George Hendrik Breitner

Over fotokunst en twee Leica-pioniers

Een keuze uit
Gepubliceerd: 30 september 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op 'Fotografie wordt Kunst Photo-Secession in Holland 1890-1937' en 'Dr. Paul Wolff & Tritschler Light and Shadow – Photographs from 1920-1950'.

Tot en met 8 december 2019 loopt in het Fotomuseum Den Haag de tentoonstelling 'Fotografie wordt Kunst. Photo-secession in Holland 1890-1937'. Er verscheen een aardige catalogus met een essay van Maartje van den Heuvel, conservator fotografie bij de Bijzondere Collecties van Universitaire Bibliotheken Leiden.
Tentoonstelling en catalogus bevestigen opnieuw hoe rijk de fotocollectie van de Leidse universiteit is. Alle foto's, voornamelijk vintage prints, zijn afkomstig uit die collectie en staan in de catalogus zoveel mogelijk in het originele formaat afgebeeld.
Onder de vroegste kunstfotografen bevonden zich diverse kunstschilders. George Breitner is een voorbeeld, veel bekender dan de landschapsschilder Louis Apol van wie een paar prachtige foto's (onder meer van een vrouw in een besneeuwde bomenlaan) opgenomen zijn.

Enerzijds Erwin Olaf, anderzijds opkomst van de amateurfotografie

Een keuze uit
Gepubliceerd: 31 maart 2019

In deze maandelijks terugkerende rubriek geven we een selectie van min of meer recent verschenen fotoboeken die we graag onder de aandacht brengen. Steeds wordt minstens één van de vermelde titels nader belicht. Deze keer viel de keuze op enerzijds 'I am' van Erwin Olaf, anderzijds 'Everyone a Photographer' van Mattie Boom.

In 2012 verscheen 'OWN', een prachtig uitgevoerd overzicht van het werk van Erwin Olaf. Zeven jaar later kwam onlangs 'I am' uit, ook een fraai overzichtswerk, maar minder kolossaal. Niet een beetje dubbelop? Absoluut niet. Zeker, de boeken overlappen elkaar voor een deel maar het oeuvre van de buitengewoon productieve fotograaf is de afgelopen jaren aanzienlijk uitgebreid. En alleen al vanwege dat recente werk, niet in zijn studio gemaakt maar onder meer in Berlijn, Shanghai en Palm Springs (VS), is de nieuwe publicatie interessant.

De opzet is ook totaal anders. Niet vreemd, want 'I am' begeleidt ook twee tentoonstellingen in het Gemeentemuseum Den Haag en het Fotomuseum Den Haag; (beide tot en met 12 mei). Daar komt bij dat het Rijksmuseum – dat vorig jaar de 'kerncollectie' overhandigd kreeg van de fotograaf – komende zomer een aantal iconische werken van Olaf presenteert 'waarbij de schilderkunst van onder andere Rembrandt, Vermeer en Breitner als inspiratie diende'. Dit alles naar aanleiding van Olafs 60ste verjaardag.

Snapshot - Schilders en fotografie

Gisteren kreeg ik een klein handzaam cameraatje (een Canon, voor de liefhebbers), om bijna ongemerkt mee te nemen, onderweg mooie beelden op te slaan, of foto’s van de omgeving, familie en vrienden te maken.
PowerShot heet-ie, en dat geeft me het gevoel dat ik nu écht zonder al te veel denken aan de techniek de macht heb mijn herinneringen vast te leggen, onbeperkt en zonder al die rompslomp van ontwikkelen, afdrukken en foto’s inplakken. Al de echte fotografen om me heen sjouwen met cameratassen en die toch wel zware lenzen, geheimzinnige bezweringsformules mompelend over pixels, resoluties en iso-waarden. Dat laat ik altijd graag aan ze over; en dan zeggen ze: ‘Kijk eens, dit cameraatje is écht iets voor jou, hoef je alleen maar in- of uit te zoomen!’ Maar, nu we het daarover hebben, in geval van nood of carnaval vieren zouden de heren ’m trouwens  zelf graag eens gebruiken…

Houten kistje

Eind negentiende eeuw dachten ze ook al aan power bij de eerste eenvoudig te bedienen fototoestellen die amateurs de kans gaven momentopnamen te maken. Bull’s eye heet de eerste Kodak boxcamera. In het Van Gogh Museum staat nu een ontroerend onschuldig uitziend houten kistje in de vitrine. Met mijn powershotje maak ik er een foto van. Fel flitslicht reflecteert in de vitrine. Powershot denkt zelf, en ik heb nog niet z’n hele handleiding gelezen, moet ik nu beschaamd toegeven. Er is een knopje om hem mijn wil op te leggen.