Affinity Photo
In de markt van de grotere en betere fotobewerkingsprogramma's zijn spectaculaire nieuwe of stevige vernieuwingen van fotobewerkings pakketten geen dagelijks nieuws. Er zijn afgezien van de reguliere updates zeker wel bewegingen. Maar per saldo wordt de markt wordt toch vooral beheerst door een paar grote spelers - betaald of gratis - zoals de producten van Adobe (Photoshop, Photoshop Elements, Lightroom), Corel (Paint Shop Pro), Magix en GIMP. En dan nog wat kleinere spelers die ook alleszins constant in hun mannetje staan. Maar dan verschijnt er ineens een nieuw programma waarbij je even de adem inhoudt en even moet slikken en dat de ogen even doet knipperen ... Een fotobewerkingsprogramma dat op hoog niveau presteert, er prettig uitziet, zich intuïtief laat bedienen, krachtig en veelzijdig is, en goed aansluit op de wensen en eisen van professionals. En dat voor een zeer bescheiden prijs. Is dat echt het geval? Kan dat? Jazeker! Met het programma Affinity Photo. Deze nog relatief jonge hond is een ware dreun in de markt, een wake-up call voor de bestaande, vaak (veel) duurdere spelers. Lees verder wat dit prachtige pakket zoal te bieden heeft.
GIMP 2.10
Het heeft lange tijd geduurd, maar in april 2018 was dan eindelijk de langverwachte nieuwe release het fotobewerkingsprogramma GIMP gepubliceerd. Deze behoorlijk grote release, 2.10, is het resultaat is van zes jaar werk van een kleine maar toegewijde kern van specialisten. Inmiddels is zijn we al weer een paar sub releases verder (thans kan de release 2.10.8 worden gedownload) waarmee de altijd onvermijdelijke schoonheidsfoutjes na zo'n grote vernieuwing zijn weggepoetst. Het is thans een goed moment om deze nieuwe release van GIMP onder de loep te nemen. Er is veel namelijk veranderd - lees verbeterd. Maar één ding blijft ongewijzigd: dit fantastische, uitgebreide en veelzijdige open source programma blijft gratis ! Lees verder wat GIMP 2.10 zoal biedt.
Smart Ink, goed alternatief voor inkten en supply systemen voor fotoprinters
Menig fotograaf ervaart een foto pas als echt wanneer deze een fraaie druk in handen heeft. De echte fine-art print geeft de finishing touch aan de opname. De bottleneck bij inkt is het kostenplaatje van de inktcartridges. Printerinkt wordt niet ten onrechte vaak omschreven als vloeibaar goud. Fotografen die veel moeten printen, zoeken regelmatig naar voordeliger en toch goede alternatieven.
Inkjet •
Bij inkjetdruk gaat het in de regel om gepigmenteerde inkt. De zoektocht naar goede alternatieve inkten is een uitdaging. Juist voor fotoprinters, in de regel een kostbare investering, verlangt de fotograaf goed materiaal; zowel de inkt als ook de supply systemen. En niet in de laatste plaats moet de fotoprint er perfect uit zien, want daar gaat het immers om. Inkt en supply systemen betrekken uit een ver land, is een optie, maar menig vakman betrekt zijn producten liever uit eigen land om de lijnen korter te houden.
Oplossing •
Al enige tijd is het in Tilburg gevestigde Smart Ink actief op de markt. Smart Ink levert gepigmenteerde inkt en doordachte supply systemen voor redelijke prijzen. De producten zijn leverbaar voor diverse merken en typen printers. Op de website van Smart Ink kan men vaststellen wat er voor een specifieke printer beschikbaar is. Overigens levert Smart Ink behalve pigmentinkten ook andere typen inkt, zoals dye inkten en sublimatie inkten
Creëer het ‘Droste effect’
Het Droste effect is een beeldherhalingseffect dat vernoemd is naar het Nederlandse Droste cacaoblik (ontwerp vermoedelijk van vóór 1910), waarop een verpleegster is afgebeeld die een dienblad draagt met daarop een zelfde cacaoblik, waarop de verpleegster staat met het dienblad met daarop het cacaoblik, met daarop afgebeeld de verpleegster met ... enz. Het beeld is niet alleen bij iedere Nederlander bekend, het Droste effect is een internationaal begrip, dat later op allerlei manieren werd gebruikt in vele afbeeldingen.
