Openbaarmaking▼

Op 30 juli 2019 verscheen er bericht dat Katy Perry zich schuldig had gemaakt aan plagiaat. Haar nummer ‘Dark Horse’ lijkt volgens de jury te veel op het nummer ‘Joyful Noise’ van Marcus Tyrone Gray.[1] Men kan zich naar aanleiding van dit bericht afvragen wat plagiaat nu eigenlijk is. In deze bijdrage wil ik daar nader op ingaan.[2] Daarbij zal ik eerst plagiaat bespreken, vervolgens zal ik de zogenaamde ontleningsleer bespreken en tot slot zal ik de verweren van Katy Perry bespreken.

Eind mei 2019 verscheen een artikel van mevrouw Segaar – redacteur economie bij RTL - waarin zij aangeeft dat er veel onduidelijkheid heerst bij kleine bedrijven en scholen over de Algemene verordening gegevensbescherming (hierna: AVG) bij het maken van foto’s.[1] Daarom lijkt het mij goed om in deze bijdrage de gevolgen van de AVG bij portretfotografie te behandelen.[2]

In mei 2019 was Ariana Grande in het nieuws in verband met een auteursrechtelijk geschil.[1] Kort samengevat heeft zij een aantal foto’s van de fotograaf Robert Barbera (die hij van haar op straat had gemaakt), zonder zijn toestemming, op haar Instagram geplaatst. Ariana Grande heeft op Instagram met zo’n 154 miljoen volgers een groot bereik. De desbetreffende foto’s verkregen in totaal 3.392.035 likes.[2]

Begin mei 2019 heeft het OM per abuis een foto van Tony de G. die dient als kroongetuige in een zaak tegen motorclub Caloh Wagoh verspreid.[1] Eind april 2019 was het OM tevens in het nieuws in verband met een vergelijkbaar geval.[2] Onno de Jong de advocaat van Tony de G., verklaarde hierover als volgt: ‘Het is niet erg handig en het is niet goed te maken. Bovendien is er geen wettelijke basis voor het terugvragen van deze foto’s. Dus dat gaat vast niet lukken.’[3]

Iemand neemt een selfie met het Atomium, de Totem van Jan Fabre of het Centraal Station in Brussel als achtergrond. Wanneer deze dit portret openbaar maakt kan er een probleem zijn, formeel moet er volgens de huidige wet toestemming worden verleend en moet hiervoor worden betaald. Op zich is dit niet echt houdbaar, duizenden Belgen, maar ook buitenlandse toeristen nemen selfies of maken portretten van elkaar. In de praktijk kun je in België de selfiemaker, maar ook de professionele beeldmaker, vrij gemakkelijk aanspreken. In het buitenland, waar het zogenaamde 'recht op panorama' veelal wél is toegestaan, wordt dit moeilijker. Het Belgische gerecht heeft geen enkele jurisdictie op Texel, in de Verenigde Staten, in Timboektoe of op de laagvlakte van de Opper Patagonische Alpen. Dus procederen in het buitenland, daar  waar het wettelijk is toegestaan, is natuurlijk volslagen nonsens.

Een succesvolle onderneming waar het prettig werken is, vindt het belangrijk om de waardering voor haar medewerkers te tonen en organiseert daarvoor met regelmaat activiteiten. Jaarlijks is er de ‘jubilarissendag’ waarbij alle medewerkers die dat jaar jubileren met hun partners en kinderen worden bedankt voor hun inzet van de afgelopen jaren en een passend cadeau en gratificatie krijgen overhandigd. Van deze overhandiging door de directeur aan de jubilaris worden door de bedrijfsfotograaf foto’s gemaakt en tot slot wordt er een groepsfoto gemaakt van alle jubilarissen met de directie. Na dit officiële gedeelte volgt een informele receptie voor alle medewerkers van het bedrijf en aansluitend gaat de directie met de jubilarissen en hun gezin uit eten. Elk jaar weer kijkt de directie van het bedrijf terug op een geslaagde jubilarissendag en is ze trots op haar medewerkers die zich al die jaren toch maar voor het bedrijf hebben ingezet.

Het Europese Hof heeft twee uitspraken gewezen (Svensson en BestWater) waaruit in veel media de conclusie wordt getrokken dat embedden, inline linken en framen niet inbreukmakend is. Deze conclusie is in mijn optiek veel te ongenuanceerd. Omdat het Europese Hof van Justitie zich enkel kan uitlaten over de feiten die aan haar zijn voorgelegd en nuances van deze uitspraken zich nog dienen uit te kristalliseren in de praktijk is onderstaande beschouwing wellicht wat meer juridisch van aard dan u gewend bent. Mocht u concrete vragen hebben over een eigen casus dan kunt u die uiteraard per e-mail aan mij stellen.

