Magnum Photos▼

“Ik ben het helemaal zat om als een pakezel met zware camera’s en objectieven rond te zeulen, geef mij maar lichtere apparatuur” zoals een geroutineerd persfotograaf tijdens Professional Imaging tegen mij verzuchtte. Hij is nu dus overgeschakeld op de ‘nieuwe’ apparatuur en aan de kwaliteit van zijn werk is dit niet af te zien. “Ik hoef mijn edele delen toch niet prominent buiten te hangen om mensen ‘professioneel’ te imponeren maar onderscheidt mij toch liever door mijn fotografie dan door technische herrie er omheen.”

De schijnbaar eenvoudige wijze van fotograferen, het gebrek aan wat men ‘perfecte techniek' noemt en waar je op een opleiding of van je hoofdredacteur waarschijnlijk een onvoldoende voor kreeg, een naar het onscherpe neigende foto die haarscherp een essentie neerzette en die je vragende brein hard aan het werk zette.

Deze fotograaf heeft vrijwel zeker niet alleen mij geïnspireerd. Bijna iedereen die wérkelijk betrokken is bij de inhoud van het beeld moet een soortgelijke ervaring hebben ondergaan bij het zien van Cartier-Bressons foto’s. Zonder opsmuk, zonder effecten, maar met een intensiteit die zeldzaam is.

Cartier-Bresson richtte samen met Robert Capa, George Rodger, David 'Chim' Seymour en William Vandivert het vermaarde agentschap Magnum Photos op. Zij 30 jaar jongere vrouw Martine Franck, waarmee hij in 1970 trouwde, was van oorsprong Antwerpse. Zij trad in 1983 toe tot Magnum Photos.

LensCulture is een wereldwijd opererend platform voor hedendaagse fotografie. De organisatie werd in 2004 opgericht met het doel om de beste fotografische talenten te ontdekken en onder de aandacht te brengen van zoveel mogelijk fotografieliefhebbers. Ook wil men fotografen helpen om zich creatief en professioneel te ontwikkelen, zowel via professionals als beurzen.
Via een webmagazine en sociale media bereikt men naar eigen zeggen maandelijks 3 miljoen mensen. De organisatie leert nieuwe talenten kennen via festivals, portfolio besprekingen, afstudeerexposities én – last but not least – via internationale fotowedstrijden.
In 2017 verscheen bij Schilt Publishing het overzichtswerk 'The Best of Lensculture - Volume 1’. En onlangs kwam het tweede deel uit. Er staan honderden foto's in van 162 fotografen uit 38 landen die werk inzonden voor vier fotoprijzen.

Noord-Korea behoort tot de minst toegankelijke landen ter wereld, niet op de laatste plaats voor fotojournalisten en andere professionele fotografen uit het Westen. Toch zijn er in de loop der jaren verschillende serieuze fotoboeken over de communistische heilstaat verschenen. Recentelijk konden er twee interessante titels aan toegevoegd worden: 'Setting the Stage' van Eddo Hartmann (1973) en 'DPR Korea – Grand Tour' van Magnum-fotograaf Carl De Keyzer (1958).

Dat beide fotografen erin geslaagd zijn om toegang te krijgen in het extreem geïsoleerde land en er een bijzonder boek over wisten te maken, is voor een belangrijk deel te danken aan de medewerking van de Koryo Group. Deze Brits-Chinese instelling streeft ernaar het onderlinge contact tussen inwoners van Noord-Korea en de rest van de wereld te bevorderen via toerisme, cultuur, sport en humanitaire projecten.

In 2011 debuteerde de jonge Belgische fotografe Bieke Depoorter (1986) met een opmerkelijk boek, getiteld 'Ou Menya'. Het was een soort beeldverslag van een reis door Rusland. Wat direct opviel aan veel foto's was niet alleen het schilderachtige karakter ervan maar ook en vooral de nabijheid van de mensen die zij portretteerde.
Dat laatste had alles te maken met de bijzondere methode waarmee de fotografe te werk was gegaan. Alvorens op reis te gaan had zij namelijk een briefje laten maken waarin ze in het Russisch vertelde dat ze op zoek was naar een slaapgelegenheid bij mensen thuis en bij hen ook foto's wilde maken. De fotografe reisde vervolgens met de trein door Rusland en in vrijwel elke stad waar ze uitstapte gebruikte ze het briefje dat goed bleek te werken.

Je hebt van die fotografen van wie je elk nieuw boek met grote verwachting of toch minstens grote nieuwsgierigheid tegemoet ziet. Carl De Keyzer hoort wat mij betreft beslist tot die categorie. Een enkele uitzondering daargelaten heeft hij me nooit teleurgesteld. Ook zijn nieuwste boek biedt weer een rijkdom aan schitterende foto's, ditmaal over Cuba. Cuba la lucha is de titel en bij 'lucha' oftewel strijd gaat het in dit geval denk ik amper meer om communistische idealen maar om de dagelijkse strijd van het bestaan.
Cuba is een uitgesproken fotogeniek land. Je zou een aardige bibliotheek kunnen vullen met fotoboeken die over het Caraïbische eiland verschenen zijn. Veelal gaat het om toeristische uitgaven waarin het wemelt van de clichés: van kleurige oldtimers tot oude mannen met reuzesigaren en van schilderachtig vervallen gebouwen en interieurs tot sexy vrouwen en - niet te vergeten - de nog altijd alomtegenwoordige Che Guevara. Zeker, al die overbekende elementen kom je ook tegen bij De Keyzer, maar wel in een context die niets van doen heeft met toeristische oppervlakkigheid.

Belgische herfst •

Tussen het voorjaar van 1982 en het najaar van 1985 werd België geterroriseerd door de Bende van Nijvel, een groep criminelen die moordend en rovend door de provincie Brabant trok. De Belgische fotograaf Jan Rosseel was zes jaar toen zijn vader vermoord werd door de bende, één van de 28 dodelijke slachtoffers. Dertig jaar later komt hij met een bijzonder boek dat misschien geen nieuw licht werpt op de nooit opgehelderde misdaden maar dat intrigeert van de eerste tot de laatste bladzijde.
Het drietalige boek Belgische herfst heeft als ondertitel Een geconfabuleerde geschiedenis. Confabuleren is een medische term die je kunt vertalen als 'de gaten in het geheugen opvullen', zo vertelde Rosseel bij de presentatie van zijn boek in het FoMu te Antwerpen. Daar is ook tot 4 oktober 2015 een gelijknamige tentoonstelling ingericht.

De Gemeente Rotterdam stelt zich kennelijk op het standpunt dat zij foto's, al dan niet speciaal voor het Gemeentearchief gemaakt of nog te maken, vrijelijk moet kunnen publiceren. Dit om den volke kond te doen hoe Rotterdam er uitzag en hoe de stad er tegenwoordig hoe langer hoe meer níet uit gaat zien.

Het bestaande fotoarchief is deel één van de zaak. Hoe men in de toekomst denkt te om te gaan met de auteursrechten is een tweede deel. Voor nieuw te maken werk deed de 'slimme' Gemeente een oproep, twee saillante passages werden door ons geaccentueerd:

Fotografen gezocht
Het Stadsarchief Rotterdam zoekt enthousiaste fotografen voor het vastleggen van het dagelijks leven in de stad. Eeuwige roem ligt in het verschiet. De gemaakte foto’s worden opgenomen in de collectie van het archief, het openbare geheugen van Rotterdam. Zo blijft een representatief beeld van de stad bewaard voor de toekomst.

Biografie •

In het persbericht bij de documentaire zijn de hierna volgende biografische gegevens te lezen: