Editie 2013-3

Professionele voetbalspelers en het portretrecht

In navolging van de kwestie Cruijff/Tirion (lees hier meer) heeft de Nederlandse rechter (Gerechtshof Amsterdam, 10 december 2013 [1]) zich wederom gebogen over het portretrecht van professionele voetbalspelers.

Diverse spelersverenigingen hebben zich op het standpunt gesteld dat de spelers zich op grond van hun portretrecht (artikel 21 Aw) kunnen verzetten tegen de openbaarmaking van hun portret door uitzending van beelden van nationale of internationale voetbalwedstrijden.

Het Gerechtshof te Amsterdam volgt de spelersverenigingen niet in deze stelling. Het Hof bevestigt, in navolging van de kwestie Cruijff/Tirion (Hoge Raad, 14 juni 2013 [2]), dat het portretrecht geen absoluut verbodsrecht behelst. De geportretteerde kan zich verzetten tegen het openbaar maken van zijn portret zonder zijn toestemming voor zover hij daarbij een redelijk belang heeft.

Uw reprografierechten 2012

Wij brachten u via e-mail er al van op de hoogte dat wij de reprografierechten in een keer zullen uitbetalen, en niet in twee schijven.

Het is van belang dat u al uw publicaties uit 2012 voor 30 november 2013 aangeeft. De reprografierechten hiervoor zullen worden uitbetaald in het voorjaar van 2014.

Vul uw aangifte in

De snelste en eenvoudigste oplossing om uw werken aan te geven, is het online invullen en indienen van uw aangifte. Het volstaat om via www.sofam.be en te klikken op "online aangifte".

Indien u toch voor de "papieren" aangifte van uw visuele werken kiest, kan u ook terecht op onze website, in de rubriek Reprografie.

Tot uw dienst

Voor bijkomende uitleg, of indien u moeilijkheden ondervindt bij het indienen van deze aangifte, aarzel niet contact met ons op te nemen (02 726 98 00).

Wat is fotografie? Of mijn Ithaka

Van Dale definieert het als: de kunst om door chemische inwerking van licht op een gevoelige plaat, respectievelijk film, afbeeldingen van voorwerpen te maken. Het woord is afgeleid van het Grieks en betekent letterlijk schrijven met licht (φωτὸς, (phootos), van: φῶς (foos): licht, en γράφω (grafoo): schrijven).

Martin Stevens

De wolverlei is een plant met geneeskrachtige eigenschappen. Deze wordt ook wel arnica genoemd, of valkruid, vanwege de genezende werking bij spierletsel en kneuzingen, bloeduitstortingen en stootwonden. Dit veelzijdige plantje komt voor in de Alpen en mondjesmaat in Nederland. Het is een beschermde plantensoort. Verguisd door de Stichting Scepsis, op handen gedragen door verstandige artsen, homeopaten en natuurartsen.

Gezamenlijk verleden

Op een mooie dag reis ik af naar Kortenhoef. Een hoekhuis dat onherkenbaar is als rijtjeshuis in een nieuwbouwwijk. Met een wilde tuin die zich om het huis slingert met een onregelmatige maar fraai aangelegde klinkerbestrating, een klein stukje natuur. Even later wordt er opengedaan, tijdens het koffiezetten is er een kleine rondleiding en dan zit ik samen met Martin Stevens, die ik ken uit twee van de Linkedin-groepen waarin hij actief is als groepseigenaar, in de ruime woonkamer en ontdekken een stuk gezamenlijk verleden. Wij blijken beide lid te zijn geweest van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN), in dezelfde tijd maar bij twee aangrenzende afdelingen. En zo zitten wij al heel gauw in een stevig gesprek over ecologie.

Don Johan en het gevecht tegen de windmolens

Op 14 juni werd er door de Hoge Raad een arrest gewezen in een al lang lopende zaak tussen Johan Cruijff enerzijds als eiser en Uitgeverij Tirion en Guus de Jong (79) anderzijds als verweerders. Hoewel het arrest van groot belang is was deze eigenlijk al min of meer te voorzien. Het is een grondig gemotiveerd arrest waarin de Hoge Raad zich ook uitspreekt over haar overwegingen die bijzonder waardevol zijn.

