In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'I know how furiously your heart is beating', het nieuwe boek van Alec Soth.
Een erker badend in een zacht licht. Voor het raam een parkietje dat wellicht vrij mag rond vliegen in de kamer. Het vogeltje kijkt niet door het raam naar buiten maar misschien wel naar de fotograaf. Op een vensterbank liggen een paar kleine boeken, waarschijnlijk gebedsboeken. Over de hele foto lijkt een sfeer te hangen van een stille zondagmorgen.
Op deze manier zou je de foto kunnen beschrijven die helemaal aan het begin staat, nog vóór de titelpagina, van het nieuwe fotoboek van de gevierde Amerikaanse fotograaf Alec Soth. De titel 'I know how furiously your heart is beating' is ontleend aan een gedicht van Wallace Stevens. Soth is vooral bekend geworden sinds de publicatie van zijn boek 'Sleeping by the Mississippi' (2004), door Martin Parr en Gerry Badger in The Photobook, deel 2, geprezen als 'a poetic and dark book, full of quiet, lyrical and poignant pictures that touch us more deeply with every viewing'.
Neemt de fotograaf je in 'Sleeping by the Mississippi' mee op een bijzondere reis langs de machtige rivier en de mensen die er leven, zijn nieuwste, schitterend uitgevoerde fotoboek bevat een reeks portretten van mensen en hun interieurs die Soth ontmoette op diverse plekken in de Verenigde Staten en Europa. Ook nu weer werkte hij met een groot formaat camera en op het prachtige papier dat gebruikt werd voor het boek komt de hoge kwaliteit van de kleurenfoto's heel goed tot zijn recht.
Hoewel elke foto op zichzelf staat – los van een of ander 'verhaal' – horen alle 35 foto's op een of andere manier duidelijk bij elkaar. Ze roepen een melancholische, meditatieve sfeer op, maar vaak ook een sfeer van verlatenheid en eenzaamheid. Vaak gaat het om (portret)foto's van mensen, maar ook zijn er stilleven achtige taferelen als kleren aan een hangertje met daarboven een opgezette roofvogel die zijn beste tijd heeft gehad of een kapot beeldje met een verpieterd bloemetje.
Sterfelijkheid •
De foto's worden twee maal onderbroken door een lege gele pagina. Het doet denken aan de pauzes in een driedelig muziekstuk. Woorden als verval, sterfelijkheid en eenzaamheid komen in gedachten. Aan het einde van het boek staat een interview met de fotograaf dat iets meer licht werpt op zijn werk. Soth heeft het daarin over poëzie en meditatie. En vertelt hoe hij op zeker moment besloot om niet meer te fotograferen omdat hij het gevoel had dat hij de mensen die hij portretteerde teveel gebruikte zonder er echt contact mee te hebben. Na een jaar nam hij echter zijn camera toch weer op, maar dan om foto's te maken op meer gelijkwaardige basis: 'I'm just spending time with a person taking their portrait'. Fotografie als een vorm van ontmoeting dus, zou je kunnen zeggen. Naast Diane Arbus noemt hij Peter Hujar een belangrijk voorbeeld. Hij heeft het daarbij over Hujars 'incredible intimacy’. En diens invloed hangt als een 'spiritual aura' rond het werk in dit boek, aldus Soth. 'I just wanted to make photographs that were loving and affectionate and tender’.
Ik heb overigens niet het idee dat dat zo anders was bij 'Sleeping by the Mississippí'. Hoe dan ook: de Amerikaanse fotograaf is er opnieuw in geslaagd een schitterend fotoboek te maken.