Om te beginnen, een rechttoe rechtaan manier om een dergelijk beeld te maken is door simpel knip-en-plak werk in een of ander sjop-programma. Kopieer de foto en plak ‘m op zijn plaats, en herhaal dit tot in het bijna oneindige.
GIMP Extensions
In PhotonMagazine is eerder aandacht besteed aan plugins en scripts voor het open source beeldbewerkingsprogramma GIMP. Waarvoor zij dienen, en hoe ze moeten worden geïnstalleerd. Als je op zoek gaat, is het soms een hele zoektocht om uit te vinden welke plugins, scripts of andere uitbreidingen nuttig voor je zijn. Al was het alleen maar om ze een keer uit te proberen. Er is enorm veel verschenen, en dat is allemaal op internet te vinden en te downloaden. Met de GIMP Plugin Registry is dat al een stuk gemakkelijker gemaakt; daar is (bijna) alles bijeen gebracht, compleet met uitleg, en is het direct te downloaden. Maar ondanks dat is het toch nog een hele tour om je eigen voorkeuren er uit te pikken en vervolgens te installeren. Dat blijkt echter veel sneller en gemakkelijker te kunnen. Lees verder hoe dat in zijn werk gaat, en met welke zeer nuttige zaken GIMP op een slimme en efficiënte wijze wordt verrijkt.
GIMP plugins of scripts?
Een greep uit interessante plug-ins voor het fotoprogramma GIMP
Voor het fotoprogramma GIMP verschijnen met enige regelmaat plug-ins. Het aanbod is inmiddels aanzienlijk. Juist omdat er zoveel plug-ins zijn voor GIMP, is er altijd stof om er een artikel aan te wijden. Ditmaal worden enkele interessante plug-ins behandeld: voor het wegwerken van purple fringe, voor het verbeteren van hoge lichten en schaduwen, voor het prachtig omzetten van foto’s naar zwart-wit, en tenslotte voor het voorzien van foto’s van een watermerk. Lees verder hoe een kind de was kan doen.
UFRaw. Een overzichtelijke en solide freeware RAW converter
Bij camera’s die met RAW bestanden overweg kunnen, wordt meestal software meegeleverd om de bestanden te bewerken en te converteren tot een JPG- of TIF-bestand. De kwaliteit hiervan is verschillend. Het varieert van een eenvoudige app waarmee nauwelijks ingrijpen mogelijk is en voornamelijk bedoeld om opnamen om te zetten naar JPG of TIF, tot uitgebreide programma’s met behoorlijk veel mogelijkheden. Er wordt ook software geleverd die onafhankelijk van de camerafabrikant is geproduceerd, zoals bijvoorbeeld Silkypix of het bekende Camera Raw dat met Adobe Photoshop wordt meegeleverd. Onder de groep camera onafhankelijke RAW converters bevinden zich ook interessante freeware programma’s. Een al langer bestaande open source RAW converter, niet onbekend bij gebruikers van het fotobewerkingsprogramma GIMP, is UFRaw.
Ga je voor kwaliteit en wil je het hele digitale proces van opname tot uiteindelijke foto in eigen hand houden, dan fotografeer je in RAW. UFRaw is daarvoor een hele interessante tool. Lees verder wat het allemaal kan bieden.En, prettige bijkomstigheid, een licentie van open source software is vrij van kosten.
RAW converters. commercieel of open source?
De camerasensor levert signalen die moeten worden omgezet naar leesbare bestanden zoals Tiff, Jpeg of PNG. Het signaal als zodanig is 'onzichtbaar' omdat iedere sensor nu eenmaal een eigen karakteristiek heeft. Zo zijn er sensoren een andere pixelindeling hebben of drie kleurlagen boven elkaar hebben gegroepeerd. De indeling, het patroon van de pixels kan variëren, er kunnen ongevoelige lagen of pixels met normale en met lage gevoeligheid in de sensor zitten. Sensoren hebben meestal een RGB indeling maar er is ook een sensor van Fuji, nog niet op de markt, die een RGBW (wit) indeling heeft.