Het Hof van Justitie (EU)[1] heeft 13 februari 2014 in een nu al spraakmakende zaak geoordeeld dat een hyperlink geen mededeling aan een nieuw publiek is en het plaatsen van een hyperlink niet inbreukmakend. Dit was echter niet het spraakmakende element in deze kwestie: het Hof lijkt namelijk te oordelen dat embedden zonder toestemming ook mag.

Op 19 november 2013 is door het Amsterdamse Hof uitspraak gedaan in het Hoger Beroep inzake de hyperlinkkwestie tussen GeenStijl en Playboy. Al eerder hield ik u hierover op de hoogte.

De feiten; kort

GeenStijl plaatste een link naar Imageshack, een Australische website waar bestanden tussen gebruikers gedeeld kunnen worden. De link verwees naar een bestand met daarin de uitgelekte naaktfoto’s van Britt Dekker voor het kerstnummer van Playboy.
De vraag die in het geding was is of het plaatsen van een hyperlink een auteursrechtinbreuk oplevert, en of deze specifieke manier van linken van invloed is op de beoordeling van de rechtmatigheid van de gebruikte link.

Collega De Jong heeft ooit een foto gemaakt van Jan Wauters die Jan Mulder interviewt. In 2010 verscheen er een biografie over Jan Mulder bij uitgeverij 'De Buitenspelers'. De biografie is geschreven door verschillende auteurs, onder wie W., die het hoofdstuk over de Brusselse jaren van Jan Mulder heeft geschreven. W. is auteur van boeken over voetbal en over artikelen over sport die worden gepubliceerd in Vlaamse en Nederlandse kranten, tijdschriften en op websites.

Inleiding

Zo af en toe word mij wel eens gevraagd hoe het ook alweer zit met het openbaar maken van foto’s die gemaakt zijn van bouwwerken. Op zo’n bouwwerk kunnen namelijk auteursrechten rusten, denk aan de auteursrechten van de architect op een bijzonder kantoorgebouw of een bepaalde brug. Als daar dan een foto van gemaakt wordt (verveelvoudiging) die dan weer gepubliceerd wordt (openbaarmaking) dan zou er zomaar eens sprake kunnen zijn van inbreuk op de auteursrechten van die architect.

Over de reikwijdte van het auteursrecht op het internet bestaat al lange tijd discussie. In (recente) rechtspraak over dit onderwerp is onder meer bepaald dat het plaatsen van een hyperlink naar inbreukmakende content op een andere website niet gezien kan worden als een openbaarmaking in de zin van de auteurswet, en dus geen auteursrechtinbreuk kan opleveren.[1]
In 2010 bepaalde het Hof in Den Haag in de uitspraak tussen FTD en Eyeworks dat FTD als aanbieder van de vindplaatsen van illegaal te downloaden films wel degelijk aangesproken kon worden wegens het ‘onrechtmatig en systematisch faciliteren’ van auteursrechtinbreuken. Hier was volgens de rechter geen sprake van een auteursrechtinbreuk sec, maar het faciliteren van inbreuken was ten opzichte van de rechthebbende wel onrechtmatig.[2]

Met de opkomst van social media als Facebook en Twitter heeft het delen van afbeeldingen een enorme vlucht genomen. Gebruikers kunnen op eenvoudige wijze foto’s of afbeeldingen uploaden via een achterliggende fotodienst, waaronder bijvoorbeeld TwitPic, Lockerz of Flickr. Dat deze ongelimiteerde mogelijkheid tot het openbaar maken van afbeeldingen tegen de borst kan stoten van de originele auteursrechthebbende, bleek al eerder. Fotograaf Morel postte foto’s van de aardbeving in Haïti op zijn persoonlijke twitteraccount. Morel was echter niet gecharmeerd toen de Franse Fotodienst AFP gebruik maakte van zijn foto’s en hiermee geld verdiende. AFP beriep zich hier op de algemene voorwaarden van fotodienst TwitPic waarin is bepaald dat derden automatisch een licentie op de door gebruikers geplaatste foto’s wordt verleend.[1]

Inleiding

De afgelopen weken ontving ik twee keer kort achter elkaar van verschillende cliënten, beiden professioneel fotograaf, de vraag om advies met betrekking tot het openbaar maken op respectievelijk internet en in een televisieprogramma van beeldopnames die zij gemaakt hadden van verdachten van een inbraak. De vragen hadden uitsluitend betrekking op de portretrechten van de verdachten: zouden de verdachten zich tegen de openbaarmaking kunnen verzetten?