Wessel Sijl fotografeert al sinds zijn tienerjaren. Voortvloeiend uit de lange periode van analoge fotografie, is zwart-wit zijn grote liefde. Na zijn overstap naar de digitale fotowereld fotografeert hij ook toenemend in kleur. Zijn favoriete thema’s: landschap, stadsimpressies, urban photography en interieurs. Vrij snel na de overstap naar digitale fotografie maakte Wessel kennis met het GNU Public Licenseprogramma GIMP (GNU Image Manipulation Program).
Public license programma's, zoals ook Open Office en Libre Office, worden wereldwijd door programmeurs en grote bedrijven in samenwerking opgezet, de broncodes zijn vrij. Ook overheden schakelen over op deze programmatuur, niet zozeer omdat het niets kost, maar ook om niet afhankelijk te zijn van een leverancier, om met open standaards te kunnen werken.
Wessel schakelde om op GIMP, niet alleen omdat het een goed, veelzijdig en tegelijkertijd kostenloos grafisch programma is, maar ook omdat hij gefascineerd is door wat een wereldomvattende groep van enthousiaste en kundige vrijwilligers kan realiseren. GIMP is al zo'n tien jaar het standaard programma van Wessel. In kringen van gebruikers wordt hij beschouwd als een autoriteit. Hij geeft veel trainingen en doet workshops, voor beginners en gevorderden. Zijn kennis en ervaring deelt hij, geheel in de sfeer van het Public License principe, dan ook graag met andere fotografen.
Stuur Wessel een e-mail.
Menig fotograaf ervaart een foto pas als echt wanneer deze een fraaie druk in handen heeft. De echte fine-art print geeft de finishing touch aan de opname. De bottleneck bij inkt is het kostenplaatje van de inktcartridges. Printerinkt wordt niet ten onrechte vaak omschreven als vloeibaar goud. Fotografen die veel moeten printen, zoeken regelmatig naar voordeliger en toch goede alternatieven.
Bij inkjetdruk gaat het in de regel om gepigmenteerde inkt. De zoektocht naar goede alternatieve inkten is een uitdaging. Juist voor fotoprinters, in de regel een kostbare investering, verlangt de fotograaf goed materiaal; zowel de inkt als ook de supply systemen. En niet in de laatste plaats moet de fotoprint er perfect uit zien, want daar gaat het immers om. Inkt en supply systemen betrekken uit een ver land, is een optie, maar menig vakman betrekt zijn producten liever uit eigen land om de lijnen korter te houden.
Al enige tijd is het in Tilburg gevestigde Smart Ink actief op de markt. Smart Ink levert gepigmenteerde inkt en doordachte supply systemen voor redelijke prijzen. De producten zijn leverbaar voor diverse merken en typen printers. Op de website van Smart Ink kan men vaststellen wat er voor een specifieke printer beschikbaar is. Overigens levert Smart Ink behalve pigmentinkten ook andere typen inkt, zoals dye inkten en sublimatie inkten
Smart Ink levert behalve inkt ook supply systemen: hervulbare cartridges, en een CISS (continue ink supply system). Een CISS is uiteraard alleen in te zetten voor printers die daarvoor geschikt zijn. Op de website van Smart Ink is er te zien of zo'n systeem voor je printer leverbaar is. Als een CISS niet mogelijk is en wanneer het om zeer kleine printvolumes gaat, dan biedt Smart Ink hervulbare cartridges.
Menig zelf printende fotograaf zal bekend zijn met een CISS; een systeem, waar de inkt wordt betrokken uit containers die met slangen zijn verbonden met units die zich op de plaats van de cartridges in de printer bevinden. De flessen worden naast of achter de printer geplaatst. Volgens Smart Ink zijn de door hen geleverde CISS alleszins eenvoudig zelf aan te brengen - uiteraard met een instructie - en desgewenst geeft men additionele aanwijzingen. Het grote voordeel van zo'n systeem is dat je lange tijd vooruit kunt zonder je te hoeven bekommeren om het wisselen of hervullen van cartridges.
