Boris Reijne▼

In mei 2019 was Ariana Grande in het nieuws in verband met een auteursrechtelijk geschil.[1] Kort samengevat heeft zij een aantal foto’s van de fotograaf Robert Barbera (die hij van haar op straat had gemaakt), zonder zijn toestemming, op haar Instagram geplaatst. Ariana Grande heeft op Instagram met zo’n 154 miljoen volgers een groot bereik. De desbetreffende foto’s verkregen in totaal 3.392.035 likes.[2]

Begin mei 2019 heeft het OM per abuis een foto van Tony de G. die dient als kroongetuige in een zaak tegen motorclub Caloh Wagoh verspreid.[1] Eind april 2019 was het OM tevens in het nieuws in verband met een vergelijkbaar geval.[2] Onno de Jong de advocaat van Tony de G., verklaarde hierover als volgt: ‘Het is niet erg handig en het is niet goed te maken. Bovendien is er geen wettelijke basis voor het terugvragen van deze foto’s. Dus dat gaat vast niet lukken.’[3]

Eind april 2019 heeft de non-profit organisatie Creative Commons, die zich inzet voor vrij gebruik van creatief werk, een zoekmachine uitgebracht met de naam CC Search.[1] Via deze zoekmachine kan men in een database van zo’n 300 miljoen afbeeldingen met een zogenaamde Creative Commons licentie zoeken.[2] Deze afbeeldingen zijn dan vrij (dat wil zeggen zonder verdere toestemming en zonder betaling) te gebruiken, maar aan de licentie kunnen bepaalde voorwaarden verbonden zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan naamsvermelding, uitsluitend niet commercieel gebruik en / of een verbod op afgeleide werken.[3] Men dient alert te zijn op deze voorwaarden, anders zou er alsnog inbreuk gemaakt kunnen worden op de rechten van de maker.

In mijn eerdere artikel met betrekking tot het vastleggen van auteursrecht heb ik reeds enkele praktische tips gegeven omtrent het bewijzen van de hoedanigheid als auteursrechthebbende.[1] Niet alle opties die ik heb gegeven hebben gelijke bewijskracht. In deze bijdrage wil ik daarom nader ingaan op de opties die de sterkste bewijskracht hebben. Hieraan liggen de wettelijke vermoedens ex. art. 4 lid 1 en 8 Aw ten grondslag.

Op 15 maart 2019 heeft de rechtbank Amsterdam vonnis gewezen in een interessante zaak.[1] In deze zaak heeft een amateur fotograaf tijdens een uitvoering van de musical ‘The Bodyguard’ een foto gemaakt. Deze foto had de amateurfotograaf gemaakt met een mobiele telefoon. Een van de vragen die aan de orde kwam: is het voor de auteursrechtelijke bescherming relevant of de foto met een mobiele telefoon is gemaakt.

Onlangs sprak ik iemand die onderzoek had gedaan naar haar familiebanden. Zij kwam erachter dat er bij het CBG (Centrum voor familiegeschiedenis) te Den Haag een foto aanwezig was van een voorouder die reeds geruime tijd overleden is en waarvan zij zelf geen foto’s heeft. Deze foto is opgenomen in een niet openbaar archief betreffende oorlogsmisdadigers. Tijdens een bezoek aan het CBG heeft zij de foto kunnen zien. Zij had graag een kopie willen maken omdat dit de enige (bekende) foto is van deze voorouder. De medewerkers van het CBG informeerden haar dat het maken van kopieën niet toegestaan is. Zij vroeg mij wat de juridische grondslag van dit verbod is.

U heeft een geweldig idee voor een foto, u weet al precies welke lens het beste is en op welk moment van de dag het licht optimaal is voor de foto. Vervolgens maakt u van uw idee een realiteit en vraagt u zich af: hoe kan ik vastleggen dat dit mijn foto is?[1]

De Europese richtlijn met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: richtlijn), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door het Europees Parlement.[1] Deze richtlijn zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit deze richtlijn zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst de richtlijn en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven. Hierbij zal ik met het oog op de leesbaarheid enkele delen uit mijn eerdere artikel over deze richtlijn herhalen.[2]

Op 18 maart 2019 vond een schietpartij plaats in Utrecht. Deze verschrikkelijke gebeurtenis leverde veel imposante foto’s van politieagenten op. Bij het lezen van de krant vroeg ik mij daarom af: mag je foto’s maken van politieagenten?

Begin maart 2019 verschenen de eerste berichten en al snel werd er overal over gesproken. Ik doel op het feit dat Yolanthe en Wesley uit elkaar zijn.[1] Men heeft het in die gesprekken vaak over de tattoo – van het hoofd van Yolanthe - die Wesley op zijn zij heeft laten zetten, en hoe vervelend dat wel niet moet zijn voor Wesley. Deze vervelende situatie is juridisch gezien interessant. De tattoo is namelijk een portret.

Het Europese richtlijnvoorstel met de naam: “auteursrechten in de digitale eengemaakte markt” (hierna: voorstel), ook wel aangeduid als “linktax en uploadfilter”, is na veel discussie aangenomen door de Europese Raad.[1] Dit voorstel zal grote invloed hebben op het online gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zoals o.a. uw foto’s. De meest relevante nieuwe regels uit dit voorstel zien voornamelijk op het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal door platforms. Denk hierbij bijvoorbeeld aan YouTube, Instagram of Facebook. Ik zal nu allereerst het voorstel en de betekenis daarvan voor u bespreken, vervolgens zal ik ingaan op de meest controversiële artikelen van het voorstel en tot slot zal ik een samenvatting en een vooruitblik geven.

Eind 2018 zorgde de rechtszaak van Alfonso Ribeiro tegen Epic Games - de makers van Fortnite, de meest populaire game onder jongeren van dit moment - voor veel discussie. Ribeiro begon deze rechtszaak omdat zijn dans – de Carlton – gebruikt wordt in de game Fortnite. De vraag die deze rechtszaak doet rijzen is: bestaat er een auteursrecht op een dans?[1] Dat is onder Amerikaans recht mogelijk.[2] Echter, zogenaamde ‘social dance steps’ en ‘simple routines’ zijn daarvan uitgezonderd.[3] Dit betekent dat bepaalde dansbewegingen, zoals bijvoorbeeld de stappen van de Wals, niet auteursrechtelijk beschermd zijn.[4]