Geschiedenis

Internationaal sportfotograaf Guus de Jong (79), die een van de meest uitgebreide archieven heeft met een focus op voetbal en wielrennen  werd benaderd door Uitgeverij Tirion om beelden te leveren voor een fotoboek over Johan Cruijff met biografische inslag.

Johan Cruijff heeft echter heel merkwaardige ideeën over fotoauteursrecht, zo schijnt hij ooit tegen Johan Derksen van Voetbal International te hebben gezegd over foto’s waar hij op staat afgebeeld: ‘Die zijn van mij want ik sta er op.’ Cruijff is echter een publiek persoon en heeft net zo veel auteursrechten op dergelijke foto’s als onze Z.K.H. Willem Alexander op de foto’s die voor de media aan het hof zijn gemaakt.

als een koffievlek

als een koffievlek
op een liefdesbrief

bloed
op een slipje

of lippenstift
op een penis

instagram

Picture Cadeau Card, hét antwoord op de crisis

Mijn oog valt op deze mooie zonnige woensdagmorgen op een mailtje, kennelijk spam. Ik wil het al wegklikken wanneer mijn oog op de eerste zinnen valt:

Wij zoeken fotografen met een studio, deze kunnen omzet en klantenkring verhogen door de Picture Cadeau Card te accepteren.

Dát is het, het antwoord op de crisis. Door een simpel kaartje te accepteren wordt mijn omzet verhoogd. En mijn klanten worden ook verhoogd, die gaan natuurlijk spontaan van enthousiasme de lucht in. Mijn belangstelling is direct gewekt.

Gegarandeerd omzetverhogend, daarbij zijn alle nevenverkopen, nabestellingen e.d. voor 100% voor u!

Oeps, da's even een verrassing.

Op dit moment wordt er gebeld, mijn beste collega Bob komt voor een bruine bak, hebben wij net gisteren afgesproken. Even later zitten wij samen, ieder met een mok met bruin bonenwater ademloos aan het beeldscherm geplakt.

‘Dus gegarandeerd omzetverhogend’ klinkt het uit het diepst van het hart van Bob. Dat betekent dus dat zij de omzetverhoging die ik niet maak vergoeden. Dat is een concept waarover is nagedacht...'

Mathieu Damiens

Als één beeld meer zegt dan duizend woorden, dan is dat een bijzonder moeilijk uitgangspunt voor een geschreven artikel over een fotograaf. Wat moet ik met die duizend woorden, wanneer het beeld toch zoveel meer zegt? Duizend woorden voegen hoogstens een komma toe, zetten een vraagteken, of plaatsen een dik vet uitroepteken bij het beeld. Zo werkt trouwens ook de reclame: onze aandacht wordt getrokken door een krachtig beeld dat meer zegt (of oproept) dan duizend woorden. De toegevoegde tekst zet alles in de gewenste context: “Voor slecht 49,00€ krijg ook jij dit sexy silhouet met Beyoncé’s bikini!” Tieners stelen de H&M posters uit bushokjes, niet omwille van het voordelige prijskaartje van de zuinige lapjes textiel die erop aangeprezen worden, maar wel omwille van de waargeworden droom die ze met plakband boven hun bedje kunnen hangen.

In een roes van A naar B

Zo komt me het beeld voor ogen dat bij de lancering van de nieuwe Rolls Royce Silver Wraith werd gebruikt: een schimmig silhouet als een rooksliert in de nacht; de suggestie dat het om iets ongrijpbaars gaat, een geestelijke verbeelding die het tastbare overstijgt. Dit vage beeld creëert de illusie dat deze auto je in een roes van A naar B brengt, eerder dan dat het een machine met een motor is die je (weliswaar in alle comfort) laat stilstaan in de dagelijkse file op het wegengrijs. Dit beeld, dat meer zegt dan duizend woorden, is een weergave van de ‘ziel’ van deze auto.