RAW bestandsformaat •
Een RAW bestand is een bijzonder type bestand, het voldoet niet aan een gedefinieerde standaard, maar is het bestand waar de ruwe sensor-uitvoer van de camera in is opgeslagen. Dit bestand heeft kenmerken, afhankelijk van het camera-merk en kan zelfs per camera-type verschillen. Ook de naamgeving van RAW bestanden is (uiteraard) niet altijd hetzelfde. Zo gebruikt Nikon de .NEF bestandsindeling, bij Fuji heeft men het over .RAF terwijl Olympus hiervoor .ORF gebruikt. Dit betekent dat niet alle RAW bestanden zonder meer door beeldsoftware kunnen worden geopend.
Een RAW bestand bevat alle gegevens die er beschikbaar waren toen de foto werd genomen. Er is geen compressie op de data in het bestand toegepast (In sommige gevallen wel, maar dan gaat het wel om verliesloze compressie) en achteraf zijn de instellingen voor witbalans en belichting aan te passen zonder verlies van data.
GIMP
In de schrijvende fotopers wordt relatief weinig aandacht besteed aan het fraaie en kosteloze fotobewerkingsprogramma GIMP. Tijd om daar verandering in aan te brengen, en voor een (nieuwe) kennismaking. Want wie is niet ongevoelig voor geld in de zak houden zonder in te leveren op kwaliteit, en lofuitingen van je klant ontvangen ? Het zonder kosten downloaden van het programma, inclusief de regelmatig nieuwe releases en vele fraaie plug-ins en scripts, en het creatief kunnen werken met lagen, kanalen en maskers, klinkt nu eenmaal aantrekkelijk. GIMP is een volwaardig programma dat zich vanwege de uitgebreide mogelijkheden en degelijke onderhuidse motor mag verheugen op groeiende belangstelling, óók onder professionals. De jongste versie 2.8 is sterk verbeterd ten opzichte van zijn voorgangers. Spreekt je dit aan, dan zou GIMP wel eens goed bij je kunnen passen. Een uiteenzetting over hoe mensen door samenwerking deze software ontwikkelen die aan alle eisen voldoet.
Hoe bereid ik mijn bestanden voor drukwerk voor?
Ondanks dat er tegenwoordig veel digitaal wordt gepubliceerd is er zeker nog de vraag naar fotografie voor drukwerk. Waar vroeger een dia, of zelfs een negatief of afdruk werd afgeleverd en de lithograaf wat alchemistisch-geheimzinnige bewerkingen deed alvorens er werd gedrukt is de fotograaf nu zelf ook gaan drukken. En is vanuit die ervaring geneigd zijn klant net zoals zijn inkjetprinter te behandelen, die klant moet een hapklaar brok krijgen 'want de klant weet niks'. Het volgende verhaal gaat, hoewel niet al te diep, in op wat er in basis bij foto's voor drukwerk komt kijken.
Verband tussen grootte en resolutie, PPI als eenheid
Digitale fotografie werkt met pixels. In drukkerijen wordt met rasters gewerkt. En zo ontstond de grote misvatting. Fotografische resolutie uitdrukken in DPI. Maar daarover later.
Bestanden hebben een bepaalde grootte. Hoe groter je het bestand af wilt drukken, hoe groter het bestand zal moeten zijn. Wanneer je een postzegel moet drukken zul je waarschijnlijk aan 300x400 pixels ruim genoeg hebben.
Tethering werkstation voor locatiewerk
Jarenlang werkte Tom Barnes op locatie. Hij ging langzaam over tot tethered werken, dit tot tevredenheid van zijn klanten en de crew, maar hij kreeg te maken met de beperkingen die een locatie je nu eenmaal oplegt. Zoals het direct bewerken van de beelden.
Of bewerking op locatie een goed idee is valt te betwijfelen vanwege het omgevingslicht en de onbeheersbare kleurtemperatuur die een fotograaf bij de beoordeling op het scherm op het verkeerde been kan zetten. Zelf zou ik aan de oplossing van Tim een kleine tent met grijze binnenkant en LED verlichting toe willen voegen. De laatste komt, met een kleur van D50 en een kleurindex van 96 al op de markt, al is er moeilijk aan te komen. Raar idee? Vroeger werkte de fotograaf toch ook met een zwarte doek over het hoofd. Ik maak in het digitale tijdperk soms ook gebruik van een ouwe doek...
