Editie 2011-3▼

Hoger beroep Johan Cruijff tegen Uitgeverij Tirion en Guus de Jong

Het Gerechtshof Amsterdam heeft op 3 januari 2012 arrest gewezen in het hoger beroep van Johan Cruijff c.s. tegen Tirion Uitgevers en Guus de Jong (Tirion c.s.). Het hof acht de vorderingen van Cruijff niet toewijsbaar en bekrachtigde het vonnis. In het kort komt het er in deze zaak op neer dat Cruijff geen redelijk belang heeft om zich te verzetten tegen het fotoboek ‘Johan Cruijff – De Ajacied’. Omdat Cruijff in dit hoger beroep niet heeft gereageerd tegen de afwijzing van zijn merkenrechtelijke vordering, beperkt dit hoger beroep zich tot diverse aspecten van het portretrecht en privacy.

Het portretrecht geeft geen aanspraak op een exclusief exploitatierecht

Hyperlinken en embedden

Er is een groot verschil tussen ‘hyperlinken’ en ‘embedden’. Hyperlinken kan worden aangemerkt als een wegwijzer naar een andere website, terwijl bij het embedden berichten direct op de eigen website worden opgenomen.

Op 2 november 2011 heeft de rechter nogmaals bevestigd dat hyperlinken echt alleen gezien kan worden als ‘digitale bewegwijzering’. Omdat hier slechts sprake is van ‘verwijzing’, worden auteursrechtelijk beschermde werken niet opnieuw openbaar gemaakt en is er geen sprake van auteursrechtinbreuk. (Rb Den Haag, 2 november 2011, Real Networks – X, IEF 10433).

Willem Kolvoort

“Ik heb altijd al van mooie landschappen gehouden, van mooi licht en hoe het licht zich gedraagt. Ja, als ik een lezing houd, dan wil het publiek ook kikkers en snoeken zien en niet alleen maar landschap. Al duikend kom je veel moois tegen.” Aan het woord onderwater fotograaf Willem Kolvoort, levend bewijs dat je niet na je 65e achter de geraniums hoeft te belanden.

Na zijn boek Oer - de kracht van kijken, twee jaar geleden samen met Martin Kers gemaakt, is Willem Kolvoort zich voor zijn vijfde boek Waterlicht nog meer op het landschap gaan toeleggen, terwijl hij hiervoor ook kon putten uit ongebruikt materiaal voor zijn boek Beeldschoonwater (over het water in Drenthe) en een boek over de Weerribben (samen met Philip Friskorn te maken, maar nooit verschenen). Een klein deel van het nieuwe boek bestaat uit archiefwerk, gescand van de dia’s, maar het merendeel is van de laatste paar jaar. Overigens werkte hij ook mee aan vele andere boeken, o.a. De Halve Oceaan en over de atol Aldabra.

Lightroom of Photoshop, moeilijke keus?

Er gaat geen week voorbij, of ik krijg deze vraag wel ergens gesteld op een workshop, in een seminarie of gewoon via het contactformulier op mijn website. Daarom vond ik het een goed idee om er even bij stil te staan.

De vraag ‘Lightroom of Photoshop’ impliceert dat Lightroom en Photoshop alternatieven voor elkaar zijn. Nochtans zijn ze dat niet, net zo min als pakweg Illustrator en InDesign alternatieven zijn.  Alhoewel er wat overlappingen zijn, vooral op het gebied van Raw-conversie, worden Lightroom en Photoshop idealiter samen gebruikt in een workflow, waarbij elk van beide zijn plaats heeft en kent. Zo wordt de vraag niet ‘Lightroom of Photoshop’ maar ‘Wanneer Lightroom, wanneer Photoshop en… wanneer misschien nog iets anders?’

Adobe’s kerstcadeautje, Scott Kelby pakt het uit

Bij de introductie van Lightroom stelde men bij Adobe dat dit nu het ultieme programma was voor de fotograaf. Omdat Photoshop te zwaar zou zijn, een kind met een waterhoofd. Dit omdat Photoshop niet alleen bedoeld is voor de fotograaf maar ook voor anderen, DTP-ers, ontwerpers, drukkers, toiletpapier- en bloemetjesbehangfabrikanten en anderen die de wereld van kleur en lijn bevolken. Lightroom, een fotografenprogramma, alleen voor de  'zware klussen' zou de fotograaf dan nog naar Photoshop moeten grijpen. Er werd door de mensen van Adobe aangeraden om met beide programma's te werken, maar telkens één versie over te slaan. Dus de nieuwe versie Lightroom aanschaffen, bij de volgende versie Lightroom over te slaan slaan en een Photoshop upgrade aan te schaffen. Daarna weer een Lightroom en Photoshop overslaan enzovoorts. Dus ieder jaar afwisselend van één van de twee een upgrade.

