in zwart-wit fotografeert. Daarnaast is het een België waar regelmatig eerder de donkere dan de lichte kanten van het leven te zien zijn, en waar het eerder avond of nacht is dan overdag. Bovendien houdt de fotograaf er kennelijk van zijn al of niet grofkorrelige taferelen extra donker af te drukken. Wat vaak vervreemdend of mysterieus werkt.
Het is het België van het grauwe industriegebied van Charleroi, van naargeestige, haast dreigend ogende flatgebouwen aan de kust bij Oostende, van griezelig gemaskerde carnavalsvierders in Wallonië, van brave huisvaders en huismoeders die in hun vrije tijd graag Cowboy of Indiaan spelen, van deelnemers aan een soort Heksensabbat, van allerlei evenementen, seksclubs en ander nachtelijk vertier – maar ook van mensen die in hun eentje over straat lopen of afdalen in een metrostation.
Onze Lieve Vrouw •
Bij de samenstelling van het boek is soms heel duidelijk gekeken naar tegenstellingen. Zo staat een foto van een kruisbeeld naast de foto van een soort kruis met touwen dat aan SM-activiteiten doet denken, terwijl verderop Onze Lieve Vrouw op de tegenover liggende bladzijde gezelschap heeft gekregen van een vrouw in een strak korset met ontblote borsten.
Maar ook slaagt Vansteenwinckel erin taferelen vast te leggen die uit een droom of film afkomstig lijken te zijn. Zo is daar de vreemde figuur in een bos wiens hoofd schuilgaat achter een hertenschedel. Of een in de duisternis oplichtende mens die in een net verstrikt lijkt geraakt. De enige informatie die bij laatstgenoemde foto staat, luidt 'Bruxelles, 2017'. Zoals ook bij andere foto's alleen locatie en jaartal vermeld worden. Maar goed ook, want deze foto's – gemaakt in de periode 2008-2018 - hebben geen nadere uitleg nodig, zijn zelf het verhaal. Brussel is overigens de meest voorkomende locatie. Wat best opmerkelijk is voor een boek met de titel 'Platteland'. Zou het iets te maken kunnen hebben met het platte vermaak dat Vansteenwinckel hier en daar vast heeft weten te leggen?
Dreigende wolken •
Mooi is de foto van een droevig uit zijn ogen kijkende (vecht?)hond achter een raam waarop een poster hangt met de tekst 'Huis te koop'. Dat zal moeilijk worden denk je als je leest dat de locatie Doel is, het lange tijd ten dode opgeschreven stadje tussen Zeeuws-Vlaanderen en de Antwerpse haven. Ook de foto van een huisdeur met daarop een hart geschilderd en het woord 'FUCK' is daar gemaakt.
Na een laatste blik op twee vrijwel naakte vrouwen in een of andere club, komen we aan het einde van het boek in een rustiger, soms poëtische sfeer. Met foto's van onder meer picknickende mensen op een zonnige dag en van een kind met vlindervleugels dat wegloopt in de sneeuw. Maar de België-reis van Vansteenwinckel eindigt op de laatste bladzijde met een zeelandschap dat minder vrolijk stemt, een grauwe zee onder dreigend donkere wolken.
'Platteland' is een apart boek dat tevens nieuwsgierig maakt naar ander werk van de Belgische fotograaf.
Simon Vansteenwinckel: Platteland. Hugues Henry e.a. (t). Éditions Home Frit' Home, ISBN 978-2-9601389-6-2. Oplage 500 ex. Prijs € 33,-.
Verder verschenen onder meer •
Elspeth Diederix: When Red Disappears. Philip Ball (t). Vormgeving Hans Gremmen. Fw:Books. ISBN 978-94-90119-77-5. Prijs € 35,-.
Maja Daniels: Elf Dalia. MACK. ISBN 978-1-912339-37-2. Prijs € 35,-.
Diverse fotografen: This Place. Matt Bregan e.a. (t). Hatje Cantz. ISBN 978-3-7757-4616-8, Prijs € 48,-.
Anna Katharina Zeitler: If you can dream it, you can do it. Bill Kouwenhoven e.a. (t). Kehrer. ISBN 978-3-86828-912-1. Prijs € 29,90.
Alegra Ally: New Path -A Window on Nenets Life. Schilt Publishing. ISBN 978-90-5330-927-8. Prijs € 45,-.