Windtunnel

“Ik heb niets met hedendaagse auto’s”, zegt Mathieu Damiens. Ze lijken allemaal op elkaar, waarschijnlijk omdat ze ontworpen zijn in een windtunnel. Ze hebben geen ziel meer. Ik fotografeer vooral classics en exoten; alles wat een beetje zeldzaam is. Maar als er iemand langskomt met zijn Peugeot 205, en die wil daar mijn prijs voor betalen, dan zal ik die auto ook fotograferen. Zeker als het een GTI 1,9 is,” (lacht).

Geertrui van Herwijnen

Hoe klein kan de wereld zijn, hoe werkt toeval? In het Amsterdamse fotografencafé, waar zo’n 80 vakgenoten en andere betrokkenen het feestje vieren van onze 150e bijeenkomst, beland ik toevallig op de enige vrije kruk. Naast een oude kennis, in druk gesprek met een mij onbekende vrouw. Blijken beiden uit het kunstenaarsdorp Bergen te komen, waar ook ik mijn jeugd heb doorgebracht, zij het een paar jaar eerder. Dáár hebben we elkaar nooit getroffen, het leeftijdverschil was net te groot en ik verliet het dorp op mijn 19e. Haar achternaam klonk direct bekend en maakte me duidelijk dat we op pakweg 200 meter van elkaar hadden gewoond, dat ik op school had gezeten met haar oudere zuster en ik herinnerde me haar ouders. En alle drie, zij het heel verschillend, waren we in de fotografie verzeild geraakt.

Geertrui van Herwijnen groeide op in een grote kunstenaarsfamilie. Vader Jan van Herwijnen (1889-1965) was een markante schilder en tekenaar (stillevens, bloemstukken, houtskool tekeningen van krankzinnigen bijvoorbeeld), die aanleunde tegen de ‘Bergense School’. Als kind op de basisschool bekeek ze al kunstboeken met haar vader, en bedacht ze dat ze ‘iets met fotografie’ wilde, maar het kwam er niet van. Eenmaal volwassen ging ze andere creatieve richtingen uit.

De geest van de plek

Fotograferen hoe een plek aanvoelt, in plaats van hoe een plek eruitziet, dat is wat Stephen Gill doet in een wijk in Oost-Londen.
Koos Breukel en Roy Villevoye portretteerden de inwoners van een geïsoleerd dorpje op Nieuw Guinea, drie dagen varen ver het regenwoud in.

Als je in de grote zaal beneden naar rechts kijkt, krijg je een heel andere indruk dan bij een eerste blik naar links. Misschien dat daarom bijna iedereen op de ijzeren treden van de entree blijft staan om de lange tekst te lezen waarin fotograaf Stephen Gill over zijn werkwijze vertelt. In zijn grote overzichtsexpositie zien we werk van ruim vijftien jaar, gemaakt in de Londense wijk Hackney. Als een objectieve observator legde Gill het leven in Hackney vast.

Fotofestival Knokke-Heist 2013

Wie nog een kijkje wil nemen op het Internationaal Fotofestival Knokke-Heist moet snel zijn. Tot 9 juni zijn er vijf tentoonstellingen te zien van zeer uiteenlopend karakter - van harde nieuwsfotografie tot werk van beeldend kunstenaars die fotografie als medium gebruiken.

Eerste fotofestival

Wanneer had Nederland zijn eerste fotofestival? In elk geval nog niet, vermoed ik, toen de Belgische badplaats Knokke de eerste stappen zette op dat terrein. Goed, het begon in 1979 allemaal tamelijk simpel met de tentoonstelling 'Humorfoto' waar foto’s te zien waren van een wedstrijd rond het thema ‘humor’, maar in de loop der jaren werd het een volwassen festival waar je ook werk kon zien van beroemdheden als Helmut Newton en Leni Riefenstahl.

De eerste keer dat ik er heen ging, in 2010, waren Tim Walker en wijlen Cecil Beaton de belangrijkste publiekstrekkers. En wat me toen niet op de laatste plaats aangenaam trof, was het gegeven dat je het expositiebezoek op diverse locaties uitstekend kon combineren en afwisselen met een wandeling aan zee of een uurtje rusten op het strand. Om nog te zwijgen van het plezier om zelf wat te fotograferen in deze Martin Parr-achtige omgeving.