De oplossing van Tim, die ongetwijfeld iedereen aan zal spreken, heeft de Peli 1510 koffer als basis. Onverwoestbaar én op wielen. En toch redelijk klein.
Fred15 project
Wat betekent de nieuwe norm ISO 12647-2: 2013 voor het colormanagement? Wat is het "fred15" project?
Het volgende (vertaalde) artikel geldt voor de gehele (foto)grafische workflow, hoewel fotografie hier maar een klein deel van uitmaakt. Het kan aan de belangstellende helderheid verschaffen over wat er op dit moment binnen de Europese (maar ook buiten Europa) grafische industrie speelt.
Voor wie uitsluitend geïnteresseerd is in de lichtcondities binnen de fotografische workflow staat op de servicepagina van PhotoNmagazine de vertaling van “Standaard licht volgens ISO 3664: 2009 - ISO 3664: 2009".
Berlijn, 14 mei 2014
Afscheid Aperture, Adobe biedt migratietool aan
Enkele weken geleden kondigde Apple aan met Aperture te stoppen. Op zich merkwaardig, het was ooit immers volgens Apple het beste dat Onze Lieve Heer ons had gegeven? Deze plotselinge aankondiging zet de gebruiker aardig voor het blok, al is er wel een alternatief:
Met de introductie van de nieuwe Photos app en de iCloud Photo Library die het u mogelijk gemaakt alle foto's op te slaan in iCloud en deze van iedere plaats te kunnen bereiken, zal de ontwikkeling van Aperture stoppen. Wanneer Photos voor OS X volgend jaar wordt uitgebracht zullen de gebruikers in staat zijn hun bestaande Aperture libraries naar Photos te migreren.
Nieuwe generatie (externe) opslagmedia rukt op
Geheugen is een essentiële component van elektronische apparaten. Of het nu om wasmachines zijn, smartphones, auto’s, computers. Geheugen is een plaats waar je zowel programma’s op kunt installeren als data op kunt slaan.
Trends
Gemiddeld vervangen wij onze media iedere zeven jaar. Een van de oudste was de floppy, die beleefde hoogtijdagen in de tachtiger jaren. De eerste floppydrives gebruikten een schijf met een diameter van 8 inch, ongeveer 20 centimeter en een capaciteit van slechts 80 kilobytes. Latere versies van deze floppies, bedoeld voor RX01- en RX02-drives, hadden een capaciteit van 256/512 KB. De laatste disketteversies konden 1,2 megabytes bevatten (double-sided, high-density).
Digitaal gegijzeld: Cryptolocker
Stel je voor dat je op een ochtend je PC inschakelt en je krijgt de mededeling dat je bestanden geëncrypteerd zijn. Dus omgezet in niet te ontcijferen tekst. En inderdaad blijken al je databestanden te zijn veranderd in onleesbare troep. Ook alle foto’s, video’s en andere gegevens, die deels wellicht van grote emotionele waarde, zijn weg, tenzij je deze criminelen even € 300 betaalt. Doemscenario? Helaas is het harde werkelijkheid. Deze malware heeft geen beheersrechten nodig. Ze werkt alleen binnen jouw account en dat is genoeg om schade aan te richten, tenzij je een losgeld betaalt.
Dat losgeld moet ergens naar worden overgemaakt. Je kunt dus naar de politie stappen. Maar wat kunnen die uitrichten wanneer het een bankrekening van iemand in Rusland, Nigeria of in de Opper Patagonische laagvlakte is? En die gegevens zijn weg. Dus vrijwel iedereen bezwijkt dan en betaalt, de boete voor de te late BTW aangifte, waar je de administratie voor nodig hebt, is immers veel hoger? Wat zal de klant zeggen die volgende week de foto's nodig heeft op de beurs in Parijs?
Fujifilm patenteert revolutionnair sensorontwerp
Merkwaardig bij de ontwikkeling van steeds beter presterende sensoren is dat er nog steeds wordt uitgegaan van een sensorlay-out met pixels, gerangschikt volgens het Bayerpatroon. Het doet denken aan een kleuter die niet kan of wil lopen maar al kruipend de hele wereld ontdekt. Een kleuter die het schijnt te vertikken om op twee benen te gaan staan en daarmee denkt weg te komen door telkens verbeteringen aan te brengen.