Een CISS is vooral interessant voor de grootgebruiker. Is een CISS een brug te ver, dan zijn de hervulbare cartridges zeer de moeite waard. Deze door Smart Ink geleverde cartridges hebben de eigenschap dat ze zichzelf resetten, zodat na het hervullen de printersoftware ze weer als vol herkent. Bovendien zijn ze transparant, zodat je het inktniveau ook op het oog kunt vaststellen. Het vullen van de cartridges is kinderlijk eenvoudig. En op de website van Smart Ink staan instructiefilmpjes hoe dat moet.
De nieuwe hervulbare cartridges netjes op zijn plaats in de printerHier als voorbeeld in een Epson R 2880 printer
Een voor vele fotografen belangrijke reden om de producten van Smart Ink in overweging te nemen is dat men ook gepigmenteerde inkt levert, juist vanwege de stabiliteit en lange houdbaarheid van foto's die zijn gedrukt met gepigmenteerde inkt.
Een voorbeeld van een assortiment gepigmenteerde inkt
Smart Ink levert de inkt in kunststof flesjes, die over een handige spitse vulpunt beschikken (Smart Ink spreekt van een naaldpunt). Daarmee kan heel precies en zonder geknoei de Smart Ink cartridge via een speciale vulopening, afsluitbaar met een rubberen dopje in de kleur van de inkt, worden gevuld. De cartridges moeten voor 80% worden gevuld, en na verwijderen van een klein rubber dopje op de ontluchtingsopening zijn deze klaar voor gebruik. Althans, dit was het geval bij onze testprinter, een Epson R 2880. Bij andere merken en typen printers kan het uiteraard anders zijn. Voor een correcte reset van het systeem, is het zaak om de lege cartridge te verwijderen, de printer aan en uit te zetten, en na plaatsing van de hervulde cartridge de printer nog eens aan en uit te zetten. Daarmee wordt de cartridge door de printer als vol herkend.
Het vullen van de cartridges is heel eenvoudig en werkt schoon
De eerste ervaring met de gepigmenteerde inkt van Smart Ink is een aangename verrassing. Het resultaat van een fotoprint doet niet onder voor prints die met originele inkten zijn gedrukt. De samenstelling van de inkt is, zoals te verwachten valt, anders dan de originele merkinkten. Ook lijkt de inkt een heel iets lagere viscositeit te hebben. Mede om die reden is opnieuw kalibreren van de printer een must. Indien je niet over kalibratieapparatuur beschikt en toch met een profiel wilt printen, dan kan via SmartInk tegen een gering bedrag een profiel worden geleverd. Informatie hierover staat op de website van Smart Ink.
Voor een goede en zorgvuldige kalibratie raadt Smart Ink aan om alle cartridges tegelijk te vervangen, en niet met twee merken inkt te werken. Een goed advies, dat zeker ter harte moet worden genomen.
De (geringe) afwijkende samenstelling van de inkt maakt zeker niet dat de kwaliteit van de afdruk minder is dan het origineel. Integendeel zelfs, zodra de juiste settings zijn verkregen of gevonden en ingesteld, is het drukresultaat zonder meer prachtig. Het werkt allemaal uitstekend, en Smart Ink meldt dat verstoppingen niet voorkomen.
Fraai en professioneel resultaat uit de printer
De iets andere samenstelling van de inkt blijkt vooral bij het printen van zwart-wit foto's. Bij printen in zwart-wit hanteren niet alle fotografen een printprofiel (die gebaseerd is op kleurenfoto’s), wetende dat er dan wordt geleund op alle kleurencartridges, terwijl bij de instelling voor geavanceerde zwart-wit prints er juist sterk moet worden geleund op de grijze en zwarte inkten, ter voorkoming van kleurzwemen. Dat effect kan overigens (fors) per merk en soort papier verschillen.