Danny Migalski

Emily's Place •

Emily Migalski opent een houten doos en vraagt me welke thee ik wil. Mijn vinger dwaalt over de verschillende builtjes en valt stil bij ‘kaneel’ omdat ik die niet ken en eens iets anders wil proeven. “De kaneelthee is heerlijk! Dat is een goede keuze. Komt er zo aan,” zegt Emily en ze verdwijnt naar de keuken. Naast de fotozaak van Danny, runt ze al ruim tien jaar een Bed & Breakfast in hun ruime, landelijke huis in een residentiële buurt van Zonhoven. De naam van deze gemeente tussen Hasselt en Genk straalt zelf al vreugde uit: Zon-hoven. Deze levensvreugde weerspiegelt zich compleet in de riante B&B van Emily. “We stonden als enige in de Lonely Planet!”, straalt ze terwijl ze de antieke theepot binnenbrengt. “It’s a feast with Emily’s Place!” stond er. “Ik deed vroeger de winkel”, vertelt ze. “Bij de opkomst van het digitale liep dat terug. Ik was van plan om een halftijdse job te zoeken, maar toen zagen we een advertentie. Tijdens de races in Zolder waren er altijd slaapplaatsen tekort in de buurt. Dat bracht ons op het idee om hier boven mooie gastenkamers te maken. Onze dochters zijn erg ambitieus.

Zonhoven •

We zitten in het kantoor van Danny Migalski (°1957). “Binnenkort gaan we de winkel verbouwen,” vertelt hij. “Ik ga er mijn kantoor installeren zodat ik ruimer zit. De omzet via de winkel stelt niet zoveel meer voor. Ik werk voornamelijk voor bedrijven. Huwelijken en communies zijn heel erg teruggelopen. Er horen een hoop andere artikelen bij, en daar ben ik niet mee bezig. Zonhoven is een gemeente met 20.000 inwoners. Voor publieksfotografie ben ik hier niet goed gelegen, maar ik ben op nauwelijks 100 m van deze plek geboren, en toen ik begon als zelfstandig fotograaf was hier niets. Het grootste deel van mijn omzet is altijd uit reclame gekomen; de rest, waaronder O&A en publieksfotografie in de studio, kwam er gemakkelijk bij, maar nu is dat weer helemaal weggevallen.”

Met toestemming van

Inleiding

Eén van de rechten die een fotograaf heeft, is het recht om uitsluitend zelf te bepalen of een foto gebruikt mag worden en onder welke voorwaarden. De auteurswet kent wel een paar uitzonderingen zoals het citaatrecht en de parodie-exceptie, maar daarbuiten geldt toch dat voor het gebruik van iemands foto vooraf toestemming gevraagd moet worden.

Misverstand

In de praktijk blijkt er een wijdverbreid misverstand te bestaan over wie die toestemming moet geven. Ter illustratie een aantal praktijkgevallen van reacties die fotografen ontvingen toen ze de gebruikers aanspraken op het gebruik van hun foto’s zonder toestemming.
De fotograaf die levensgroot een door hem gemaakte foto van een kat aantrof op de praktijkauto van de lokale dierenarts kreeg te horen: ja, maar ik heb toestemming van de eigenaresse van de kat.

De fotograaf die portretfoto’s leverde aan een landelijke krant en die vervolgens aantrof op de website van de werkgever van de geportretteerde kreeg te horen: ja maar, wij hebben toestemming van de krant.

Samuel Leiter en Dana Lixenberg

New York Reflections

‘Ik ga naar buiten met mijn camera… niet echt naar iets op zoek… ik loop gewoon rond, de Fransen hebben er een naam voor: als een flaneur…’ Fotograaf  Saul Leiter vertelt.

Het was net of ik bij hem op bezoek kwam. Een paar treetjes af in het museum, en daar in die expositiezaal klinkt zijn stem, die op ontspannen verteltoon over zijn fotografie praat. En over hoe hij ook altijd schilderde.
Saul Leiter (nu 88 jaar) is gefilmd in zijn atelier in New York, hij zit midden in een overvolle ruimte, overal stapels boeken en mappen met foto’s, tekeningen en gouaches, kleurige schilderijtjes aan de muur. Hij zit aan zijn met verfpotten en papier overdekte werktafel en tekent met een waterverfpenseel in een boekje, al vertellend, grinnikend om zichzelf, om zijn verhalen en manier van leven.