De 'klassieke' sensorconstructie gaat uit van vierkante veldjes waarin een lichtgevoelig elementje zit. Deze elementjes hebben geen vierkante vorm, dat is ook niet interessant, dat puntje, of het nu groot is of klein, is representatief voor de kleur van het vierkantje dat als 'pixel' wordt aangeduid.
Ruis en kleurvergrauwing
Iedere ouderwetse lithograaf kon je vertellen dat er kleurvergrauwing ontstaat bij een beeldopbouw met gelijke punten. Dit wordt door het Bayerpatroon in de hand gewerkt. Het effect is duidelijk zichtbaar wanneer je probeert het aantal zwarte stippen te tellen op de kruispunten van de illustratie hiernaast. (Alle afbeeldingen zijn te vergroten door aanklikken.)
Nieuwe features in Lightroom 5 Beta: mijn persoonlijke top-5
Op 16 april heeft Adobe menigeen verbaasd met de release van de publieke beta van Lightroom 5. Lightroom 5 heeft voor elk wat wils: van de door velen gevraagde ‘healing brush’ over automatische perspectiefcorrecties tot ellipsvormige verloopfilters.
Softproofen in Lightroom
Als professionele fotograaf weet je dat een colormanaged workflow essentieel is. Normaal denk je dan aan kalibratie van je scherm en eventueel van je printer en aan het werken met icc printprofielen. Maar zelfs in zo'n colormanaged workflow kan er nog altijd een verschil zitten tussen wat je ziet op je scherm en de print die uit de printer komt gerold. Dat heeft er ondermeer mee te maken dat een scherm enerzijds en een printer/papier/inktcombinatie nu eenmaal andere technologieën gebruiken om het beeld op te bouwen.
Om toch al - op je scherm - een idee te krijgen van hoe zo'n print er zou kunnen uitzien in functie van het gekozen papier kan je al jaren in Photoshop aan softproofing doen: softwarematig proofen. Vanaf de vierde versie van Lightroom kan je dat nu ook in dit pakket - althans gedeeltelijk: softproofing op basis van CMYK profielen (zoals gebruikt in drukpersen) kan niet, maar wie zelf afdrukt op een inkjet-printer kan dat nu in Lightroom. Meer nog: op basis van je softproofing kan je aanpassingen doen op een virtuele kopie van je bestand.
In deze video bekijken we softproofing in Lightroom van naderbij.
Fotoboeken maken en bestellen
Een van de nieuwe features van Lightroom 4 is de mogelijkheid om fotoboeken op te maken en te bestellen, volledig vanuit Lightroom. Momenteel is de keuze van afwerking beperkt tot het Amerikaanse (maar internationaal opererende) Blurb. Het gaat hier om digitaal gedrukte boeken die vooral bij eindconsumenten in trek zijn, maar omwille van het gemak van opmaken en de meer dan behoorlijke afdrukkwaliteit vragen meer en meer professionals zich af of ze niet een dergelijk soort boek als 'instapmodel' in hun assortiment moeten aanbieden.
Met andere woorden, of je nu een amateurfotograaf bent op zoek naar een eenvoudige manier om een fotoboek aan te maken of een professional die zijn aanbod wil uitbreiden, of zelfs maar gewoon wil weten waartoe de eigen klant in staat is, het loont de moeite om de mogelijkheden van Lightroom's Boek module even van naderbij te bekijken.
Indien je geluk hebt dat de verhouding van de Blurb boeken samenvalt met die van jouw eigen boekenleverancier, kan je zelfs het boek opmaken in Lightroom, de pagina's als JPG exporteren en deze dan bij je vertrouwde leverancier als boek bestellen.
De nieuwe 'lossy DNG' opties
Digitale bestanden worden alsmaar zwaarder. Digitale spiegelreflexen bieden vandaag de resolutie die nog maar kort geleden het exclusieve speelterrein van middenformaat camera’s waren. Handig als je al die beeldinformatie en die kwaliteit nodig hebt, maar wat doe je met die zware bestanden als je de resolutie en ultieme beeldkwaliteit niet nodig hebt? Vroeger was de logische optie om te converteren naar JPG.
