Onder redactie van Mr. Kitty van Boven
Het uitgangspunt is dat het verkondigen van een mening mag, ook al is deze sociaal onwenselijk of kwetsend. Als dat anders zou zijn dan zou dat de vrijheid van meningsuiting onder druk zetten. De grens aan de vrijheid van meningsuiting is echter bereikt als (kortgezegd) daarmee een recht van een ander wordt aangetast.
In hoeverre een bepaalde uitlating beledigend is, zal afhangen van de omstandigheden van het geval, alleen de persoonlijke ervaring is te subjectief om daaraan juridische gevolgen te verbinden. Hetgeen voor de een heel normaal is kan voor de andere een grove belediging zijn. Zo is het in Nederland bijvoorbeeld niet raar om met de benen over elkaar te zitten, terwijl dat in andere (met name Oosterse) culturen een grove belediging is, omdat je daarbij met onderkant van de voet (naar een ander) wijst.
Van belang is dus niet in hoeverre een persoon een uitlating subjectief beledigend acht, maar de intentie die achter de uitlating zat en de gevolgen die deze teweeg brengt.
Zoals al gezegd zijn er in Nederland grenzen aan de vrijheid van meningsuiting, de uitlating kan namelijk ook een strafbaar feit zijn. Het is niet toegestaan om smaad of laster te plegen. Van smaad is sprake indien iemand opzettelijk een anders eer of goede naam aanrandt, door telastlegging van een bepaald feit, met het kennelijke doel om daaraan ruchtbaarheid te geven.[2] Hiervoor zal de uitlating een publiek moeten bereiken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bekend maken via sociale media dat een bepaalde persoon een misdrijf heeft gepleegd zoals vernieling. Van smaad kan bij zowel mondelinge als schriftelijke uitlatingen sprake zijn.[3] Voor laster gelden dezelfde vereisten als bij smaad, en daarnaast moet de persoon die zich smadelijk uitlaat weten dat hetgeen hij uitlaat feitelijk onjuist is.[4] Denk hierbij aan het bekend maken via sociale media dat iemand een vernieling heeft gepleegd terwijl je weet dat dit niet zo was.
Al met al kan een kwetsende uitlating een strafbaar feit zijn zoals bijvoorbeeld smaad of laster. Daarbij is niet van belang in hoeverre een persoon een uitlating beledigend acht, maar de intentie die achter de uitlating zat en de gevolgen die deze teweeg brengt.
[1] www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/de-bandenprikker-van-ilpendam-aan-de-digitale-schandpaal-genageld~b10da269
[2] Art. 261 lid 1 Sr. Wordt niet aan deze voorwaarden voldaan dan zou er sprake kunnen zijn van een belediging ex. art. 266 lid 1 Sr.