Aldus is bij printen van zwart-wit foto’s op deze wijze, dus niet geprofileerd, een kleurzweem niet uit te sluiten. Het is dus van belang om de settings in de printersoftware aan te passen (een heel klein beetje complementaire “zweem” instellen), om neutrale zwarte en grijze tinten te verkrijgen.Echter, met inkten van Smart Ink blijkt deze werkwijze niet nodig te zijn. Het is heel goed mogelijk om een zwart-wit foto volledig geprofileerd te printen, dus met dezelfde printprofielen als bij een kleurenfoto. Uiteraard is die werkwijze ook mogelijk met originele merkinkten, maar er is toch altijd enig risico van kleurzweem, die bij bekijken in diverse soorten licht (daglicht, gloeilamp, TL, enz.) ook nog eens verschillend is. Met gebruik van de inkt van Smart Ink blijkt dat heel goed een zwart-wit foto met het kleurprofiel kan worden geprint. Met goede kans dat het resultaat zelfs nóg iets fraaier is als bij eigen gevonden settings. De schrijver van dit artikel heeft hiermee, in combinatie met een Epson R 2880 printer, hele goede ervaringen. De print is heel iets warmer van toon, en de toonschaal iets gebalanceerder. Het ziet er gewoon heel prettig uit, óók bij bekijken onder verschillende lichtbronnen. Met name bij printen op duurzame barietpapieren; dan zijn de resultaten geweldig goed, met de “look and feel” van een chemische barietdruk uit de donkere kamer van weleer, met net zo’n prachtige toonschaal en mooie diepe zwarten.
Aldus prima resultaten met Smart Ink in kleur en zwart-wit. Ook de cartridges zijn van degelijk materiaal en het werkt allemaal naar behoren.
Fraaie eindresultaten, in kleur én in zwart-wit
Kan alles zó worden ingezet, zonder problemen? Meestal wel, maar in sommige gevallen moet wat worden geïmproviseerd. Bijvoorbeeld met de Epson R 2880 printer. Die heeft slechts één opening voor twee soorten zwarte cartridges: voor matzwarte inkt (matte black, te gebruiken bij matte papieren) en voor foto zwarte inkt (photo black, te gebruiken bij glossy, semi glossy en parelglans papieren). Zulke cartridges moet je telkenmale wisselen, afhankelijk van welk soort papier je gaat printen. (Noot: deze onhandigheid bestaat niet meer bij nieuwere Epson fotoprinters. Die beschikken voor zulke cartridges over aparte openingen).
In zo’n geval is niet uit te sluiten dat de cartridge “photo black” door de printer wordt herkend als “matte black”. Geforceerd overschakelen in de printersoftware naar photo black is niet mogelijk. Zolang je met matzwarte inkt en de bijbehorende matte papieren print, is er natuurlijk niets aan de hand; dan werkt het allemaal prima. Wil je echter ook met photo black printen, dan is er toch een oplossing. Het is mogelijk om via de printersoftware de Epson status monitor uit te schakelen. Dat heeft als nadeel dat het inktniveau van de cartridges niet meer via de software kan worden gecontroleerd, maar op deze wijze kan wel vrijelijk in de printersoftware een keuze van de soort cartridge - matzwart of fotozwart - worden gemaakt, en idem voor de soorten printpapier. En het inktniveau kan in ieder geval probleemloos visueel worden gecontroleerd; de door SmartInk geleverde cartridges zijn immers transparant.
De Epson status monitor uitgeschakeld in de printersoftware van de Epson R 2880
Zoals hiervoor gemeld, levert SmartInk supply systemen en inkten voor vele merken en typen printers. Oók voor typen die werken met andere typen inkten dan gepigmenteerde inkt.
Aan het begin van dit artikel werd gesproken over de hoge inktkosten. Hoeveel goedkoper kun je goedkoper uit zijn met SmartInk? Een voorzichtige inschatting, is dat ca. 80% (maar naar alle waarschijnlijkheid meer) goedkoper kan worden geprint. De relatief geringe kosten voor de aanschaf van de hervulbare cartridges (of een CISS) is op deze wijze in korte tijd terug verdiend.
Wat valt er nog meer te zeggen? Over de houdbaarheid van inkt wordt veel geschreven. Oók op de website van Smart Ink. Afgezien van gebruik van goede inkten, valt of staat de houdbaarheid van een foto ook met de keuze voor goed en duurzaam papier. Met name de fine-art papieren, die in de regel van zuurvrij katoenvezel (of een vergelijkbaar natuurproduct) zijn gemaakt, en niet of over slechts beperkte optische witmakers beschikken, bieden samen met goede inkt de garantie voor lange houdbaarheid.
www.smartink.nl