In Lightroom 4 en Photoshop CS6 heeft Adobe een interessante nieuwe optie voorgesteld: ‘lossy DNG’, die het midden houdt tussen Raw en JPG, zowel qua kwaliteit als qua bestandsgrootte.
Uiteraard niet iets om op je allerbeste bestanden te gaan doen – die houd je beter in het originele Raw (of niet-verlieslatende DNG) formaat bij. Maar de nieuwe DNG-opties kunnen een interessante optie zijn om minder kritische bestanden, die je toch niet wil verwijderen, bij te houden.
Upgraden naar Lightroom 4?
Op de jongste Professional Imaging beurs stelde Adobe Lightroom 4 voor. Hoog tijd dus voor een round-up van de belangrijkste nieuwigheden. Hieronder vind je alvast mijn persoonlijke top-7. De bijdrage over huidretouche-plugins houd je tegoed voor de volgende aflevering.
Het gebruik van plugins in een Lightroom-workflow (deel 1)
Lightroom is een workflow-pakket dat tot doel heeft om volume-fotografen snel door een grote hoeveelheid foto’s te laten gaan. Bij het bewerken van reeksen foto’s, kijk ik altijd naar hoe gemakkelijk ik die bewerkingen kan overzetten naar andere, vergelijkbare foto’s.
Dat werkt immers het snelst. Stel dat ik een blauwe lucht heb die donkerder gemaakt moet worden, dan heb ik in Lightroom 3 mogelijkheden: ik kan de Luminantie van het blauwe kanaal verdonkeren in het HSL paneel. Deze stap is mijn eerste keuze, omdat ik zo’n correctie makkelijkst kan synchroniseren naar andere foto’s met een vergelijkbare lucht, zelfs indien de horizon in die foto’s anders gekaderd is.
Het nadeel is dat die correctie al het blauw in de foto zal aanpakken.
Lightroom of Photoshop, moeilijke keus?
Er gaat geen week voorbij, of ik krijg deze vraag wel ergens gesteld op een workshop, in een seminarie of gewoon via het contactformulier op mijn website. Daarom vond ik het een goed idee om er even bij stil te staan.
De vraag ‘Lightroom of Photoshop’ impliceert dat Lightroom en Photoshop alternatieven voor elkaar zijn. Nochtans zijn ze dat niet, net zo min als pakweg Illustrator en InDesign alternatieven zijn. Alhoewel er wat overlappingen zijn, vooral op het gebied van Raw-conversie, worden Lightroom en Photoshop idealiter samen gebruikt in een workflow, waarbij elk van beide zijn plaats heeft en kent. Zo wordt de vraag niet ‘Lightroom of Photoshop’ maar ‘Wanneer Lightroom, wanneer Photoshop en… wanneer misschien nog iets anders?’
Het Lightroom Eco-systeem
Vanuit mijn praktijk als Lightroom-docent train ik jaarlijks een paar honderd fotografen die met het pakket aan de slag willen. Vaak gebruiken ze al Photoshop en doen ze hun raw-ontwikkeling bijgevolg met Adobe Camera Raw. De vraag rijst dan ook hoe over te schakelen van een Photoshop-centric workflow naar een Lightroom-centric aanpak: het Lightroom eco-systeem.
Lightroom is met zijn vijf modules eigenlijk een combinatie van drie paketten: het is in eerste instantie een beheerspakket, om de groeiende fotocollectie van de volume-fotograaf organisatorisch de baas te kunnen. Het is ook een publicatiepakket, dat de fotograaf toelaat om - zonder naar een andere applicatie over te gaan - bestanden online te zetten, in een diavoorstelling te gieten, of af te drukken. En tenslotte is het - jawel - ook een raw-ontwikkelaar.
Drie Tips voor een efficiënter gebruik van Lightroom
Adobe Photoshop Lightroom, kortweg Lightroom, groeide in korte tijd uit tot hét digitale workflow-pakket voor enthousiaste amateur- en professionele fotografen. Lightroom combineert met zijn vijf modules een centrale database waarin de je als fotograaf je foto's kan beheren en opzoeken (Bibliotheekmodule) een raw-ontwikkelaar (Ontwikkelmodule), waar je pixelgewijs de onderste steen boven kan halen en een drietal publicatiemodules: Diavoorstelling, Afdrukken en Web.