Huib van Wersch

Amsterdam, het is 1960. In dat jaar kreeg Huib een fotograaf als vader. Het was nog in de tijd dat een deel van de fotografie zich in het duister afspeelde. Huib stond al vrij jong in dat, voor de fossielen onder ons bekende, geelgroene licht te spelen met ontwikkelbakjes. ‘En niet met de handjes in de ontwikkelaar, gewoon netjes de tang gebruiken om het papier te pakken, want ontwikkelaar is slecht voor je handen…’ De jonge Huib deed dat heel braaf tot hij ontdekte hoe het in veel andere doka’s ging… Dat in de fotografie dingen wel eens anders gaan zou de jonge Huib snel genoeg ontdekken. Een interview met een allrounder met een goede visie op zijn vak.

Het is wat koud, maar dat mag de pret niet drukken. Een van mijn geheime wapens, wagen parkeren bij de Makro, straks meteen wat boodschappen doen,  met de metro verder naar station Wibautstraat. De offerblokken van Parkeerbeheer in Amsterdam zijn onbeschoft gulzig, het uurtarief is twee maal zo hoog als in Parijs en  je kunt in andere plaatsen voor dit bedrag een gehele dag staan. “Dat is slim” klinkt de stem van Huib door de telefoon wanneer ik hem vertel hoe ik het probleem Amsterdam doorgaans weet te tackelen.

willem-defijn-en-marijke-vernimmen

Op weg naar Marijke Vernimmen en Willem Defijn, komen wij door een geïndustrialiseerd landschap. Vanuit het Zuidwesten 'rechtsom' Antwerpen, onderweg naar Fort Lillo, gelegen langs de Schelde, tegenover de kerncentrale van Doel, een stukje overgebleven natuur en monumentale bouwkunst te midden van de Antwerpse havens. Marijke: “Wij kunnen alleen in het weekend, nu zondagmiddag. Maar kom dan wat later en eet gezellig mee.”

Oude vrienden •

Willem en Marijke kennen elkaar vanaf hun 21e jaar. Willem is vanaf zijn vijftiende al gebeten op alles wat met fotografie heeft te maken. Hij studeerde bij Narafi in Brussel en vestigde zich in 1980 als zelfstandig fotograaf. Over deze tijd zei hij mij eens: “Mijn fotografische bezigheden werden, om reden van iets dat ik kan kenschetsen als ‘economische realiteit’, aangevuld met jobs als transportdispatcher en computerprogrammeur.” Rond 1992 specialiseerde hij zich op architectuurfotografie en op interieurfotografie in het bijzonder. Hij opende ook een winkeltje, waar Marijke regelmatig kwam om advies betreffende de foto's die zij maakte en de fotoalbums die nodig zijn om deze in te steken. Tussen de twee ontwikkelde zich iets moois, uiteindelijk besloten zij in 2002 om hun spullen bij elkaar te gooien en samen verder te gaan.

model

model
dat willen ze allemaal worden

denken dat ze enkel mooi moeten wezen en zwijgen

maar

de manicure brabbelt
de visagiste mekkert
de kapster aarzelt
de styliste sakkert
de art director kaffert
de accessoiriste weet het niet meer
en de vidioot loopt zoals gewoonlijk in de weg

het kind kan het niet helpen
het heeft maar één uitdrukking
en anderhalve houding
het is te jong om te hebben geleefd

nog maar een kalf en al ziet het de slachter

hoevelen hebben die snel-weg niet afgelegd
van te deum tot requiem

Nieuwe Algemene Voorwaarden van de Nederlandse Fotografenfederatie

Inleiding

De meeste fotografen gebruiken bij hun overeenkomsten standaard de algemene voorwaarden van de Nederlandse Fotografenfederatie. Algemene voorwaarden zijn bijzonder handig omdat daarin de contractsbepalingen staan die de gebruiker eigenlijk voor elke nieuwe overeenkomst wil overeenkomen. Door bij een nieuwe overeenkomst de algemene voorwaarden van toepassing te verklaren, hoeven die niet steeds bij elk contract opnieuw uitgeschreven te worden. Veel branche-organisaties hebben hun eigen algemene voorwaarden, toegespitst op de specifieke aspecten van die branche.

De praktijk

Toch gaat het in de praktijk met die algemene voorwaarden vaak mis. Om er zeker van te zijn dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn, moet de andere contractspartij die algemene voorwaarden uitdrukkelijk aanvaard hebben. En dan ook nog eens voorafgaand aan de overeenkomst.