Duits verbod op perssnippets is in strijd met het Europese recht

door: Boris Reijne

Boris Reijne
juridisch medewerker

i-ee
Anna van Renesseplein 8
1911 KN Uitgeest
Tel. 0251 - 36 20 37, Fax 0251 - 36 20 47, e-mail.
 
foto: © Carina Meijer

Advertentie

Het nieuwe richtprijzenboekje 2019 is uit!

Het richtprijzenboekje dient behalve voor prijsindicatie ook als richtlijn in gerechtelijke procedures bij toewijzing van honoraria en schadevergoedingen bij geschillen. De richtprijzen zijn gebaseerd op onderzoek naar het prijspeil voor publicatie en productie. Bij de prijsberekening worden behalve resultaten van binnenlands onderzoek ook de prijzen van (EU) beheersmaatschappijen zoals het Belgische Sofam meegenomen.

Klik hier voor meer informatie
of om het boekje te bestellen.

Op 12 september 2019 is door het Europese Hof van Justitie een arrest gewezen in een zaak tussen VG Media en Google LLC (hierna Google).[1] In deze bijdrage wil ik middels dit arrest het belang van het Europese recht in ieder (auteursrechtelijk) geschil laten zien. In deze bijdrage zal blijken dat nationaal recht (zoals bijvoorbeeld het Nederlandse recht) ondergeschikt is aan het Europese recht en daarmee niet in strijd mag zijn.[2] Nederland is immers een van de lidstaten van de Europese Unie.

VG Media is een Duitse beheersmaatschappij voor auteursrechten.[3] Tussen Google en VG Media loopt in Duitsland een procedure. VG Media stelt dat Google inbreuk heeft gemaakt op de naburige rechten[4] van haar leden – persuitgevers – op haar website “Google Nieuws” door gebruik te maken van ‘perssnippets’.[5] Perssnippets zijn korte samenvattingen van persberichten en zijn nader toegelicht in een eerdere bijdrage.[6] Deze snippets zouden in strijd zijn met een Duitse bepaling die strekt tot bescherming van persuitgevers. Op grond van deze bepaling is het namelijk verboden snippets aan te bieden (zonder vergoeding).

De richtlijn 98/34 betreft normen en technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij.[7] Deze Duitse bepaling vormt mogelijk een technisch voorschrift in de zin van richtlijn 98/34 en zou dan voorafgaand aan de inwerkingtreding moeten worden meegedeeld aan de Europese Commissie ter bescherming van het vrije verkeer (van goederen). Dat is echter niet gebeurd. Heel concreet betekent dit dat de Duitse bepaling mogelijk niet geldig is, waardoor VG Media zich er niet op kan beroepen ter onderbouwing van haar vordering.

Indien de nationale rechters van de lidstaten twijfelen aan de manier waarop Europees recht moet worden uitgelegd, dan kunnen zij (en soms moeten zij) uitleg vragen aan het Europees Hof van Justitie. De Duitse nationale rechter heeft zich daarom tot het Europees Hof van Justitie gewend en verzocht om toelichting. Meer specifiek vroeg hij het Hof of deze Duitse bepaling heeft te gelden als een technisch voorschrift, en zo ja of het ontwerp van de bepaling aan de Europese Commissie had moeten worden voorgelegd voor de inwerkingtreding van de bepaling in Duitsland.

Het Europese Hof voor Justitie beantwoordt beide vragen bevestigend en verklaart voor recht dat:

richtlijn 98/48/EG van het Europees Parlement en de Raad van 20 juli 1998, moet aldus worden uitgelegd dat een nationale bepaling zoals die in het hoofdgeding, die alleen commerciële exploitanten van zoekmachines en commerciële dienstverleners die op overeenkomstige wijze content bewerken, verbiedt om persproducten geheel of gedeeltelijk (met uitzondering van losse woorden of zeer korte tekstfragmenten) aan het publiek beschikbaar te stellen, een „technisch voorschrift” is in de zin van die bepaling, waarvan het ontwerp overeenkomstig artikel 8, lid 1, eerste alinea, van richtlijn 98/34, zoals gewijzigd bij richtlijn 98/48, vooraf aan de Europese Commissie moet worden meegedeeld.[8]

Omdat de Duitse bepaling niet is voorgelegd aan de Europese Commissie heeft dat de niet-toepasselijkheid van de bepaling ten gevolge.

In het arrest van het Hof van Justitie worden uitsluitend de aspecten van de kwestie besproken die relevant zijn voor de beantwoording van de eerdere vragen. Daarom kan ik niet met zekerheid zeggen dat hiermee in het geschil tussen VG Media en Google ook alles is gezegd. Die kwestie speelt immers niet voor het Hof van Justitie maar is ter beoordeling aan de Duitse rechter. Wel is duidelijk dat dit arrest van het Hof van Justitie in deze casus in het voordeel van Google is.

Al met al blijkt uit deze kwestie en het bijbehorende arrest van het Europese Hof van Justitie hoe belangrijk het Europese recht is in ieder (auteursrechtelijk) geschil.