Reisfotograaf Thijs Heslenfeld heeft aangifte gedaan tegen Facebook wegens het censuurbeleid beleid van dit sociale medium. In de visie van Heslenfeld is het beleid van Facebook ‘discriminerend en een onrechtmatige beperking van de vrijheid van meningsuiting’.
Foto’s van Heslenfeld en collega’s en laatst zelfs de Facebookpagina van het Nederlands Fotomuseum werden met regelmaat verwijderd. Heslenfelds account werd meerdere keren en soms dagenlang geblokkeerd omdat de fotografie in strijd zou zijn met Facebooks “richtlijnen voor naaktbeelden of seksuele handelingen”.
En uiteraard ook werk van Helsenfeld met als onderwerp de Himba-stam, met vrouwen die traditioneel geen bovenkleding dragen, werd door Facebook afgeserveerd.
Een overduidelijke uiting van pornografie...
foto: © Thijs Heslenfeld
De tekst van de aangifte van de fotograaf/jurist vindt u hier in PDF formaat. Heslenfeld betoogt hier onder andere: “Deze westerse benadering van het begrip 'nudity' slaat de plank in het geval van de Himba volledig mis: traditioneel is hun bovenlijf nu juist niet bedekt. Ze zijn dus niet naakt in de betekenis die Facebook aan dat woord geeft; ze zijn gewoon zichzelf. Het beleid van Facebook maakt het de facto onmogelijk voor Himba-vrouwen om zichzelf op het platform aan de wereld te tonen, of zoals in dit geval, voor aangever om de wereld te tonen hoe het leven van de Himba er uitziet. Himba-vrouwen worden dus anders behandeld dan andere vrouwen. Facebook discrimineert.”
Zoals gewoonlijk wordt er een poging gedaan om het rammelend beleid te verdoezelen, de pagina van het Nederlands fotomuseum zou verwijderd zijn 'door een bug in de software'. Iets dat iedereen dan ook direct gelooft... De Vorige week hief het een blokkade op van het Nederlands Fotomuseum, uitgelokt door een foto van iconisch fotograaf Ed van der Elsken.
Hierbij past ook de zaak van het 153 jaar oude schilderij L’ origine du Monde van de hand van schilder Gustave Courbets. Dit werd door Zuckerbergs heldere “richtlijnen voor naaktbeelden of seksuele handelingen” en gammele software als shocking ervaren.
Heslenfeld is van mening dat de handelwijze van Facebook strijdig is met de Grondwet, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Wetboek van Strafrecht. Hij schreef eerder over het belang van de onschuldpresumptie, een grondbeginsel dat onder druk staat als fotografen en kunstenaars in hun achterhoofd moeten houden dat werk voor sommigen misschien een aanstootgevend of seksueel component kan hebben.
Uiteraard zegt Facebook nog geen kennis te hebben genomen van Heslenfelds aangifte en zegt daar dus ook niet op te kunnen reageren. “Net als bij kunst zullen mensen altijd van mening verschillen over wat wel en niet geschikt is om te publiceren op een platform zoals Facebook. We weten dat sommige mensen het niet eens zijn met onze positie en wij respecteren dat. Het is erg belangrijk voor ons om deze vraagstukken bespreekbaar te maken en van mensen te horen wat hun opvattingen zijn”, aldus hoofd communicatie Tineke Meijerman van Facebook Benelux in een reactie, die bepaald niet getuigt van een ruime intelligentie. Tenslotte is bezint voor gij begint een keihard beginsel. Dus niet eerst doen en het daarna bespreekbaar maken
Het beleid rond naakt op Facebook is wereldwijd hetzelfde, wat voor meer liberale landen als Nederland puriteins mag overkomen, maar een werkbare middenweg is, aldus Benelux-communicatiehoofd Meijerman. Uitzonderingen worden mede bepaald door lokale wetgeving, zoals bijvoorbeeld strikte wetgeving in Duitsland rond holocaust(ontkenning) en nazi-iconografie. Facebook ziet daarom een rol voor overheden in het scheppen van kaders van het (on)toelaatbare.
De enige rol die voor Facebook is weggelegd is echter niet om overheden rollen voor te schrijven maar om een platform te realiseren dat op de juiste wijze met privé data omgaat en te accepteren dat wetten per land kunnen verschillen. Zoals het nu is wordt de indruk gewekt dat Facebook probeert de wetten te schrijven en dat gaat de organisatie bepaald niet goed af.
Natuurlijk mag Mark Zuckerberg willen meedingen naar de functie van wereldpresident en ik wens ‘m daar bij veel succes. Maar voorlopig lijkt het er op dat hij eerst maar eens binnen het eigen bedrijf orde op zaken moet stellen.
Heslenfeld stelt een daad die eigenlijk al eerder had moeten worden gesteld. Het zou namelijk voor de eerste maal zijn dat Facebook verantwoording moet afleggen over het zogenaamde ‘fotobeleid’ en wel via het strafrecht. Tot dusver is het nooit zo ver gekomen want in het algemeen leidt een onterecht verwijderde foto of kunstwerk tot verontschuldigingen achteraf. En wanneer Facebook dat doet, duidt dit op een rammelend beleid.
PhotoNmagazine wenst Heslenfeld welgemeend veel succes bij zijn actie.
